Wspomaganie edukacyjne uczniów przeżywających trudności adaptacyjne związane z różnicami kulturowymi

• Authors: Smoter Katarzyna

Title variants

Educational Support for Foreign Pupils with Adaptive Difficulties Because of Cultural Differences – Some Practical Solutions

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przybierające współcześnie na sile procesy migracyjne sprawiają, że szczególnego znaczenia nabiera realizacja oddziaływań służących włączaniu „Innych” etnicznie, narodowo, religijnie i językowo. Jak wskazują statystyki, w Polsce rośnie liczba osób przyjeżdżających z innych krajów; zwiększa się także liczba uczniów cudzoziemskich, wymagających wdrożenia oddziaływań uwzględniających posiadaną przez nich wiedzę, umiejętności i kompetencje. Łączy się to z właściwą organizacją procesów dydaktyczno-wychowawczych oraz przygotowaniem społeczności klasy i szkoły na przyjęcie „Innych”. Tego typu działania realizowane powinny być na wszystkich szczeblach edukacyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem etapu szkoły podstawowej i gimnazjalnej. W związku z tym w niniejszym artykule szczególnej refleksji poddano kwestię działań służących wspomaganiu ucznia przeżywającego trudności adaptacyjne wiążące się z różnicami kulturowymi w placówkach edukacyjnych. W planowaniu i wcielaniu w życie opisywanych tu działań pomocne staje się wskazanie oferty „dobrych praktyk” zawartych w publikacjach metodycznych, w tym: wskazówek przydatnych w pracy w wielokulturowej szkole. Wiąże się to z ujęciem ważnych dla nauczycieli i uczniów kompetencji niezbędnych do przyjęcia otwartych postaw wobec „Innego”, wskazania zasad odnoszących się do komunikacji w grupie wielokulturowej, a także zapobiegania dyskryminacji społecznej. W tym względzie pomocna może okazać się także proponowana między innymi przez organizacje pozarządowe oferta wykładów, warsztatów i szkoleń służących kształtowaniu kompetencji umożliwiających pokojowe współbycie z „Innymi” w społeczności szkoły.

EN

The rise of migration is a reason why a particularly important thing is the inclusion of national, ethnic, religious and linguistic minorities. According to statistics, in Poland there is a growing number of people coming from other countries; the number of foreign students is constantly increasing. We must take action to take account of the different knowledge, skills and competence of these pupils. Schools in Poland are conducting various activities concerning the educational process. The most important thing is also the preparation of class communities and schools to adopt “Others”. This “Move for Inclusion” should be implemented at all levels of education, with the particular emphasis on the early period of primary school and secondary school. The issue in this article are activities which support the student with the difficulties of adaptive binding because of cultural differences in school. An important factor is also the identification of the offer of “good practices” contained in publications about multicultural society, including useful tips on working in schools. The crucial aspect is the recognition of the competence necessary to adopt an open attitude towards “the Other” and postulated rules relating to communication among multicultural as well as preventing social discrimination. In this regard, it may be helpful to recognize the offer of NGOs: lectures, workshops and training courses. They are a tool to facilitate the peaceful development of special competencies to being-with the “Other”.

Keywords

PL

uczniowie cudzoziemscy; wspomaganie; „dobre praktyki”; różnice kulturowe; szkoła wielokulturowa

EN

foreign pupils; support; good practices; cultural differences; multicultural school

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie, Instytut Nauk o Wychowaniu, ul. Kopernika 26, 31-501 Krakow, Poland
• Journal: Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
• Year: 2016
• Volume: 11
• Issue: 4(42)
• Pages: 51-66

Contributors

author

Smoter Katarzyna

References

• Bennet J., Hart S.N., Wspólnoty uczące się, [w:] Prawa dzieci w edukacji, red. S. Hart, C. Price Cohen, M. Farrell Erickson, M. Flekkoy, GWP, Gdańsk 2006.
• Chodkowska M., Wielowymiarowość procesu integracji w edukacji i życiu społecznym, [w:] Wielowymiarowość integracji w teorii i praktyce edukacyjnej, red. M. Chodkowska, Wyd. UMCS, Lublin 2002.
• Edukacja – jest w niej ukryty skarb: raport dla UNESCO Międzynarodowej Komisji do spraw Edukacji dla XXI w. pod przewodnictwem Jacques’a Delorsa, Stowarzyszenie Oświatowców Polskich, Wyd. UNESCO, Warszawa 1998.
• Gajdzica A., Działania nauczycieli w środowisku wielokulturowym – założenia a praktyka edukacyjna, [w:] Edukacja międzykulturowa. Dokonania, problemy, perspektywy, red. T. Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur, A. Szczurek-Boruta, Adam Marszałek, Toruń 2011.
• Kubiszyn M., Edukacja wielokulturowa w środowisku lokalnym. Studium teoretyczno-empiryczne na przykładzie Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” w Lublinie, Adam Marszałek, Toruń 2007.
• Kusio U., Współczesne media wobec edukacji międzykulturowej, [w:] (Kon)teksty kultury medialnej. Analizy i interpretacje, red. M. Sokołowski, t. 2, Algraf, Olsztyn 2007.
• Milerski B., Innowierca jako wyzwanie pedagogiczne, [w:] Miejsce innego we współczesnych naukach o wychowaniu. W poszukiwaniu pozytywów, red. I. Chrzanowska, B. Jachimczak, K. Pawelczak, Wyd. UAM, Poznań 2013.
• Mucha J., Kultura dominująca jako kultura obca. Mniejszości kulturowe a grupa dominująca w Polsce, Oficyna Naukowa, Warszawa 1999.
• Nikitorowicz J., Edukacja międzykulturowa, [w:] Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, red. T. Pilch, t. 1, A-F, „Żak”, Warszawa 2003.
• Noelle V., Schuler sehen Schule Anders: eine empirische Untersuchung über Schulauffassungen von Schülern Und Ihren Konsens, Peter Lang Verlag, Frankfurt am Main – Berlin – Bern – New York – Paris – Wien 1995.
• Rabczuk W., UNESCO – orędownik różnorodności kulturowej, edukacji międzykulturowej dialogu międzykulturowego, [w:] Kultura w edukacji międzykulturowej – doświadczenia i propozycje praktyczne, red. T. Lewowicki, E. Ogrodzka-Mazur, A. Gajdzica, Adam Marszałek, Toruń 2013.
• Sielatycki M., Program edukacyjny „Warszawa różnorodna”. Komponent „Edukacja obcokrajowców w Warszawie”, „Meritum” (2007)2-3.
• Szczepański J., Elementarne pojęcia socjologii, PWN, Warszawa 1963.
• Szerląg A., Wstęp, [w:] Konflikt i dialog w wybranych społecznościach wielokulturowych, red. A. Szerląg, ATUT, Wrocław 2011.
• Śliwerski B., Pedagogika [w] ponowoczesności, [w:] Współczesne teorie i nurty wychowania. Podręcznik akademicki, red. B. Śliwerski, Impuls, Kraków 1998.
• Trociuk S., Łakoma K., Sośniak M., Realizacja prawa małoletnich cudzoziemców do edukacji RAPORT RZECZNIKA PRAW OBYWATELSKICH, Zasada równego traktowania. Prawo i praktyka, nr 12, Warszawa 2013.
• Winiarski M., Wspomaganie rozwoju, [w:] Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej, red. D. Lalak, T. Pilch, „Żak”, Warszawa 1999.
• Zasady przewodnie UNESCO dla edukacji międzykulturowej, (Principes directeurs de l’UNESCO pour l’education interculturelle), Paris 2006.
• Ziółkowski M., „Ułomne” zróżnicowanie funkcjonalne i „nieczysta” specyfikacja normatywna współczesnego społeczeństwa polskiego, [w:] Kręgi integracji i rodzaje tożsamości. Polska, Europa i świat, red. W. Wesołowski, J. Włodarek, Scholar, Warszawa 2005.
• Edukacja antydyskryminacyjna i jej standardy jakościowe, ‹http://www.tea.org.pl/userfiles/file/Edukacja%20antydyskryminacyjna%20i%20jej%20standardy%20jakosciowe.pdf› (dostęp: 10.11. 2015).
• Górska M., Dziecko odmienne kulturowo w szkole, „Meritum” 1(20)2011, ‹http://meritum.mscdn.pl/meritum/moduly/egzempl/20/20_21_abc.pdf› (dostęp: 9.11.2015).
• Grzybowski P.P., Barbarzyńcy w europejskiej szkole – perspektywa edukacji w warunkach zróżnicowania kulturowego, ‹http://www.ukw.edu.pl/pokazStrone.php?idStr=fa3461305d0e17649125&idMenu=e8891f1772aee482fd4a&sNum=1› (dostęp: 10.11.2015).
• ‹http://amnesty.org.pl/edukacja/nasze-projekty/prawa-czlowieka-edukacja-dzialanie-reap.html› (dostęp: 10.11.2015).
• ‹http://ffrs.org.pl/wp-content/uploads/Innowacyjne-rozwi%C4%85zania_Seria-M_publikacja-pdf.pdf› (dostęp: 10.11.2015).
• ‹http://jows.pl/sites/default/files/Program%20konferencji-Wielojezycznosc_5_04_2013.pdf› (dostęp: 10.11.2015).
• ‹http://klamra.org/wydarzenia/zapros-nas-do-szkoly› (dostęp: 10.11.2015).
• ‹http://meritum.mscdn.pl/meritum/moduly/egzempl/20/20_21_abc.pdf› (dostęp: 9.11.2015).
• ‹http://pogranicze.sejny.pl/szkola_pogranicza,760.html› (dostęp: 10.11.2015).
• ‹http://www.bezuprzedzen.org/linki/› (dostęp: 10.11.2015).
• ‹http://www.hfhr.org.pl/wezkurs/e-podrecznik/images/stories/wezkurs/zalacznik395.pdf› (dostęp: 10.11.2015).
• ‹http://www.obywatelska.org.pl/?nowy-projekt-fundacji-i-imigranci-w-moim-miescie-i-,119› (dostęp: 10.11.2015).
• ‹http://www.ore.edu.pl/uczen-ze-specjalnymi-potrzebami-edukacyjnymi/4365-wielokulturowosc-w-szkole-uczen-cudzoziemski› (dostęp: 10.11.2015).
• ‹http://www.ore.edu.pl/wydzialy/rozwoju-kompetencji-spolecznych-i-obywatelskich/963-szkolenia-wielokulturowo-w-praktyce-szkolnej› (dostęp: 10.11.2015).
• ‹http://www.tea.org.pl/pl/SiteContent?item=publikacje› (dostęp: 10.11.2015).
• ‹http://www.tea.org.pl/userfiles/nie_warto_sie_roznic._wyzwania_metodologiczne.pdf› (dostęp: 10.11.2015).
• ‹http://www.voxhumana.pl/?kursy-dla-nauczycieli-jak-uczyc-jezyka-polskiego-jako-obcego,128› (dostęp: 10.11.2015).
• ‹http://www.obywatelska.org.pl/?nauka-jezyka-podstawa-integracji,34› (dostęp: 10.11.2015).
• Jak przyjąć do szkoły ucznia z zagranicy – Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej, https://men.gov.pl/ministerstwo/informacje/jak-przyjac-do-szkoly-ucznia-z-zagranicy-rozporzadzenie-ministra-edukacji-narodowej.html› (dostęp: 10.11.2015).
• Kamieniarz R., Szkoła jako instytucja i jej funkcje, ‹http://profesor.pl/publikacja, 15733,Artykuly,Szkola-jako-instytucja-i-jej-funkcje› (dostęp: 10.11.2015).
• Kwiecień P., Edukacja antydyskryminacyjna w Polsce – przegląd działań, Sieć tolerancji, grudzień 2014, ‹http://siectolerancji.pl/sites/default/files/upload/Edukacja%20antydyskryminacyjna%20w%20Polsce.pdf› (dostęp: 10.11.2015).
• Ośrodek Rozwoju Edukacji, O Ośrodku, zob. ‹http://www.ore.edu.pl/o-nas/struktura-ore› (dostęp: 10.11.2015).
• Rozporządzenie z 30 kwietnia 2013 roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2013 r., poz. 532), paragraf 3. ust. 1. Zob. ‹http://isap.sejm.gov.pl/Download?id=WDU20130000532&type=2› (dostęp: 10.11.2015).
• Rozwijanie kompetencji wielojęzycznej i wielokulturowej ‹http://www.archiwum.ore.edu.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=4186:warsztaty-rozwijanie-kompetencji-wielojzycznej-i-wielokulturowej&catid=131:szkolenia&Itemid=1558› (dostęp: 10.11.2015).
• Uczniowie z różnych kultur w szkole, ‹http://www.ore.edu.pl/wydzialy/specjalnych-potrzeb-edukacyjnych/6541-uczniowie-z-roznych-kultur-w-szkole-2› (dostęp: 10.11.2015).
• Wieczorkiewicz P., Czego polskie szkoły muszą się nauczyć, ‹http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/edukacja/20151014/czego-polskie-szkoly-musza-sie-nauczyc› (dostęp: 10.11.2015).
• Wielka nieobecna, ‹http://www.tea.org.pl/userfiles/file/Wielka_nieobecna_raport.pdf› (dostęp: 10.11.2015).