Handel i zakupy w niedzielę w opinii społecznej – studium porównawcze, cz. II

• Authors: Andrzej Szromnik

Title variants

EN

Retailing and Shopping on Sunday in Social Perception – a Comparative Study, Part 2

RU

Торговля и покупки в воскресенье в общественном мнении – сопоставительный анализ, часть II

• Languages of publication: PL EN RU

Abstracts

PL

W 2-częściowym opracowaniu autor podjął kwestię roli czynnika czasu w procesie dokonywania zakupów oraz zmian obserwowanych w tym względzie w nowej rzeczywistości społeczno-ekonomicznej. Zdiagnozowano zewnętrzne i wewnętrzne determinanty dokonywania zakupów w niedzielę jako złożonego zjawiska rynkowego. Na podstawie scharakteryzowanych głównych nurtów dyskusji i argumentów w nich wykorzystywanych przedstawiono inicjatorów nowej, bardziej restrykcyjnej dla handlu regulacji prawnej. Przytoczono liczne wyniki badań, wywiadów, sondaży i ekspertyz przeprowadzonych w kraju, a reprezentujących głosy zainteresowanych stron. W drugiej części artykułu zaprezentowano wyniki własnych badań bezpośrednich wśród mieszkańców Polski płd.-wsch., dotyczących stopnia akceptacji przewidywanego wprowadzenia istotnych ograniczeń w działalności placówek handlowych w niedziele. Badania oparte na ankiecie wykorzystującej skalę Likerta przeprowadzono w dwóch grupach społecznych - ludzi młodych (studenci) i seniorów. Analiza statystyczna wykazała istotną różnicę w poziomie akceptacji zmian prawnych na podstawie porównania miernika sumarycznego dla obu grup.

EN

The author of the presented elaboration focused on time as a factor determining shopping behaviour and on perception of changes in this problem in the contemporary socio-economic environment. This elaboration consists of two main parts. The author identified both external and internal factors influencing the process of “shopping on Sunday” - as a complex market phenomenon. The initiators of the new, more restrictive, legal framework for retail were presented through a detailed analysis of the main voices and arguments in contemporary discussions on the subject. The author introduces numerous research results, interviews, surveys, and expert reports that have been conducted in Poland and represent the points of view of all stakeholders. In the second part of the paper, the author presented the results of a direct survey conducted among the inhabitants of south-eastern Poland. The respondents were answering questions regarding their level of acceptance of the planned implementation of significant restrictions on retailing on Sunday. The research used a Likert scale-based questionnaire and was conducted among two social groups: young people (students) and seniors. The statistical analysis revealed significant differences in the acceptance level of legal changes - based on comparison of an aggregate indicator between both interviewed groups.

RU

В состощей из 2 частей разработке автор рассмотрел вопрос о роли времени в процессе совершения покупок и изменений, наблюдаемых в этом отношении в новой социально-экономической действительности. Он провел диагноз внешних и внутренних детерминантов совершения покупок в воскресенье в качестве сложного рыночного явления. На основе охарактеризированных основных течений в дискуссиях и аргументов, используемых в них, автор представил инициаторов новой, более рестриктивной для торговли юридической регулировки. Он привел многочисленные результаты интервью, зондажей и экспертных оценок, проведенных в стране и представляющих мнения заинтересованных сторон. Во второй части статьи представлены результаты собственных опросов жителей юго-восточной Польши, касающихся степени одобрения предполагаемого введения существенных ограничений в деятельности торговых точек по воскресеньям. Опросы с использованием шкалы Лайкерта провели в двух социальных группах: молодых (студенты) и пожилых людей. Статистический анализ показал существенное отличие в уровне одобрения правовых изменений на основе сравнений суммарного измерителя для обеих групп.

Keywords

PL

zakupy; handel w niedziele; ustawodawstwo handlowe; zachowania konsumentów; swoboda zakupów; czas wolny konsumentów

EN

shopping; retailing on Sunday; legal framework on retail; consumer behaviour; restrictions on retailing; free time of consumers

RU

покупки; торговля по воскресеньям; торговое законодательство поведение потребителей; свобода покупок; досуг потребителей

• Publisher: Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur
• Journal: Handel Wewnętrzny
• Year: 2017
• Issue: 4 (369) Tom I
• Pages: 180-199

Contributors

author

Andrzej Szromnik

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

References

• Argumenty zwolenników i przeciwników handlu w niedzielę (2017), „Wyborcza.pl.”, 24-26.03.
• Bossler M., Oberfichtner M. (2014), The employment effect of deregulating shopping hours: Evidence from German retailing, “Diskussionpapiere”, No. 91, Universitaet Erlangen-Nuernberg, Lehrstuhl f. VWL, insbes. Arbeitsmarkt und Regionalpolitik.
• Bywalec C. (2017), Gospodarstwo domowe – Ekonomika, Finanse, Konsumpcja, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
• Czy chcemy kupować w niedziele? (2004), TNS OBOP, “Omnimas”, 068/04, Warszawa.
• Dijkgraaf E., Gradus R. (2007), Explaining Sunday shopping policies, “De Economist”, No. 155(2).
• Dla kogo wolna niedziela? (2016), Rozmowa z Renatą Juszkiewicz – Prezes POHiD, „Rzeczpospolita”, 21.11.
• Dołhasz M. (2015), Seniorzy jako adresaci działań marketingowych w Polsce, (w:) Rosa G., Smalec A. (red.), Marketing przyszłości, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego”, nr 865, „Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu”, nr 38. 12 fałszywych argumentów za zakazem handlu w niedzielę (2016), „Gazeta Prawna.pl. Praca i Kariera”, 04.11.
• Francuz P., Mackiewicz R. (2007), Liczby nie wiedzą skąd pochodzą. Przewodnik po metodologii i statystyce, KUL, Lublin.
• Garbarski L. (1998), Zachowania nabywców, PWE, Warszawa.
• Genakos Ch., Danchev S. (2015), Evaluating the Impact of Sunday Trading Deregulation, “CEP Discussion Paper”, No. 1336, London.
• Jachnis A., Terelak J.F. (1998), Psychologia konsumenta i reklamy, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz.
• Michalski T., Juszkiewicz R. (2016), Nikt nie powinien mówić Polakom, jak mają spędzać czas wolny – wywiad, Onet, 21.12.
• Niedzielska A. (2014), To nie jest kraj dla starych ludzi, czyli marketing 60+ w Polsce, (w:) Rosa G., Smalec A. (red.), Marketing przyszłości – Trendy, strategie, instrumenty, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego”, nr 825, „Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu”, nr 36.
• Orczyk M., Trzeciakowski R. (2016), Zakaz handlu w niedzielę – szkodliwy dla konsumentów, pracowników i sektora handlu, Forum Obywatelskiego Rozwoju, Warszawa.
• Ozimek I. (red.) (2010), Zachowania konsumentów na rynku dóbr i usług, Difin, Warszawa.
• Oxford Economics (2015), Economic impact of deregulating Sunday trading. A Report for the Association of Convenience Stores, London.
• Paul A. (2015), After work shopping? Employment effect of a deregulation of shoppening hours in the German retail sector, “European Economic Review”, No. 80.
• Perchla-Włosik A. (2010), Czas wolny jako wyraz zachowań konsumenckich młodych Polaków.
• Ujęcie socjokulturowe, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego”, nr 594, „Ekonomiczne Problemy Usług”, nr 54.
• Pilarczyk B., Sławińska M., Mruk H. (2001), Strategie marketingowe przedsiębiorstw handlowych, PWE, Warszawa.
• Polacy chętnie kupują w niedzielę, (2016), „Rzeczpospolita”, 16.09.
• de Pourbaix P. (2010), Proces zakupowy młodych nabywców, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego”, nr 594, „Ekonomiczne Problemy Usług”, nr 54.
• Raport PwC (2016), Skutki zakazu handlu w niedzielę dla centrów handlowych i całej branży, przygotowany na zlecenie i we współpracy z Polską Radą Centrów Handlowych, Pricewaterhouse Coopers sp. z oo., Warszawa.
• Reddy K. (2012), Price effect of shopping hours regulation; evidence from Germany, Institut of Economic Affairs, Blackwell Publishing, Oxford.
• Rochmińska A. (2011), Centra handlowe – miejsca spędzania czasu wolnego Łodzian, „Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica Socio-Oeconomica”, nr 11.
• Rosa G. (red.) (2015), Konsument na rynku usług, C.H. Beck, Warszawa.
• Rudnicki L. (2012), Zachowania konsumentów na rynku, PWE, Warszawa.
• Skorek M., Dziewanowska K., Kacprzak A. (2014), Zakupy – przymus czy przyjemność? Analiza motywacji współczesnych konsumentów w świetle badań jakościowych, (w:) Rosa G., Smalec A. (red.), Marketing przyszłości – Trendy, strategie, instrumenty, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego”, nr 825, „Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu”, nr 36.
• Smyczek S., Sowa I. (2005), Konsument na rynku – modele, aplikacje, Difin, Warszawa.
• Sokołowski A. (2010), Estymacja i testowanie hipotez, (w:) STATISTICA w badaniach naukowych i nauczaniu statystyki, StatSoft, Kraków.
• Solomon M. (2006), Zachowania i zwyczaje konsumentów, Helion, Gliwice.
• Światowy G. (2006), Zachowania konsumentów, PWE, Warszawa.
• Świtała M. (2010), Psychologiczne uwarunkowania zachowań konsumentów w wieku starszym, (w:) Kędzior Z., Wolny R. (red.), Konsument w Unii Europejskiej – Podobieństwa i różnice, Akademia Ekonomiczna w Katowicach, Katowice.
• Underhill P. (2000), Dlaczego kupujemy? Nauka o robieniu zakupów. Zachowania klienta w sklepie, MT Biznes, Warszawa.
• Warchała J. (2014), Internet czy centrum handlowe? Strategie zakupowe młodych mieszkańców wybranych miast, (w:) Rosa G., Smalec A. (red.), Marketing przyszłości – Trendy, strategie, instrumenty, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego”, nr 825, „Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu”, nr 36.
• Wenzel T. (2010), Liberalisation of Opening Hours with Free Entry, “German Economic Review”, No. 11(4).
• Włodarczyk K. (2013), Rynkowe zachowania polskich konsumentów w dobie globalizacji konsumpcji, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Zakaz handlu w niedzielę: argumenty za i przeciw (2016), Polskie Radio.pl, Gospodarka, 05.09.
• Zielone światło dla ograniczenia handlu w niedzielę (2017), http://www.wolnaniedziela.pl/ [dostęp: 22.03.2017].
• Zwyczaje zakupowe Polaków (2010), Pentor Research International, Warszawa.