Kościół jako Eucharystia

• Authors: Andrzej ks. Baczyński

Title variants

EN

Church as Eucharist

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W teologii prawosławnej refleksja na temat istoty Kościoła zawsze była i pozostaje jednym z najczęściej podejmowanych zagadnień. Szczególnie owocny w tym względzie był XX wiek, gdyż zrodził wielu wybitnych prawosławnych teologów, którzy przyczynili się do dynamicznego rozwoju myśli eklezjologicznej. Ich trud był skierowany w tym celu aby w oparciu o analizę teologiczno-historyczną pierwszych wieków chrześcijaństwa, tradycję apostolską i św. św. Ojców przybliżyć istotę Kościoła. Powyższa tendencja była dyktowana swego rodzaju niedosytem i zastojem w teologii prawosławnej, wynikającym z silnego wpływu teologii scholastycznej. Dzięki trudowi i ogromnej pracy naukowej teologów z Instytutu Teologicznego św. Sergiusza w Paryżu, na czele z o. Mikołajem Afanasjewem można mówić o renesansie eklezjologii prawosławnej. To o. M. Afanasjew jest twórcą „eklezjologii eucharystycznej”. On wskazał na ścisły związek pomiędzy Kościołem i Eucharystią, pomiędzy Kościołem - Ciałem Chrystusa a Ciałem Eucharystycznym. Przy tym podkreślił wyjątkowe znaczenie Eucharystii w życiu Kościoła, który jest stale kontynuowaną, wiecznie trwającą eucharystyczną koinonią. Samo zaś słowo „kościół” – gr. ekklēsia oznacza eucharystyczne zgromadzenie ludu. Słowa zaś ap. Pawła „Gdy schodzicie się jako Kościół…” (1 Kor 11,20) zarówno dla niego jak i wczesnego chrześcijaństwa – nie odnoszą się do świątyni, lecz do natury i celu zgromadzenia. Jego celem jest urzeczywistnienie Kościoła. Od samego początku bezsporna i oczywista była trójjednia – Zgromadzenia, Eucharystii i Kościoła, o której za ap. Pawłem świadczy tradycja Kościoła pierwszych wieków. Eucharystia jawi się tutaj nie jako jeden z siedmiu sakramentów, jak traktują ją podręczniki dogmatyki i katechizm ale jako „Sakrament Zgromadzenia” (gr. areiopagos) w myśl określenia św. Dionizego Areopagity. Zgromadzenie eucharystyczne było i powinno być traktowane jako podstawa bytu Kościoła.

EN

In Orthodox theology, reflection on the nature of the Church has always been and still remains one of the most frequently discussed topics. The 20th century was particularly fruitful in this regard, because it produced several notable Orthodox theologians, who contributed to the dynamic development of ecclesiological thought. Their labor was dedicated to explaining the nature of the Church on the basis of theological and historical analysis of the first centuries of Christianity, the Traditions of the Apostles and of the Holy Fathers. This tendency was dictated by a kind of need and stagnation in Orthodox theology which resulted from a strong influence of scholastic theology. Thanks to the labour and great academic work of theologians of the Theological Institute of St. Sergius in Paris, chiefly Fr. N. Afanasjev, it is possible to speak of a renaissance in Orthodox ecclesiology. Fr. N. Afansajev is the creator of “Eucharistic ecclesiology”. He indicated the close relation between the Church and the Eucharist, between the Church (the Body of Christ) and the Eucharistic Body. At the same time, he emphasized the exceptional significance of the Eucharist in the life of the Church, which constantly continues as the eternally lasting Eucharistic koinonia. The word “Church” (Greek: ekklēsia) means the Eucharistic gathering of the people. The words of St. Paul “when you come together as Church…” (1 Cor 11,20), both for him and the early church, did not refer to the church building, but to the nature and purpose of the gathering. Its purpose is to actualize the Church. From the very beginning, the triune Gathering, Eucharist and Church were undisputed and obvious, and also confirmed by the tradition of the Church of the first centuries on the basis of St. Paul’s writings. The Eucharist appears here not only as one of the seven Sacraments, as Dogmatic and catechetical textbooks treat it, but as the “Sacrament of Gathering” (Greek: areiopagos) in the thought of St. Dionysius the Areopagite’s terminology. The Eucharistic gathering was and should be treated as the foundation of the Church’s being.

Keywords

PL

Kościół; Eucharystia; Prawosławie

EN

Church; Eucharist; Orthodox

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
• Journal: Rocznik Teologiczny
• Year: 2014
• Volume: 56
• Issue: 2
• Pages: 117-137

Contributors

author

Andrzej ks. Baczyński

References

• Biblia Tysiąclecia, Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Poznań 2003
• Afanasjew M., Kościół Ducha Świętego, Białystok 2002
• Dzieła Świętego Dionizyusza Areopagity, tłum. E. Bułhak, Kraków 1932
• Evdokimov P., Prawosławie, Warszawa, 1986
• Felmy K.Ch., Współczesna teologia prawosławna, przeł. Henryk Paprocki, Białystok 2005
• Kozłowski R. ks., Rosyjska Eklezjologia Prawosławna w XIX-XX wieku, Warszawa 1988
• Kozłowski R. ks., Koncepcja Kościoła w myśli teologicznej Mikołaja Afanasjewa, Warszawa 1990
• Kozłowski R. ks., Eklezjologia eucharystyczna o. Mikołaja Afanasjewa, [w:] Rocznik Teologiczny, zeszyt 1, XXIV, 1982
• Metropolita Sawa (Hrycuniak) Znaczenie Eucharystii w Kościele Prawosławnym,[w:] Chrystus najwierniejszy przyjaciel człowieka, red. ks. D. Sawicki, J. Charkiewicz, Warszawa 2003
• Meyendorff J., Orthodoxie et Catolicite, Paris 1965
• Meyendorff J., Małżeństwo w Prawosławiu, Lublin, 1995
• Schmemann A., Eucharystia – Misterium Królestwa, przeł. A. Turczyński, Białystok, 1997
• Афанасиев Н. прот., Трапеза Господня, Париж 1952
• Афанасиев Н., Таинства и тайнодействия, 1951, http://krotov.info/libr_min/01_a/fa/nasyev_16.html (data dostępu: 25.10.2014)
• Игнатий Богоносец, Послание к Смирнянам, гл.VIII, http://www.pagez.ru/lsn/0042.php, (data dostępu: 25.10.2014)
• Кавасила Николай, Сем слов о жизни во Христе, Слово четвёртое, http://www.pagez.ru/lsn/243_4.php, (data dostępu: 25.10.2014)
• Служебник (Литургия св. Василия Великого), изд. Донский Монастырь, Москва 1991