Prawda, stany rzeczy i aspekty. Romana Ingardena ontologia prawdy i jej interpretacje

• Authors: Konrad Werner

Title variants

EN

Truth, states of affairs, and aspects. Roman Ingarden's ontology of truth and its interpretations

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł składa się w istocie z trzech części. W pierwszej przedstawiam semantykę Romana Ingardena, kładąc szczególny nacisk na rolę języka w poznaniu i semantyczną treść. Rozróżniam dwa sformułowania klasycznej definicji prawdy u Ingardena i krótko je analizuję. W drugiej części przedstawiam formalno-semantyczną interpretację definicji prawdy Ingardena autorstwa Andrzeja Biłata. W trzeciej, najkrótszej części, przedstawiam własną interpretację teorii Ingardena przy użyciu kategorii aspektu.

EN

The article consists of three parts. The first is an outline of Roman Ingarden’s semantics, including the theory of the act of judging, the theory of semantic content, and his definition of truth. Ingarden developed his intuition about truth in two different ways. I emphasize this difference. In the second part I present a formal interpretation of Ingarden’s definition developed by Andrzej Biłat. In the third part I try to formulate my own interpretation using the category of aspect.

• Publisher: Instytut Filozofii - Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Diametros
• Year: 2009
• Issue: 20
• Pages: 107-131

Contributors

author

Konrad Werner

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Barwise, Perry [1983] – J. Barwise, J. Perry, Situations and Attitudes, MIT Press 1983.
• Borkowski [1995] – L. Borkowski, Pisma o prawdzie i stanach rzeczy, Wyd. UMCS, Lublin 1995.
• Biłat [1995] – A. Biłat, Prawda i stany rzeczy, Wyd. UMCS, Lublin 1995.
• Biłat [2004] – A. Biłat, Ontologiczna interpretacja logiki. U podstaw ontologii logicznej, Wyd. UMCS, Lublin 2004.
• Frege [1977] – G. Frege, Sens i znaczenie, [w:] Tegoż, Pisma semantyczne, tłum. B. Wolniewicz, PWN, Warszawa 1977, s. 60-88.
• Galewicz [1983] – W. Galewicz, Prawdziwość a inne wartości poznawcze. Uwagi w związku z Ingardenowską definicją prawdy, „Studia Filozoficzne” 1-2 (206-207) 1983, s. 135-144.
• Hempoliński [2001] – M. Hempoliński, Prawda, [w:] A. Nowak, L. Sosnowski (red), Słownik Pojęć Filozoficznych Romana Ingardena, Wyd. Universitas, Kraków 2001.
• Ingarden [1960] – R. Ingarden, Spór o istnienie świata, tom I, PWN, Warszawa 1960.
• Ingarden [1966] – R. Ingarden, O różnych rozumieniach prawdziwości w dziele sztuki, [w:] R. Ingarden, Studia z estetyki, PWN, Warszawa 1966, s. 395-415.
• Ingarden [1972] – R. Ingarden, Z teorii języka i filozoficznych podstaw logiki, red.: D. Gierulanka, PWN, Warszawa 1972.
• Ingarden [1972a] – R. Ingarden, O języku i jego roli w nauce, [w:] Ingarden[1972], s. 29-119.
• Ingarden [1972b] – R. Ingarden, O sądzie kategorycznym i jego roli w poznaniu, [w:] Ingarden, s. 222 – 259.
• Ingarden [1972c] – R. Ingarden, O pytaniach esencjalnych, [w:] Ingarden[1972], s. 327-482.
• Ingarden [1981] – R. Ingarden, Spór o istnienie świata, tom III, tłum. Danuta Gierulanka, PWN, Warszawa 1981.
• Ingarden [1987] – R. Ingarden, Spór o istnienie świata, tom II, PWN, Warszawa 1987.
• Ingarden [1988] – R. Ingarden, O dziele literackim, PWN, Warszawa 1988.
• Ingarden [2001] – R. Ingarden, O odpowiedzialności i jej podstawach ontycznych, [w:] Tegoż, Książeczka o człowieku, Wyd. Literackie, Kraków 2001;
• Kripke [2007] – S. Kripke, Wittgenstein o regułach i języku prywatnym, tłum.: K. Posłajko, L. Wroński, Wyd. Aletheia, Warszawa 2007.
• Perzanowski [1988a] – J. Perzanowski, Byt, „Studia Filozoficzne” (6 – 7) 1988, s. 63-85.
• Perzanowski [1988b] – J. Perzanowski, Ontologie i ontologii, „Studia Filozoficzne” (6-7) 1988, s. 87-99.
• Perzanowski [1995] – J. Perzanowski, The way of truth, [w:] R. Poli, P. Simons (red.), Formal ontology, Kluwer, Dordrecht, 1995.
• Perzanowski [2004] – J. Perzanowski, Towards combination metaphysics, „Reports on Mathematical Logic” (38) 2004, s. 93-116.
• Putnam [1998] – H. Putnam, Znaczenie wyrazu ‘znaczenie’”, [w:] Tegoż, Wiele twarzy realizmu i inne eseje, tłum. A. Grobler, PWN, Warszawa 1998.
• Rojek [2007a] – P. Rojek, Podobieństwa rodzinowe i konkretne uniwersalia, [w:] „Filozofia Nauki” 57 (2007), s. 89-104.
• Rojek [2007b] – P. Rojek, Czy tropy są wyłączną własnością teorii tropów, [w:] „Diametros” nr 12 (2007), s. 76-93.
• Rosado Haddock [1991] – G. Rosado Haddock, On Husserl’s distinction between state of affairs (Sachverhalt) and situation of affairs (Sachlage), [w:] T. Seebohm, D. Føllesdal, J. Mohanty (red.), Phenomenology and the formal sciences, Kluwer, Dordrecht – Boston –London 1991.
• Smith [2004] – B. Smith, Beyond Concepts: Ontology as Reality Representation, [w:] A. Varzi, L. Vicu, Proceedings of VOIS 2004. International Conference on Formal Ontology and Information Systems, Turin 4 – 6 Nov. 2004.
• Smith [2005] – B. Smith, Against Fantology, [w:] J. C. Marek, M. E. Reicher (red.), Experience and Analysis, öbvεεhpt, Vienna 2005, 153-170.
• Suszko [2000] – R. Suszko, Odrzucenie aksjomatu Fregego i reifikacja sytuacji, Wyd. UMCS, Lublin 2000.
• Szymura [2007] – J. Szymura, Problem istnienia prawdy, [w:] Sz. Drzyżdżyk (red.), Wymiary Prawdy. Sympozja 1, Wyd. PAT, Kraków 2007.
• Twardowski [1965] – K. Twardowski, O czynnościach i wytworach, [w:] Tegoż, Wybrane pisma filozoficzne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1965.
• Wiśniewski [1995] – A. Wiśniewski, O logice stwierdzania, [w:] J. Paśniczek [red.], Między logiką a etyką. Prace ofiarowane Profesorowi Leonowi Kojowi, Wyd. UMCS, Lublin 1995.
• Wittgenstein [2004] – L. Wittgenstein, Tractatus logico – philosophicus, tłum.: B. Wolniewicz, PWN, Warszawa 2004.
• Woleński [1993] – J. Woleński, Metamatematyka a epistemologia, PWN, Warszawa 1993.
• Woleński [2001] – J. Woleński, Epistemologia, tom II, Wyd. Aureus, Kraków 2001.
• Woleński [2003] – J. Woleński, Ingardenowskie rozumienie prawdziwości w świetle semantyki, [w:] J. Perzanowski, A. Pietruszczak (red.), Od teorii literatury do ontologii świata, Wyd. UMK, Toruń 2003, s. 209-226.
• Wolniewicz [1985] – B. Wolniewicz, Ontologia sytuacji. Podstawy i zastosowania, PWN, Warszawa 1985.

Identifiers

DOI

10.13153/diam.20.2009.347