Kulturowe dylematy polskiej transformacji: między adaptacją a odrzuceniem

• Authors: Anna Śliz , Marek S. Szczepański

Title variants

EN

Cultural dilemmas of Polish transformation: between acceptance and rejection

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Współczesny świat uwikłany jest w procesy o znaczeniu globalnym. Najważniejsze to globalizacja i metropolizacja, których rezultaty zmieniają polski system ekonomiczny, polityczny i kulturowy. Głównym celem artykułu jest pokazanie zmian, jakie zaszły w polskiej kulturze po 1989 r. Po pierwsze, Polska stała się społeczeństwem zróżnicowanym kulturowo, gdyż żyją tutaj mniejszości etniczne, narodowe czy religijne. Po drugie, do Polski docierają elementy innych kultur, ale także elementy polskiej kultury stały się uniwersalne. To wszystko się dzieje, gdyż Polska została włączona w system światowy.

EN

Today’s world is undergoing a lot of processes of global significance. The most important of global processes are globalization and metropolization causing system of Polish economic, political and cultural change. In this article the main objective is to show changes in Polish culture after 1989. On the one hand, Poland has become the society of cultural diversity because ethnic, national and religious minorities living here. On the other hand, the elements of different cultures are brought to Poland and Polish elements of culture become universal. All the situations happen because Poland became part of the world system in 1989.

Keywords

PL

kultura; transformacja; zróżnicowanie kulturowe; system światowy

EN

culture; transformation; cultural diversity; world system

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Nauk Społecznych
• Year: 2019
• Volume: 11(47)
• Issue: 4
• Pages: 31-49

Contributors

author

Anna Śliz

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

author

Marek S. Szczepański

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Aktywność Polaków w organizacjach obywatelskich. Komunikat z badań CBOS, Warszawa, luty 2018.
• Bauman Z.: Globalizacja. I co z tego dla ludzi wynika, tłum. E. Klekot, Warszawa: PIW 2000.
• Bauman Z.: Szkice z teorii kultury, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2017.
• Bourdieu P., Passeron J.-C.: Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania, tłum. E. Neyman, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2006.
• Burszta W.: Wielokulturowość. Pytania pierwsze, w: U progu wielokulturowości. Nowe oblicza społeczeństwa polskiego, red. M. Kempny, A. Kapciak, S. Łodziński, Warszawa: Oficyna Naukowa 1997.
• Burszta W.J.: Świat jako więzienie kultury. Pomyślenia, Warszawa: PIW 2008.
• Brzeziński D.: Redukcja i proliferacja wieloznaczności: teoria kultury Zygmunta Baumana w polskim okresie jego twórczości, „Studia Socjologiczne” 2017, nr 1(224), s. 29-57.
• Custine de A.: Listy z Rosji. Rosja w 1839 roku, tłum. M. Leśniewska, Łódź: Editions Spotkania 2015.
• Czykwin E.: Stygmat społeczny, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2007.
• Florida R.L.: Cities and the Creative Class, New York–London: Routledge 2005.
• Geertz C.: After the Fact. Two Countries, Four Decades, One Anthropologist, Cambridge, Mass.: Harvard University Press 1995.
• Goffman E.: Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, tłum. A. Dzierżyński, J. Tokarska-Bakir, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne 2005.
• Jałowiecki B., Szczepański M.S.: Dziedzictwo polskich regionów, w: Jedna Polska? Dawne i nowe zróżnicowania społeczne, red. A. Kojder, Warszawa: WAM 2007.
• Jelonek A.W., Tyszka K.: Koncepcje rozwoju społecznego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2001.
• Krzysztofek K., Szczepański M.S.: Zrozumieć rozwój. Od społeczeństw tradycyjnych do informacyjnych, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2005.
• Kymlicka W.: Multicultural Citizenship. A liberal Theory of Minority Rights, Oxford: Oxford University Press 1994 .
• Laue Von T.H.: The World Revolution of Westernization: The Twentieth Century in Global Perspective, New York: Oxford University Press 1987.
• Laskowska I., Dańska-Borsiak B.: Analiza przestrzennego zróżnicowania rozwoju społecznego w Polsce na poziomie NUTS 3 z wykorzystaniem lokalnego indeksu HDI, „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Oeconomica 2018, nr 1(333), s. 111-131.
• Lerner D., Schramm W.: Communication and Change in Developing Countries; the last 10 years and next, Honolulu: University Press of Hawaii 1976.
• Levitt T.: The Marketing Imagination, New York: The Free Press 1983.
• Mathews G.: Supermarket kultury, tłum. E. Klekot, Warszawa: PIW 2005.
• Ritzer G.: Mcdonaldyzacja społeczeństwa, tłum. S. Magala, Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA 1999.
• Sadowski A.: Pochodzenie etniczne a tożsamości narodowe. Narody pluralistyczne na przykładzie Europy Środkowo-Wschodniej, „Kultura i Społeczeństwo” 62(2018), nr 2, s. 135-153.
• Sadowski A.: Zróżnicowanie kulturowe a społeczeństwo obywatelskie, „Sprawy Narodowościowe” 1999, nr 14-15.
• Slany K.: Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie, Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2002.
• Szczepański M.S.: Pokusy nowoczesności. Polskie dylematy rozwojowe, Kraków–Katowice: Amp 1992.
• Szczepański M.S.: W europejskiej poczekalni, „Studia Europejskie” 1999, nr 4, s. 11-30.
• Socjologia regionu i społeczności lokalnych. Antologia, red. M.S. Szczepański [i in.], Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego 2011.
• Szczepański M.S., Śliz A.: WieloPolska: nowe struktury – nowe zróżnicowania, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2012.
• Tokarczuk O.: Bieguni, Kraków: Wydawnictwo Literackie 2018.
• Wilkoszewska K.: Ku estetyce transkulturowej. Wprowadzenie, w: Estetyka trnaskulturowa, red. K. Wilkoszewska, Kraków: Universitas 2004.
• Fish S.: Boutique Multiculturalism, or Why Liberale Are Incapable of Thinking about Hale Speech, “Critical Inquiry” 1997, Vol. 23, No. 2; http://www.jstor.org/stable/1343988

Identifiers

DOI

10.18290/rns.2019.47.4-2