QUATTUOR LIBRI SENTENTIARUM MAGISTRI PETRI LOMBARDI

• Authors: Bafia Stanisław

Title variants

EN

QUATTUOR LIBRI SENTENTIARUM MAGISTRI PETRI LOMBARDI

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Ks. Biskup Julian Wojtkowski, emerytowany biskup pomocniczy archidiecezji warmińskiej i – również emerytowany – profesor teologii na Wydziale Teologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie obdarował miłośników i historyków filozofii i teologii średniowiecznej, ale nie tylko, polskim przekładem nieocenionego dla historii filozofii i teologii dzieła Piotra Lombarda: Sententiae in IV libris distinctae – Cztery księgi sentencji (tom I – Olsztyn 2013, ss. 638; tom II – Olsztyn 2015, ss. 695). Wydaje się, że ta okoliczność jest wystarczającym powodem, by przypomnieć osobę Mistrza Piotra i jego dzieło, tym bardziej że w polskiej literaturze filozoficzno-teologicznej nie poświęcano mu większej uwagi. W artykule omówiono życie Piotra Lombarda oraz jego twórczość naukową, egzegetyczno-teologiczną. Szczególną uwagę – zgodnie z tytułem artykułu – zwrócono na najsławniejsze jego dzieło, tj. Quatuor libri sententiarum, które było zakończeniem kilka wieków – od Boecjusza – trwającego modelu nauki jako gromadzenia i porządkowania wypowiedzi uznanych autorytetów, co było widoczne w rozwoju gatunków literatury naukowej, od zbiorów cytatów do uporządkowanych tematycznie ksiąg Sentencji, które z kolei przekształcą się w wielkie sumy. Nie dziwi więc fakt, że w dziele Piotra Lombarda odbija się poziom wiedzy patrystycznej wschodniej i zachodniej, a ze względu na jego charakter całościowy stało się ono podręcznikiem uniwersyteckich studiów filozoficzno-teologicznych prawie od chwili jego powstania do zakończenia soboru trydenckiego i to także jest wyjaśnieniem licznych komentarzy do Libri sententiarum Piotra Lombarda.

EN

Bishop Julian Wojtkowski, the retired assisting Bishop of Warmian Archidiocese, as well as the retired professor of Theology in the Department of Theology at Warmia and Mazury University in Olsztyn, has bestowed on the admirers and historians of Philosophy and Medieval Theology and other aficionados, the Polish translation of the work by Peter Lombard, priceless for history and theology: Sententiae in IV libris distinctae – Four Books of Statements (Volume I – Olsztyn 2013, pp. 638; Volume II – Olsztyn 2015, pp. 695). It seems that this circumstance is a worthy reason to recall the person of Master Peter and his work, especially because his great work has not received as much attention as it should have. This article describes the life of Peter Lambert and his existential- theological scholarly work. Special attention – according to the title – is brought to the most famous of his works, that is Quatuor libri sententiarum, which marked the end of a few centuries, from Boecjusz – the existing model of the study of literature as the collection and organized statements of the recognized authorities which was visible in the development of this genre of scholarly literature, from the set of quotes to Books of Statements organized thematically which then would transform into a great sum. We are not surprised by the fact that in the work of Peter Lombard the level of Eastern and Western patristic knowledge is reflected, and due to its overall characteristic it has become the textbook for University Philosophical and Theological Studies from almost the beginning of its publication till the end of the Council of Trent, and that also explains the many commentaries to Libri sententiarum of Peter Lombard.

Keywords

PL

Piotr Lombard; Quatuor libri sententiarum; Julian Wojtkowski

EN

Peter Lombard; Quatuor libri sententiarum; Julian Wojtkowski

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Forum Teologiczne
• Year: 2016
• Volume: 17
• Pages: 207-221

Dates

published

2016

Contributors

author

Bafia Stanisław

• Wydział Teologii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

References

• Aleksander z Hales, In IV libros Sententiarum Magistri Petri Lombari, Quaracchi 1951-1957.
• Bibliografia Lombardiana, Pietro Lombardo, 4(1960), s. 149-153.
• Brady I., P. Lombard, Canon of Notre Dame, w: Recherches de théologie ancienne et médiévale, Louvain 32(1965), s. 277-295.
• Colish M. L., P. Lombard, I-II, Leiden 1994.
• De sententiis divinae paginae, ed. F. Bliemetzrieder, w: Beiträge zur Geschichte der Philosophie des Mittelalters 18/2-3: 1919.
• Delhay Ph., P. Lombard. Sa vie, ses ouvres, są morale, Montreal 1961.
• Deus summe atque ineffabiliter bonus, Scholastik 34: 1959, s. 190-232.
• Geyer B., Die patristische und scholastische Philosophie, Berlin 1928.
• Grabmann M., Die Geschichte der scholastischen Methode, t. 2, Freiburg 1911.
• Hoedl L., Sentenzen. Sentenzenkommentare, LthK, t. 9, kol. 670-671.
• Langton S., In IV libros Sententiatum Petri Lombardi (ed. A. Landgraf, w: Beiträge zur Geschichte der Philosophie des Mittelalters 37/1, Münster 1952) i z 1223-1229.
• Magistri Petri Lombardi Parisiensis Episcopi Senetentiae in IV libris distinctae. Editio Tertia. Ad Fidem Codicum Antiquorum Restituta, t. 1, Pars I: Prolegmena, Editiones Collegii S. Bonaventurae Ad Claras Aquas, Grottaferrata (Romae) 1971; t. I/2: Liber I et II; t. 2: Liber III et IV.
• Markowski M., Pierwowzory uniwersytetów, Olecko 2003.
• Olszewski M., Piotr Lombard (Petrus Lombardus), w: Powszechna encyklopedia filozofii, t. 8, Lublin 2007, s. 215-217.
• Rosemann Ph. W., P. Lombard, New York 2004.
• Sententiae Ps.-Anselmi: Principium et causa omnium,ed. F. Bliemetrrieder, w: Beiträge zur Geschichte der Philosophie des Mittelalters 18/2-3: 1919, s. 47-106.
• Sententiae Atrebatenses: Divina essentia teste Augustino, ed. Lottin, PM V 400-450.
• Sententiae Berolinenses: Quid de sancta et individua et praestantissima trinitate, ed. F. Stegmueller, w: Recherches de théologie ancienne et médiévale, Louvain 11: 1939, s. 39-61.
• Sententiae Florianenses, ed. H. Ostlender, Bonn 1929.
• Sententiae Hermanni (PL 178, 1695-1758).
• Sententiae Parisienses, ed. A. M. Landgraf (SSL 14, Louvain 1934).
• Sententiae Varsavienses: Quisquis ad divinam paginam erudiendus, ed. F. Stegmueller, Divus Thomas, Wien 45: 1942, s. 316-342.
• Sententiae „Deus de cuius principio et fine tacetur”, ed. H. Weisweiler, w: Recherches de théologie ancienne et médiévale, Louvain 5: 1933, s. 245-274.
• Sententiae divinitatis, ed. B. Geyer, w: Beiträge zur Geschichte der Philosophie des Mittelalters 8/2-3, Münster 1909.
• Summa sententiarum (PL 178, 42-174).
• Weisweiler H., Das Schriftum der Schule Anselms von Laon und Wilhelms von Champeaux in deutschen Bibliotheken, Münster 1936.
• Wielgus S., Zachodnia i polska nauka średniowieczna – encyklopedycznie, Płock 2005.