Etos nauki – między klerkowskim a eksperckim modelem nauki

• Authors: Grzesiak Katarzyna

Title variants

EN

Ethos of science – between clerk and expert models of science

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem opracowania w warstwie poznawczej jest przedstawienie zmian, jakie doko¬nały się w rozumieniu zadań uczelni oraz roli uczonych; zmian obejmujących przejście od klerkowskiego do eksperckiego modelu uprawiania nauki, przy czym każdy model legitymuje odmienny zestaw norm, ukonstytuowany przez inne hierarchie wartości. Co się tyczy warstwy aplikacyjnej tego opracowania, to celem jest pokazanie sposobu lokowania tradycyjnych i nowoczesnych norm w misji i strategii konkretnej uczelni, a dokładnie Åbo Akademi w Vaasa, w Finlandii. Etos nauki oraz praktyka jego kultywowania stały się podstawą etnograficznego studium przypadku nad doświadczaniem sukcesu w nauce przez studentów studiów doktoranckich – doktorantów edukacji tejże uczelni. Zaprezentowany aksjonormatywny profil badanej uczelni jest przykładem eklektycznego modelu nauki, realizującego zarówno akademicki, jak i post-akademicki tryb wytwarzania wiedzy naukowej. Rozpoznany stan rzeczy dowodzi, iż uczelnia może być miejscem sprzyjającym realizacji tak badań podstawowych, jak i stosowanych.

EN

The cognitive purpose of this paper is to display changes of defining university tasks and a scholar role; the changes which refer to the evolution of a science model, from clerks to experts, whereas each of the models legitimizes different set of standards constituted by diverse hierarchies of values. In regards to the purpose of the application, the text presents the placement method of traditional and modern standards in the mission and strategy of a specific university, namely Åbo Akademi University in Vaasa, Finland. Both ethos of science and their cultivating practices are the basis of the ethnographical case study on doctoral students doing PhD in education at ÅA. In addition, the study demonstrates how they experience success in science. The presented axionormative profile of the examined university is an example of implementing an eclectic scientific model which fulfils the academic and postacademic modes of producing scientific knowledge at the same time. The disclosed research case proves that universities might be a shared space for coherent coexistence of both basic and applied sciences.

Keywords

PL

aksjonormatywny wymiar nauki,; etos nauki,; klerkowski i ekspercki model nauki,; akademicki i post-akademicki tryb wytwarzania wiedzy,; arystokratyczny i rzemieślniczy styl badawczy

EN

axionormative dimension of science,; ethos of science,; clerk and expert models of science,; academic and post-academic mode of producing knowledge,; r¬search styles of aristocrats and craftsmen

• Publisher: Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
• Journal: Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne
• Year: 2017
• Volume: 13
• Issue: 4
• Pages: 64-76

Dates

published

2017

Contributors

author

Grzesiak Katarzyna

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

References

• Åbo Akademi: oficjalna strona internetowa, Åbo Akademi – uczelnia transgraniczna, http://www.abo.fi/public/media/15235/aa_ppt_2016.pdf [dostęp: 14-02-2017].
• Afeltowicz Ł., Sojak R., Arystokraci i rzemieślnicy. Synergia stylów badawczych, Wyd. UMK, Toruń 2015.
• Akerlind G., Kayrooz C., Understanding Academic Freedom: The views of social scientists, „Higher Education Research & Development”, vol. 22, no. 3, November 2003 (327-344).
• Bańko M., (red.), Słownik języka polskiego, t. I, PWN, Warszawa 2007.
• Bauman T., Uniwersytet [w:] T. Pilch (red.) Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, T. 6, Wyd. ŻAK, Warszawa 2007.
• Bogaj M., Etos zawodowy nauczyciela, [w:] T. Pilch (red.), Encyklopedia peda¬gogiczna XXI wieku, T. 1, Wyd. ŻAK, Warszawa 2003.
• Gibbons M., Limoges C., Nowotny H.,Schwartzman S., Scott P., Trow M., The new production of knowledge. The dynamics of science and research in contemporary societies, SAGE, Londyn 1994.
• Goćkowski J., Ethos nauki i role uczonych, Wydawnictwo i Drukarnia „Secesja”, Kraków 1996.
• Goćkowski J., Uniwersytet i tradycja w nauce, Wydawnictwo i Drukarnia „Secesja”, Kraków 1999.
• Leja K., Normy akademickie wyznacznikami tworzenia strategii uniwersytetu? „Prace naukowe WWSZIP: Metody badań problemów zarządzania strategicznego” 2012 nr 17 (1).
• Lekka-Kowalik A., Nauka, [w:] K. Chałas, A. Maj (red.), Encyklopedia aksjologii pedagogicznej, Wyd. POLWEN, Radom 2016.
• Merton R.K., Teoria socjologiczna i struktura społeczna, Wyd. PWN, Warszawa 1982.
• Włodarczyk E., Kultura [w:] T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, T. 2, Wyd. ŻAK, Warszawa 2003.
• Woleński J., Hartman J., Wiedza o etyce, Wyd. PWN, Warszawa – Bielsko-Biała 2008.

Identifiers

EISSN

1896-4087

DOI

http://dx.doi.org/10.21784/ZC.2017.024