Wolność sumienia i odpowiedzialność Kościoła. Problem argumentacji moralnej w katolicko-protestanckich dialogach na temat aborcji

• Authors: Marcin Składanowski

Title variants

PL

Freedom of conscience and the responsibility of the Church. The problem of moral argumentation in the Catholic-Protestant dialogues on abortion

DE

Die Freiheit des Gewissens und die Verantwortung der Kirche. Das Problem der moralischen Autonomie im katholisch-protestantischen Dialog über die Abtreibung

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

We współczesnym ruchu ekumenicznym obserwuje się, że coraz poważniejszym problemem stają się narastające między Kościołami i Wspólnotami kościelnymi różnice w kwestiach etycznych, wyrażające się w odmiennych, a niekiedy wręcz przeciwnych wskazaniach moralnych udzielanych przez grupy chrześcijańskie. Z tego powodu zagadnieniom etycznym poświęca się dużo uwagi również w dokumentach dialogowych. Artykuł omawia odmienne rozumienie relacji sumienia do moralnego nauczania Kościoła w ekumenicznych dialogach katolicko-protestanckich. Różnice te ujawniają się wyraźnie w podejściu do problemu aborcji. Artykuł przedstawia wybrane dokumenty ekumeniczne na ten temat. Wskazuje się, że dla Wspólnot protestanckich (z wyjątkiem ewangelikalnych) wolność sumienia jest najważniejszą kwestią w moralnej ocenie aborcji. Z tego powodu moralne nauczanie Wspólnot protestanckich nie zakazuje wyraźnie przerywania ciąży, odwołując się do decyzji podejmowanych przez poszczególnych wiernych zgodnie ze wskazaniami ich sumienia. Z katolickiego punktu widzenia powoduje to, że protestanckie nauczanie moralne (etyka teologiczna) staje się bardzo indywidualistyczne i subiektywistyczne. Powstają nawet wątpliwości dotyczące sensowności nauczania, które nie jest w stanie przekazać chrześcijanom jasnych wskazań etycznych. W tym świetle etyczne różnice między Kościołem katolickim a Wspólnotami protestanckimi stają się ostrzejsze. To z kolei podnosi poważne pytania dotyczące wiarygodności ruchu ekumenicznego.

EN

What one observes in the contemporary ecumenical movement is that ethical differences between churches and church communities are becoming increasingly important. This difficulty can be seen in different, sometimes contradictory, moral judgments formulated by Christian denominations. For this reason, much attention is given to ethical issues in the dialogue documents. The article discusses the different understanding of the relation of conscience to the moral teaching of the Church in Catholic-Protestant ecumenical dialogues. These differences manifest themselves clearly in the approach to the problem of abortion. This paper presents selected ecumenical documents on this subject. It indicates that for the Protestant Communities (except Evangelicals) freedom of conscience is the most important issue in the moral judgement of abortion. For this reason, the moral teaching of the Protestant Communities does not explicitly prohibit abortion, but refers to moral decisions made by believers individually in accordance with their conscience. From the Catholic point of view, it makes Protestant moral teaching (theological ethics) highly individualistic and subjectivist. Therefore, doubts arise about its meaning and importance because it is not able to give clear ethical guidelines for believers. As a result, the ethical differences between the Catholic Church and the Protestant Communities become sharper. This, in turn, raises serious questions about the credibility of the ecumenical movement.

DE

In der heutigen ökumenischen Bewegung kann man eine zunehmende Differenz in den ethischen Sachverhalten zwischen den Kirchen und kirchlichen Gemeinschaften, die sich in verschiedenen, bisweilen gegensätzlichen Weisungen äußern, welche von verschieden christlichen Gruppierungen formuliert werden, feststellen. Daher wird in den Dialogpapieren eine verstärkte Aufmerksamkeit auf diese Fragen gelegt. Im folgenden Artikel wird die unterschiedliche Relation zwischen dem individuellen Gewissen und der moralischen Lehre der Kirche, wie sie in den katholisch-protestantischen Dialogen formuliert wird, aufgezeigt. Die Differenzen werden sichtbar vor allem im Bezug auf die Abtreibung. Im Artikel werden verschiedene ökumenische Dokumente bezüglich dieser Frage vorgestellt. Es wird festgestellt, dass der wichtigste Gesichtspunkt für die protestantischen Gemeinschaften (ausgenommen die evangelikalen) die Freiheit des Gewissens für die Beurteilung der Abtreibung ist. Aus diesem Grund verbietet die moralische Unterweisung der protestantischen Gemeinschaften die Abtreibung nicht explizit, sondern verweist stattdessen auf die individuellen, von einzelnen Gläubigen getroffenen Entscheidungen, die mit ihrem Gewissen vereinbart werden können. Aus katholischer Sicht wird diese protestantische moralische Unterweisung (theologische Ethik) für individualistisch und subjektivistisch gehalten. Es werden sogar Zweifel über die Sinnhaftigkeit einer solchen Lehre geäußert, die den Christen keine klaren ethischen Weisungen zu geben vermag. In diesem Licht werden die ethischen Differenzen zwischen der katholischen Kirche und den protestantischen Gemeinschaften verschärft. Dies zieht ernsthafte Fragen über die Glaubwürdigkeit der ökumenischen Bewegung nach sich.

Keywords

PL

sumienie; aborcja; prawo moralne; dialog ekumeniczny

EN

conscience; abortion; moral law; ecumenical dialogue

DE

Gewissen,; Abtreibung,; Moralgesetz,; ökumenischer Dialog.

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Forum Teologiczne
• Year: 2014
• Volume: 15
• Pages: 55-65

Dates

published

2014

Contributors

author

Marcin Składanowski

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II