Aktywność fizyczna i turystyczna wśród uczestników Uniwersytetów Trzeciego Wieku na przykładzie Krakowa

• Authors: Dubińska Anna

Title variants

EN

Physical and tourist activity among students of Universities of the Third Age on the example of Cracow

• Conference: Rola przedsiębiorczości w rozwoju społeczno-gospodarczym układów przestrzennych
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono problematykę aktywności fizycznej i turystycznej wśród słuchaczy Uniwersytetów Trzeciego Wieku działających na terenie Krakowa. Celem pracy jest zwrócenie uwagi na konieczność poszerzenia oferty w zakresie aktywizacji ruchowej osób starszych oraz wspierania działalności oferowanej przez wskazane jednostki. Do prezentacji zagadnienia wykorzystano część wyników badań zgromadzonych w ramach większego projektu badawczego. Dane uzyskano na podstawie kwestionariuszy ankietowych (m.in. IPAQ), wypełnianych na następujących krakowskich uczelniach: UTW przy Uniwersytecie Pedagogicznym im. KEN, UTW przy Uniwersytecie Rolniczym im. Hugona Kołłątaja, UTW przy Uniwersytecie Jagiellońskim. W sumie analizie poddano 116 ankiet. Postępujący proces starzenia się populacji rodzi konieczność podjęcia działań zmierzających zarówno ku poprawie jakości życia poszczególnych jednostek, jak i funkcjonowania państwa jako organizmu. Jedną z szans na utrzymanie zdrowia i sprawności fizycznej ludzi jest stwarzanie im możliwości do podejmowania aktywności fizycznej oraz turystycznej. Wśród badanych wszyscy spełniali normę WHO dla osób starszych (500–1000 MET min/tydz.) w zakresie minimalnej aktywności ruchowej w czasie wolnym. Podczas wyjazdów krajowych seniorzy, jako jeden z głównych sposobów spędzania czasu, wybierali aktywność ruchową. Wskazano pole do działania dla wszelkich instytucji publicznych i niepublicznych zajmujących się organizacją czasu dla osób starszych, których problemem nie jest brak chęci do podejmowania różnych aktywności, lecz deficyt środków finansowych. Dzięki odpowiedniej współpracy w skali regionu i kraju należy wprowadzać programy wspierające aktywizację seniorów oraz działalność UTW. Sprawna osoba starsza to wyższy poziom samodzielności i samoobsługi, a w konsekwencji mniejsze koszty opieki zdrowotnej i socjalnej.

EN

The article presents the issues of physical and tourist activity among the elderly. The aim of the study is to draw attention to the need of broadening the range of possibilities in terms of the physical activation of older people and promoting activities offered by the indicated units. To present the issue, the author used part of the test results from the framework of a larger research project. Data was obtained during tests (e.g. IPAQ) conducted among students of the Cracow University of the Third Age (UTA) at the Pedagogical University (UP), University of Agriculture (UR) and Jagiellonian University (UJ). A total of 116 questionnaires was analysed. The progressive ageing of the population gives rise to the need of taking action to improve the quality of life of individuals and the functioning of the state as an organism. One of the opportunities for maintaining the health and fitness of the population is tourism activity and exercise undertaken by its members. All respondents met the WHO standard for minimum physical activity in leisure time for older people (500 – 1,000 MET-min/week). During domestic trips seniors chose physical activity as one of the leading ways of spending time. The scope indicated for all public and private institutions involved in the organisation of time for older people, whose problem is not the lack of willingness to take on different types of physical activity but rather the lack of funds. Appropriate cooperation in the region and the country should allow for the introduction of programs created to support the activation of seniors and the functioning of UTAs. A physically fit elderly person means a higher level of independence and self-service, consequently resulting in lower expenditure on health and social care.

Keywords

PL

aktywność fizyczna; IPAQ; Uniwersytet Trzeciego Wieku; turystyka

EN

physical activity; IPAQ; tourism; University of the Third Age

• Publisher: Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Przedsiębiorczość - Edukacja
• Year: 2015
• Volume: 11. Rola przedsiębiorczości w rozwoju społeczno-gospodarczym układów przestrzennych
• Pages: 351-361

Contributors

author

Dubińska Anna

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie Instytut Geografii

References

• Blecharz, J., Siekańska, M. (2013). Psychologiczne aspekty starzenia się i starości. W: A. Marchewka, Z. Dąbrowski, J.A. Żołądź (red.), Fizjologia starzenia się – profilaktyka i rehabilitacja. Warszawa: PWN, 48-59.
• Borowiec, M. (2008). Rola szkolnictwa wyższego w procesie kształtowania gospodarki opartej na wiedzy. Przedsiębiorczość – Edukacja, 4, 24-36.
• Broczek, K. (2007). Starzenie się i starość w opinii słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku Szkoły Głównej Handlowej i studentów Akademii Medycznej w Warszawie. W: M. Dąbrowski (red.), E- -mentor, 4 (21),Warszawa: SGH, 62-66.
• Chełmicki, J., Hądzelek, K. (2012). Włodzimierz Humen (1904–1972), Halina Szwarc (1921–2002) – pionierzy aktywności fizycznej i rekreacji osób dorosłych i w trzecim wieku. W: J. Nowocień, K. Zuchora (red.), Aktywność fizyczna i społeczna osób trzeciego wieku. Warszawa: AWF, 152-162.
• Chomistek, A.K., Manson, J.E., Stefanick, M.L., Lu, B., Sands-Lincoln, M., Going, S.B., i wsp. (2013).The Relationship of Sedentary Behavior and Physical Activity to Incident Cardiovascular Disease: Results from the Women’s Health Initiative. Journal of the American College of Cardiology, 61, Wshington: JACC, 2346-2354.
• Ciura, G., Szymańczak, J. (2012). Starzenie się społeczeństwa polskiego. Infos, 12(126), BAS, 1-4.
• Drabik, J. (1996). Aktywność fizyczna w treningu zdrowotnym osób dorosłych. cz. II, Gdańsk: AWF, 215.
• Duda, B. (2009). Aktywność, sprawność i wydolność fizyczna a komponenty morfologiczne u osób w wieku średnim. Gdańsk: AWFiS.
• Duda, K. (2013). Proces starzenia się. W: A. Marchewka, Z. Dąbrowski, J.A. Żołądź (red.), Fizjologia starzenia się – profilaktyka i rehabilitacja. Warszawa: PWN, 1-31.
• Grabara, M., Borek, Z. (2011). Niektóre aspekty uczestnictwa w rekreacji ruchowej w opinii aktywnych fizycznie słuchaczy Uniwersytetów Trzeciego Wieku. Turystyka i Rekreacja, 7, Warszawa: AWF, 115-120.
• Gouveia, E.R., Maria, J.A., Beunen, G.P., Blimkie, C.J., Fena, E.M., Freitas, D.L. (2013). Functional fitness and physical activity of Portuguese community – residing older adults. Journal of Aging and Physical Activity, 21, Champagin: Human Kinetics, 1-19.
• Hasińska, Z., Tracz, E. (2013). Rola Uniwersytetów Trzeciego Wieku w aktywnym starzeniu się. Nauki społeczne, 1(7), Wrocław: Uniwersytet Ekonomiczny, 91-102.
• Harańczyk, A. (2008). Potencjał rozwojowy szkół wyższych Małopolski. Przedsiębiorczość – Edukacja, 4, 37-59.
• Hołowiecka, B., Grzelak-Kostulska, E. (2012). Turystyka osób starszych w Polsce – uwarunkowania społeczno-demograficzne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 259, 95-108.
• Jan Paweł II (2000). Sport misją i świadectwem, Rozważanie przed modlitwą Anioł Pański. Pozyskano z: http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/modlitwy/ap_29102000.html
• Kiełbasiewicz-Drozdowska, I. (2001). Osobowościowe i społeczne uwarunkowania rekreacji. W: I. Kiełbasiewicz- Drozdowska, W. Siwiński (red.), Teoria i metodyka rekreacji (zagadnienia podstawowe). Poznań: AWF, 53.
• Knapik, A., Rottermund, J., Myśliwiec, A., Plinta, R., Gruca, M. (2011). Aktywność fizyczna a samoocena zdrowia osób w starszym wieku. Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i narodowego Instytutu Leków w Warszawie, 2, Rzeszów, 195-204.
• Kozieł, D., Trafiałek, E. (2007). Kształcenie na Uniwersytetach Trzeciego Wieku a jakość życia seniorów. Gerontologia Polska, 15(3), 104-108.
• Kozieł, D., Kaczmarczyk, M., Naszydłowska, E. (2008). Wpływ kształcenia w Uniwersytecie Trzeciego Wieku na zachowania zdrowotne ludzi starszych. S. Głuszek (red.), Studia Medyczne, 12, 23-28.
• Krzepota, J., Biernat, E., Florkiewicz, B. (2013). Poziom aktywności fizycznej słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku o zróżnicowanym indeksie masy ciała. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 19(2), 200-2005.
• Laredo, P. (2007). Revisiting the Third Mission of Universities: Toward a Renewed Categorization of University Activities?. Higher Education Policy, 20, 441-456.
• Marchewka, A. (2013). Aktywność fizyczna – oręż przeciw niepełnosprawności osób w wieku starszym. W: A. Marchewka, Z. Dąbrowski, J.A. Żołądź (red.), Fizjologia starzenia się – profilaktyka i rehabilitacja. Warszawa: PWN, 386-429.
• Marcinkiewicz, A. (2012). Uniwersytet Trzeciego Wieku jako instytucja przeciwdziałająca marginalizacji osób starszych. Ogrody nauk i sztuk, 2, 458-467.
• Morgulec-Adamowicz, N., Rutkowska, I., Rekowski, W. i in. (2011). Zajęcia aktywności fizycznej na Uniwersytetach Trzeciego Wieku w Polsce. Gerontologia Polska, 19(3–4), 190-198.
• Nowocień, J. (2012). Wokół problematyki pozytywnego starzenia się człowieka. W: Nowocień, J., Zuchora, K. (red.), Aktywność fizyczna i społeczna osób trzeciego wieku. Warszawa: AWF, 108-126.
• Osiński, W. (2003). Antropomotoryka, wyd. II, Poznań: AWF, 320.
• Palacios-Cena, D., Alonso-Blanco, C., Jimenez-Garcia, R., Hernandez-Barrera, V., Carrasco -Garrido, P., Pileno-Martinez, E., i wsp. (2011). Time trends in leisure time physical activity and physical fitness in elderly people: 20 year follow – up of the Spanish population national health survey (1987–2006). BMC Public Health, 11, 799-810.
• Pośpiech, D., Zając-Gawlak, I., Pridalova i in. (2011). Wpływ aktywności ruchowej na cechy somatyczne związane ze zdrowiem słuchaczek Uniwersytetów Trzeciego Wieku z Katowic i Chorzowa. Aktywność ruchowa ludzi w różnym wieku, 15, Szczecin: Wydawnictwo Promocyjne „Albatros”, 347-354.
• Regulska, A. (2012). Działalność uniwersytetów trzeciego wieku w aspekcie aktywizacji seniorów. Roczniki Pedagogiczne, 1, 109-127.
• Rossi, A., Dikareva, A., Bacon, S.L., Daskalopoulou, S.S. (2012). The impact of physical activity on morality in patients with high blood pressure: a systematic review. Zanchetti, A. (red.), Journal of Hypertension, 30, 1277-1288.
• Rowiński, R., Śniegocka, K. (2010). Sprawność fizyczna oraz aktywność (rekreacyjna i turystyczna) seniorów w środowiskach małej wsi i wielkiego miasta. W: Turystyka i Rekreacja, 6, 151-163.
• Samitz, G., Egger, M., Zwahlen, M. (2011). Domains of physical activity and all – cause mortality: systematic review and dose – response meta – analysis of cohort studies. W: International Journal of Epidemiology, 40, 1382-1400.
• Schnohr, P., Lange, P., Scharling, H., Jensen, J.S. (2006). Long – term physical activity in leisure time and mortality from coronary heart disease, stroke, respiratory diseases and cancer. The Copenhagen Heart Study. W: European Journal of Cardiovascular Prevention and Rehabilitation, 13, 173-179.
• Shortreed, S.M., Peeters, A., Forbes, A.B. (2013). Estimating the effect of long – term physical activity on cardiovascular disease and morality: evidence from the Framingham Heart Study. W: Heart, 99, 649-654.
• Spychała, A., Graja-Zwolińska, S. (2012). Aktywność turystyczna wielkopolskich seniorów. W: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 256, 54-63.
• Włodarek, D., Majkowski, M., Majkowska, L. (2012). Physical activity of elderly people living In district Koprzywnica (Poland). W: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny, 63, 111-117.
• Żarów, R., Gołąb, S., Chrzanowska, M., Matusik, S., Sobiecki, J. (2003). Physical activity of the adult men (short communication). W: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, LVIII, 538-542.