Niebieska sukienka, język konwenansów i tłumaczenie juweniliów. Wokół "Frasi all’innamorata" Cesarego Pavese

• Authors: Płaszczewska Olga

Title variants

EN

A Blue Dress, the Language of the Proprieties, and Juvenilia in Translation. Some Remarks on the “Frasi all’innamorata” by Cesare Pavese

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł stanowi komentarz do nieprzekładanego dotąd na polski iuvenilium Cesarego Pavese Frasi all’innamorata (1930). Wskazanie inspiracji wiersza (W. Whitman, G. Gozzano, echa psychoanalizy Freuda), analiza strategii artystycznych zastosowanych w utworze (stylizacja na prozę, posłużenie się językiem potocznym, wykorzystanie banału słownego jako tworzywa literackiego) oraz wyjaśnienie potencjalnych problemów translatorskich prowadzą do refleksji nad tematyką poezji Pavesego, oscylującą wokół wątków samotności, braku miłości, niepokojów związanych z odkrywaniem ludzkiej cielesności, wyobcowania i niezgody wobec konwenansów. Wiersz Pavesego w oryginale, interpretowany następnie jako ironiczne oskarżenie powierzchowności relacji międzyludzkich, poprzedza analityczną część tekstu, natomiast jego tłumaczenie, umieszczone na końcu, stanowi ostateczną propozycję interpretacyjną.

EN

The main purpose of the essay is to present one of the juvenilia by Cesare Pavese as a coherent text worth of being diffused. For this reason, the poem “Frasi all’innamorata” (1930), in its original version, opens the essay. The interpretation of the text is undertaken to show both its literary and cultural inspirations (W. Whitman, G. Gozzano, psychoanalysis) and dominant artistic strategies (transforming poetry into prose, playing with colloquial speech and linguistic clichés). Moreover, the presentation of possible difficulties in translation of the poem leads to a reflection on the themes of Pavese’s poetry such as solitude, a lack of love, anxieties caused by human physicality, alienation, and disapproval of superficiality in interpersonal relations. The Polish version of the poem acts as a final proposal of its reading.

Keywords

PL

Cesare Pavese; przekład; intertekstualność; tematy poetyckie

EN

Cesare Pavese; translation; intertextuality; themes in poetry

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Italica Wratislaviensia
• Year: 2016
• Issue: 7
• Pages: 145-161

Contributors

author

Płaszczewska Olga

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Cieśla-Korytowska, M. (2010). „W poezji liliowym oparze”, czyli krytyk w lu- strze literatury. W: eadem, Autor, autor! Kraków: Wydawnictwo Uni- wersytetu Jagiellońskiego.
• Devoto, G., Oli, G.C. (1995). Il dizionario della lingua italiana. Firenze: Le Monnier.
• Guiducci, A. (1979). Invito alla lettura di Cesare Pavese. Milano: Mursia.
• Heistein, J. (1969). Cesare Pavese. W: M. Brahmer (red.), Mały słownik pisa- rzy włoskich (s. 152–154). Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Masoero, M. (2014). Nota ai testi. W: C. Pavese, Poesie (red. M. Masoero, wstęp M. Guglielminetti). Torino: Einaudi
• Michalik, J. (2009). Anagramy ciała. Psychoanalityczne źródła estetyzacji cielesności. W: Z. Rosińska, J. Michalik, P. Bursztyka (red.), Freud i nowoczesność (s. 129–148). Kraków: TAiWPN Universitas.
• Mondo, L. (2011). Cesare Pavese. Il mestiere di poeta. Cuadernos de Filología Italiana, Volumen extraordinario, 257–267.
• Mondo, L. (1973). Cesare Pavese. Milano: Mursia.
• Mondo, L. (1964). Fra Gozzano e Whitman le origini di Pavese. Sigma nr 3–4, 3–21.
• Pavese, C. (2014). Poesie (red. M. Masoero, wstęp M. Guglielminetti). Torino: Einaudi.
• Pavese, C. (2013). Przyjdzie śmierć i będzie miała twoje oczy – Verrà la morte e avrà i tuoi occhi. Wybór wierszy (tłum. J. Mikołajewski). Kraków–Bu- dapeszt: Austeria.
• Pavese, C. (1972). Rzemiosło życia (Dziennik 1935–1950) (tłum. A. Dukanović). Warszawa: PIW.
• [Pavese, C.] (1966). Cesare Pavese. Vita attraverso le lettere (red. L. Mondo). Torino: Einaudi.
• Prost, A. (2000). Granice i obszar prywatności. W: A. Prost, G. Vincent (red.), Historia życia prywatnego, t. 5: Od I wojny do naszych czasów (tłum. K. Skawina, A. Pierchała, E. Trojańska). Wrocław–Warszawa–Kraków: Ossolineum.
• Skwara, M. (2010). „Polski Whitman”: o funkcjonowaniu poety obcego w kul- turze narodowej. Kraków: TAiWPN Universitas.
• Skwara, M. (2014). Polskie serie recepcyjne wierszy Walta Whitmana: mono- grafia wraz z antologią przekładów. Kraków: TAiWPN Universitas.
• Whitman, W. (1992). Pieśń o sobie. Song of Myself (tłum. A. Szuba). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Zingarelli, N. (2014). Lo Zingarelli 2014. Vocabolario della lingua italiana (2014). Bologna: Zanichelli. Versione 3.1 (per iPad).