Partykularne i uniwersalne w literaturach narodowych

• Authors: Masłowski Michał

Title variants

EN

Particularistic and universal elements in the national literatures of the Central European countries

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Opposition between the notion of universalism, created in the age of Enlightenment and the Romantic tradition, which dominates in Central Europe is discussed in the article. Universalism is understood as the process of emancipation of man, but at the same time, in countries ‘between Russia and Germany’ it is also understood as the rule of adherence. In the Romantic tradition there is the symbolic extrapolation of historic experiences and the use of metaphors that have ethical universalism, both of which are described by the author in this article. The understanding of culture as a spiritual sphere w hich unites the national spirit was destroyed in the 20th century due to totalitarianism, but this grotesque tragedy from our absurd history has created ‘anti-modern modernism'.

Keywords

EN

universalism; national culture; Central Europe; modernism

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Postscriptum Polonistyczne
• Year: 2016
• Issue: 2(18)
• Pages: 125-134

Contributors

author

Masłowski Michał

• Université Paris-Sorbonne, Paryż, Francja

References

• św. Augustyn, 2006, Wyznania, przeł. Kubiak Z., Kraków.
• Delsol C., Masłowski M., Nowicki J., oprac., 2005, Dissidences, Paris.
• Erikson E.H., 2004, Tożsamość a cykl życia, przeł. Żywicki M., Warszawa.
• Ferry J.-M., 1991, Les puissances de l’expérience, t. I–II, Paryż.
• Finkelkraut A., 2000, L’ingratitude. Conversation sur notre temps, Paris.
• Gauchet M., 1985, Le désenchantement du monde. Une histoire politique de la religion, Paris.
• Habermas J., 2000, 2013, Après l’Etat‑nation, Paris.
• Herbert Z., 2008, Podziękowanie za nagrodę Bethlena, w: Herbert Z., Węzeł gordyjski i inne pisma rozproszone 1948–1998, t. 2, Warszawa.
• Huntington S.P., 2008, Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, przeł. Jankowska H., Warszawa.
• Kott J., 1965, „Król Lear”, czyli Końcówka, w: Kott J., Szekspir współczesny, Warszawa.
• Kroutvor J., 2001, Europa Środkowa: anegdota i historia, przeł. Stachowski J., w: Baluch J., oprac., Hrabal, Kundera, Havel… Antologia czeskiego eseju, Kraków.
• Kundera M., 1984, Zachód porwany albo tragedia Europy Środkowej, „Zeszyty Literackie”, nr 5.
• Kundera M., 2006, Zasłona. Esej w siedmiu częściach, przeł. Bieńczyk M., Warszawa.
• Kundera M., 2015, Zdradzone testamenty. Esej, przeł. Bieńczyk M., Warszawa.
• Lyotard J.-F., 1996, Przepisać nowożytność, przeł. Szydłowska W., w: Czerniak S., Szahaj A., red., Postmodernizm a filozofia. Wybór tekstów, Warszawa.
• Masaryk T.G., 2002, La Nouvelle Europe, Paris.
• Masłowski M., 2006, Norwidowy „trudów trud” w dzisiejszej perspektywie, w: Masłowski M., Problemy tożsamości. Szkice Mickiewiczowskie i (post)romantyczne, Lublin.
• Masłowski M., 2011, Transcendencja pozioma. Zachowania, obrazy, koncepty, w: Masłowski M., Etyka i metafizyka. Perspektywa transcendencji poziomej we współczesnej kulturze polskiej, Warszawa.
• Mickiewicz A., 1998, Literatura słowiańska, kurs czwarty, w: Mickiewicz A., Dzieła, t. XI, Warszawa.
• Miłosz C., 1969, Widzenia nad zatoką San Francisco, Paryż.
• Norwid C.K, 1971–1976, Znicestwienie narodu, w: Norwid C.K., Pisma wszystkie, t. VII, Warszawa.
• Norwid C.K., 2011, Promethidion, Epilog, w: Norwid C.K., Dzieła wszystkie, t. IV, Poematy 2, Lublin.
• Ricoeur P., 1990, Soi‑même comme un autre, Paris.
• Rupnik J., 2016, Il y a des courants populistes ailleurs, mais en Europe centrale, ils sont au pouvoir, „Le Monde”, 8–9 V.
• Snyder T., 2011, Skrwawione ziemie. Europa między Hitlerem a Stalinem, przeł. Pietrzyk B., Warszawa.
• Walicki A., 2009, Naród, nacjonalizm, patriotyzm, w: tegoż, Prace wybrane, t. I, Kraków.