Pozostałości pradziejowego i wczesnośredniowiecznego osadnictwa odkryte w Kromolicach, stan. 19, gm. Kórnik, pow. poznański, woj. wielkopolskie

• Authors: Paweł Pawlak

Title variants

EN

The remains of prehistoric and early medieval settlement discovered on site 19 in Kromolice, Kórnik commune, Poznań county, Wielkopolskie voivodship

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Stanowisko w Kromolicach zostało odkryte i badane w 2010 roku przez Pracownię Archeologiczno-Konserwatorską z Poznania, kierowaną przez Henryka Klundera (ryc. 1). Były to badania ratownicze związane z budową dwutorowej linii elektrycznej 400 kv (C-13560) na odcinku Kromolice-Pątnów. W wykopie o powierzchni prawie 2,5 ara odkryto 2 obiekty archeologiczne (ryc. 3), z których pozyskano łącznie: 354 ułamki naczyń glinianych, 44 ułamki prażnicy (bądź prażnic), 30 kości zwierzęcych, 6 kamieni ze śladami obróbki oraz 4 bryłki polepy. Jeden z obiektów (nr 2) odkryty i zadokumentowany jedynie częściowo, o wymiarach w obrębie wykopu: 1,3 x 0,46 m, związany był z osadnictwem ludności kultury łużyckiej/pomorskiej, drugi (nr 1) – o wymiarach: 4,71 x 2,32 m, odsłonięty w całości - z osadnictwem wczesnośredniowiecznym. Obiekt 2, na podstawie pozyskanej z niego ceramiki (ryc. 6), należy datować w szerokim przedziale – od okresu halsztackiego C po starszy okres przedrzymski. Drugi z obiektów – to pozostałości półziemianki o czworokątnym zarysie, zagłębionej maksymalnie na 0,4 m, licząc od stropu calca (ryc. 5, 13-14). Na zachodnim skraju obiektu stwierdzono palenisko - znaczne nagromadzenie kamieni, skupionych w obrębie owalu o wymiarach: 2,14 x 1,3 m (ryc. 5). Z obiektu pozyskano liczne ułamki naczyń, z których część wykonana została przy użyciu koła garncarskiego (76,92%), część – była całkowicie ręcznie lepiona (23,08%). W zbiorze ceramiki reprezentowane są wyłącznie garnki, przeważnie słabo profilowane, o średnich i dużych, a nawet bardzo dużych rozmiarach (ryc. 7-10, 15-16), bardzo rzadko zdobione (2,08% ogółu). Z półziemianki pochodzą również ułamki prażnicy (ryc. 10:3-4; 16:2) oraz 5 kamieni, których kształt wskazuje, że używano ich być może jako gładzików, rozcieraczy lub płyt szlifierskich (ryc. 11). Na podstawie analizy ceramiki, stwierdzić należy, że mamy do czynienia z materiałem reprezentującym dość wczesne stadia kultury wczesnosłowiańskiej na terenie Wielkopolski. Ceramikę oraz półziemiankę datować można ogólnie od połowy, względnie końca VII do połowy VIII wieku. Charakter osadnictwa wczesnośredniowiecznego jest trudny do ustalenia – kwestię tę mogłyby wyjaśnić ewentualne badania archeologiczne na tym terenie.

EN

Site in Kromolice was discovered and examined in 2010 by Archaeological-Conservation Services headed by Henryk Klunder from Poznań. It was rescue archaeological excavations on the construction of two-line electrical network 400kV (C-13 560) between Kromolice and Pątnów (Fig. 1). In a trench of almost 2,5 are area two archaeological features were discovered (Fig. 3), from which there were gained 354 fragments of clay pots, 44 fragments of roaster (roasters), 30 animal bones, 6 stones with processing signs, and 4 chunks of pug. One of the features (No. 2), revealed and documented only partially, of dig size 1,3 x 0,46 m, was connected with Lusatian/Pomeranian Culture people settlement. The second one (No. 1) of size 4,71 x 2,32m, revealed in whole, was connected with early medieval settlement. Feature No. 2, on the basis of pottery gathered from it, should be dated on a wide range – from Hallstatt C period to older pre-Roman period. The second of the features is a remaining of a half-dugout on a tetragonal scheme, immersed to maximum 0,4m, counting from the futile layer ceiling (Fig. 5, 13-14). On the west side of the feature a fire pit was found – a significant amount of stones gathered in an oval of size 2,14 x 1,3m (Fig. 5). Numerous elements of pots were gathered from the feature, some of which were made using the potter’s wheel (76,92%), and some were fully hand-molded (23,08%). In the pottery collection there are only chatties, slightly profiled in prevailing part, of mid and big, or even very big size (Fig. 7-10, 15-16), very rarely decorated (2,08% of the total number). From the half-dugout there come also fragments of a roaster (Fig. 10:3-4, 16:2) and 5 stones whose shape shows they might have been used as smootheners, crashers or abrasion plates (Fig. 11). On the basis of pottery analysis we can state that we are facing the material representing quite early stages of early Slavic Culture in Wielkopolska region. The pottery and the half-dugout can be generally dated on the half, or the end of the 7th century till the half of the 8th century. The character of early medieval settlement is hard to be defined – this matter could be cleared out during an archaeological research still to be conducted on this area.

Keywords

PL

półziemianka, wczesne średniowiecze, ceramika ręcznie lepiona, ceramika częściowo obtaczana

EN

half-dugout, early Middle Ages, hand-molded pottery, partially coatted pottery

• Publisher: Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich, Oddział w Poznaniu
• Journal: Wielkopolskie Sprawozdania Archeologiczne
• Year: 2012
• Volume: 13
• Pages: 119-138

Dates

published

2012

Contributors

author

Paweł Pawlak

• Pracownia Archeologiczno-Konserwatorska Henryka Klundera w Poznaniu, ul. Langiewicza 19/1, 61-502 Poznań, Poland