Odpowiedzialność, wolność, sprawiedliwość, efektywność a przedsiębiorczość

• Authors: Famielec Józefa

Title variants

EN

Responsibility, freedom, justice, efficiency and entrepreneurship

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Odpowiedzialność w działalności gospodarczej – zdaniem Jana Pawła II – może się urzeczywistniać jako prawda w ustroju gospodarczym, w którym podmiotowość i wolność pracy człowieka dominuje nad kapitałem oraz własnością narzędzi produkcji i ziemi. Jest to możliwe tylko w społeczeństwie, w którym istnieją wolność pracy, przedsiębiorczość i uczestnictwo. Celem artykułu jest poznanie przedsiębiorczości w świetle kryterium wolności i odpowiedzialności. Tezą opracowania jest uznanie odpowiedzialności jednostki, podmiotu, rządu, polityki za warunek konieczny do wykorzystania wolności. Koncepcja artykułu obejmuje spojrzenie na przedsiębiorczość jako czynnik wychodzenia z zacofania krajów, przy czym wskazano na rzadko podnoszoną kwestię naturalnych (geograficznych) barier bogactwa i zacofania, jakim jest położenie krajów na mapie świata. Paradygmat odpowiedzialności w gospodarce rozszerzono na naukę, w tym zwłaszcza na filozofię, która jest świadectwem myślenia i objaśnia możliwość wychodzenia człowieka z kryzysu nadziei, o wiele poważniejszego niż kryzys finansowy. Paradygmat wolności sprowadzono do zasady sprawiedliwości, uznając niesprawiedliwość za przyczynę nędzy narodów, a sprawiedliwość za warunek wykorzystania przedsiębiorczości w podnoszeniu bogactwa. Artykuł ma charakter koncepcyjny i teoretyczny, stanowi rozwinięcie problematyki przedsiębiorczości, podejmowanej już w innych publikacjach. Wartością dodaną artykułu jest wykorzystanie teorii zacofania Gerschenkrona, teorii bogactwa i nędzy Landesa, dorobku filozofii odpowiedzialności Tischnera oraz teorii sprawiedliwości de Soto oraz konstytucji wolności Hayeka, w zakresie, na jaki pozwoliła objętość artykułu.

EN

According to John Paul II, responsibility in the economic activity can be realized as truth within the economic structure, in which subjectivity and freedom of labor prevails over capital and the ownership of production and land. This situation is possible in a society characterized by the existence of freedom of labor, entrepreneurship and participation. The goal of this article is to define and recognize entrepreneurship in the light of freedom and responsibility criteria. The thesis devised in this article acknowledges responsibility of a subject, government and policy as an essential condition for applying freedom. The concept of this article is based on the following viewpoint: entrepreneurship is a decisive factor in helping to overcome underdevelopment in many countries. It is worth mentioning that this article deals with issues that are often omitted in many elaborations, namely the geographic location of individual countries which is a natural barrier to development and wealth. The paradigm of economic responsibility has been extended into science, especially philosophy, which serves as the testimony of thinking and elucidates the possibility of a man’s fate crisis, which is subsequently more serious than a financial crisis. The freedom paradigm is defined on the basis of the justice principle, which means that injustice is the main cause of nations’ poverty, while justice is an essential condition for utilizing entrepreneurship as a factor that helps to attain wealth. This article is theoretical and conceptual, and constitutes development of entrepreneurship issues that have been already undertaken in numerous publications. The added value of this article is the application of Gerschenkron Underdevelopment Theory, Landes Wealth and Poverty Theory, the philosophical contribution of responsibility (Tischner) as well as de Soto Justice Theory and Hayek Freedom Constitution. The aforementioned issues are discussed in general, due to the volume restrictions of this article.

Keywords

PL

przedsiębiorczość; zacofanie; wolność; odpowiedzialność; sprawiedliwość

EN

entrepreneurship; underdevelopment; freedom; responsibility; justice

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
• Year: 2019
• Volume: 57
• Pages: 316-326

Contributors

author

Famielec Józefa

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Katedra Polityki Przemysłowej i Ekologicznej

References

• De Soto, J.H. (2009). Pieniądz, kredyt bankowy i cykle koniunkturalne. Warszawa: Instytut Ludwiga von Misesa.
• De Soto, J.H. (2010). Sprawiedliwość a efektywność. Warszawa: Fijorr Publishing.
• Encykliki Ojca Świętego bł. Jana Pawła II. (2012). Kraków: Rafael.
• Famielec, J. (2018a). Rola ekonomii w polityce gospodarczej na przykładzie koncepcji Społecznej Gospodarki Rynkowej Ludwika Erharda. Biuletyn PTE, 81 (2), 26–33.
• Famielec, J. (2018b). Rola przedsiębiorczości w społecznej gospodarce rynkowej (wzorce Erharda i Euckena). W: E. Mączyńska, P. Pysz (red.), Społeczna Gospodarka Rynkowa: Polska i integracja europejska (s. 61–89). Warszawa: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne.
• Gałecki, S. (2012). Przedefiniujmy pojęcie zysku. Pressje, I, 51–57.
• Gerschenkron, A. (1962). Economic Backwardness in Historical Perspective: A Book of Essays. Cambridge: Harvard Univ. Press.
• Graczyk, A. (2005). Ekologiczne koszty zewnętrzne. Identyfikacja, szacowanie, internalizacja. Białystok: Wyd. Ekonomia i Środowisko.
• Hayek, F.A. von (1969). Three Elucidations of the Ricardo Effect. Journal of Political Economy, 77 (2), 274–285.
• Hayek, F.A. von (2011). Konstytucja wolności. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
• Kamarck, A.M. (1976). The Tropics and Economic Development: A Provocative Inquiry into the Poverty of Nations. Baltimore and London: John Hopkins Univ.
• Kirzner, I. (1989). Discovery, Capitalism and Distributive Justice. Oxford and New York: Basil Blackwell.
• Kuttner, R. (1997). Everything for Sale: The Virtues and Limits of Markets. New York: Kopf.
• Kuttner, R. (2017). Can Democracy Survive Global Capitalism?, New York: W.W. Norton & Company.
• Landes, D.S. (2017). Bogactwo i nędza narodów. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie.
• Lulewicz-Sas, A. (2016). Ewaluacja społecznie odpowiedzialnej działalności przedsiębiorstw. Białystok: Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej.
• Marcel, G. (1974). Testament filozoficzny. Znak, 26 (7–8), s. 978–988.
• Ponikło, T. (2013). Józef Tischner myślenie według miłości. Ostatnie słowa. Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Rosati, D.R., 2017, Polityka gospodarcza. Wybrane zagadnienia, SGH, Warszawa: SGH.
• Sartre, J.P. (1965). Wolność i odpowiedzialność. W: L. Kołakowski (red.), Filozofia egzystencjalna, Warszawa: PWN.
• Skousen, M. (2012). Narodziny współczesnej ekonomii. Warszawa: Fijorr Publishing.
• Smith, A. (2007). Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.
• Sudoł, S. (2008). Przedsiębiorczość – jej pojmowanie, typy i czynniki ja kształtujące. W: K. Jaremczuka (red.), Uwarunkowania przedsiębiorczości – różnorodność i zmienność (s. 29–46). Tarnobrzeg: PWSZ.
• Tischner, J. (1999). Myślenie w odwrocie. Kraków: Znak.
• Wierzbicki, J. (2011). Ekonomiczna analiza regulacji prawnych przedsiębiorczości. W: I. Lichniak (red.), Determinanty rozwoju przedsiębiorczości (s. 29–61). Warszawa: Oficyna Wydawnicza AGH.
• Woźniak, M.G. (2008). Wzrost gospodarczy. Podstawy teoretyczne. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.
• Zrozum rozum. (2013). Forum, nr 5.

Identifiers

DOI

10.15584/nsawg.2019.1.22