Religijny mit nowoczesności: od wyjścia do wygnania i z powrotem - przegląd stanowisk i zarys problemu

• Authors: Artur Żywiołek
• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The Myth of Exile is gaining the significant and constitutive momentum showing radical discontinuity in the Culture of Modernity and the Postmodern Period; it is the turning point (in Western Cultural History) defining the Twilight of Western Thought i.e. a certain Philosophy of Life termed as the hard core of Western Thought based on the Athenian paradigm, rational systematic; a particular way of thinking to be rooted in the idea as a whole, the totality (or radical unity), the universality. And that which is often opposed by a non-systematic mode of thinking, emphasizing idiomatic expression, the uniqueness. The Myth of Exile – in a paradigmatic sense connected with the religious ground-motive of creation-fall-redemption – refers to the Bible History focusing on a fall from God’s grace, a ‘lost paradise’, man averted from God. In a cultural sense it is related to a situation of extirpation, spiritual uprooting (deracinement); the loss of time-transcendental conception of reason / time-spatial orientation as well as the loss of symbolic exchange and a skill of recogni-zing signs (text) of culture. Seen as a broader and more inclusive concept, modernity also connotes the experiencing of reality, namely the fate of our times to be characterized above all by the disenchantment (Entzauberung) of the world. The contemporary social and intellectual world is disenchanted from mythical dimensions, religious elements together with the retreat of magic. The progressive disenchantment brings to mind another essential myth of modernity (also known as the modern myth): the Myth of Subtraction being a ‘picture’ of abandonment (or fall of the Myth) that is what arises from the washing away of old horizons, a heretofore soul situation, existential state, since modern humanism can only have arisen through the fading away of earlier myth-oriented meanings to be an approach towards the Other (a ‘Return to the Subjugated Other’), the Unknown.

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe AP
• Journal: Świat Tekstów. Rocznik Słupski
• Year: 2009
• Volume: 7
• Pages: 39-52
• Physical description: artykuł przeglądowy

Dates

published

2009-12-01

Contributors

author

Artur Żywiołek

• Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie

References

• W. Benjamin, Anioł historii. Eseje, szkice, fragmenty, wybór i opracowanie H. Orłowski, tłum. K. Krzemieniowa, H. Orłowski, J. Sikorski. Poznań 1996
• A. Bielik-Robson, Duch powierzchni. Rewizja romantyczna i filozofia. Kraków 2004
• A. Bielik-Robson, Ożywcze niepojednanie: nowoczesność jako doświadczenie religijne. W: Nowoczesność jako doświadczenie, red. R. Nycz, A. Zeidler-Janiszewska. Kra-ków 2006
• M. Blanchot, Niezniszczalne. Być Żydem, tłum. W. Błońska. „Literatura na Świecie” 1996, nr 10
• A. La Cocque, P. Ricoeur, Myśleć biblijnie, tłum. E. Mukoid, M. Tarnowska. Kraków 2003
• A.N. Condorcet, Szkic obrazu postępu ducha ludzkiego poprzez dzieje, tłum. E. Hartleb, dokończył J. Strzelecki, wstępem poprzedził B. Suchodolski. Warszawa 1957
• C. Delsol, Esej o człowieku późnej nowoczesności, tłum. M. Kowalska. Kraków 2003
• H.M. Dober, Walter Benjamin: przeobrażenia religii w świecie nowoczesnym. W: Filo-zofia religii. Od Schleiermachera do Eco, oprac. V. Drehsen, W. Gräb, B. Weyel, tłum. L. Łysień. Kraków 2008
• J. Habermas, Filozoficzny dyskurs nowoczesności, tłum. M. Łukasiewicz. Kraków 2005
• J. Habermas, Przestrzeń publiczna a religia. Świadomość braku, tłum. S. Opiela SJ. „Przegląd Powszechny” 2009, nr 1 (1049)
• L. Kołakowski, Obecność mitu. Warszawa 2003
• L. Kołakowski, O duchu rewolucyjnym. W: idem, Czy diabeł może być zbawiony i 27 in-nych kazań. Londyn 1984
• G. Marramao, Mesjanizm bez oczekiwania. O teologii politycznej Waltera Benjamina, www.recykling.idei.pl
• G. Marramao, Messianismo senza attesta. Sulla teologia politica di Walter Benjamin. „Aut Aut” 2005, X-XII, nr 328
• P. Ricoeur, Symbolika zła, tłum. S. Cichowicz, M. Ochab. Warszawa 1986
• G. Simmel, Filozofia kultury. Wybór esejów, tłum. W. Kunicki. Kraków 2007
• J. Sławiński, Przestrzeń w literaturze. W: idem, Próby teoretycznoliterackie. Kraków 2000
• G. Steiner, Gramatyki tworzenia, tłum. J. Łoziński. Poznań 2004
• L. Szestow, Ateny i Jerozolima, tłum. oraz wstępem i przypisami opatrzył C. Wodziński. Kraków 1993
• J. Święch, Homo exul, czyli przygody nowoczesności. W: idem, Nowoczesność. Szkice o literaturze polskiej XX wieku. Warszawa 2006
• C. Taylor, Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej, tłum. M. Grusz-czyński, O. Latek i in., naukowo opracował T. Gadacz, wstępem poprzedziła A. Bie-lik-Robson. Warszawa 2001
• M. Weber, Wissenschaft als Beruf. W: idem, Gesammelte Aufsätze zur Wissenschaftsleh-re. Tübingen 1988
• G. Vattimo, Koniec nowoczesności, tłum. M. Surma-Gawłowska, wstęp A. Zawadzki. Kraków 2006

Identifiers

ISSN

1643-4668