Pracownicy i absolwenci Wydziału Prawa Kanonicznego KUL w lubelskim sądownictwie kościelnym podczas okupacji niemieckiej

• Authors: Grzegorz Bzdyrak

Title variants

EN

Staff and Graduates of the Faculty of Canon Law of the Catholic University of Lublin of the Bishop Court in Lublin during the German Occupation

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Sąd Biskupi w Lublinie funkcjonował nieprzerwanie nawet podczas okupacji niemieckiej, zapewniając tym samym wiernym prawo i możliwość uregulowania swojego życia sakramentalnego. Wśród pracowników Sądu w omawianym okresie (1939-1944) aż jedenastu było absolwentami lub pracownikami Wydziału Prawa Kanoniczego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Wszyscy uzyskali stopień licencjata, a sześciu z nich tytuł doktora prawa kanonicznego. Dobrze wykształceni, posiadający odpowiednie kwalifikacje moralne, zajmowali różne urzędy – od notariuszy do wiceoficjałów. Okres II wojny światowej był szczególnie trudnym czasem dla pracowników Kurii i Sądu. Już pod koniec 1939 r. rozpoczęły się aresztowania. Część z pracowników Trybunału poniosła śmierć w obozach koncentracyjnych. Ci, którym udało się przeżyć wojnę, kontynuowali pracę w Sądzie, a także pracę dydaktyczną na KUL-u. Byli nie tylko gorliwymi kapłanami, ale także oddanymi pracy naukowej wychowawcami młodych pokoleń.

Bishop Court in Lublin operate continuosly even during the German occupation, thus ensuring the faithul right and ability to regulate their sacrament life. Among the ministers of the Tribunal during the period (1939-1944) 11 were graduates or employees in Faculty of Canon Law at the Catholic Univesity of Lublin. All they received the licenciate of canon law, six of them received juris doctor degrees. They were well educated, had appropriate moral qualifications, and they performed a varius function – notary to vice – officiales. The World War II was particularly difficult time for ministers of the Curia and Tribunal. At the end of 1939 began the arrests. Part of the ministers of the Court died in concetration camp. Those who managed to survive the war, continued the work of the Tribunal, as well as teaching job on the Catholic University of Lublin. They were not only zealous priests, but also the educators of young generations and putting scientific work.

Keywords

PL

sędziowie; historia Sądu Biskupiego; pracownicy Sądu; funkcjonowanie Sądu Biskupiego podczas II wojny światowej

EN

judges; history of Bishop Court in Lublin; ministers of the Tribunal; activity of the Bishop Court in Lublin during the World War II

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Nauk Prawnych
• Year: 2015
• Volume: 25
• Issue: 4
• Pages: 91-111

Contributors

author

Grzegorz Bzdyrak

• Katedra Kościelnego Prawa Procesowego, Instytut Prawa Kanonicznego, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II

References

• Bączkowicz Franciszek, Baron Józef, Stawinoga Władysław: Prawo Kanoniczne. Podręcznik dla duchowieństwa, t. III, Wydawnictwo Diecezjalne Św. Krzyża, Opole 1958.
• Biskupski Stefan: Obrońca węzła w kanonicznym procesie małżeńskim, Łódź 1937.
• Biskupski Stefan: Prawo małżeńskie Kościoła rzymskokatolickiego, t. II: Proces małżeński, Kuria Biskupia Diecezji Warmińskiej, Olsztyn 1960.
• Biskupski Stefan: Promotor sprawiedliwości. Nazwa i pojęcie urzędu, AK 42 (1938), s. 482-484.
• Depczyński Wincenty: Śp. ks. Mgr Marian Peryt (1907-1966), WDL (1968), nr 1-6, s. 135-136.
• Dębiński Antoni [i in.] (red.): Dziekani Wydziału Prawa, Prawa Kanoniczego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Wydawnictwo KUL, Lublin 2008.
• Fiejdasz Lidia [i in.] (red.): Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji KUL. Ludzie – nauka – struktura, Wydawnictwo KUL, Lublin 2010.
• Goliński Zdzisław: Biskupi i kapłani Lubelszczyzny w szponach gestapo 1939-1945, Towarzystwo Wiedzy Chrześcijańskiej, Lublin 1946.
• Grabowski Ignacy: Notariusz w ustawodawstwie kościelnym, CT 16 (1935), s. 585-636.
• Grzywacz Jerzy: Promotor sprawiedliwości, jego mianowanie i przymioty, RTK 14 (1967), z. 5, s. 41-49.
• Idziakowski Edmund: Sądownictwo Kościelne na terenie diecezji lubelskiej (1790-1985), Lublin 1985, mps AAL.
• Ilcewicz Edmund: Ks. dr Jan Fiuta-Faczyński, WDL (1974), nr 10-12, s. 251-257.
• Jóźwiak Stanisław: Prawo kanoniczne w strukturach Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, [w:] Antoni Dębiński [i in.] (red.), Księga Jubileuszowa z okazji 90- lecia Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Wydawnictwo KUL, Lublin 2008, s. 391-392.
• Kądziołka Tadeusz: Wielki wychowawca kapłanów – Ksiądz Paweł Pałka (*1904†1992), [w:] Henryk Misztal (red.), W duchu i prawdzie. Wybrane sylwetki kościoła lubelskiego (1805-2005), Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej Gaudium, Lublin 2005, s. 445-448.
• Kuśmierczyk Marek: Ks. prof. dr Paweł Pałka – kanonista. Działalność dydaktyczna i naukowa, Lublin 1987, mps.
• Słownik języka polskiego, oprac. Bogumił Samuel M. Linde, t. V, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Lwów 1854-1859.
• Marczewski Jarosław: Mąż zaufania i wielkiej pracy – Ksiądz infułat dr Piotr Stopniak (*1892†1979), [w:] Henryk Misztal (red.), W duchu i prawdzie. Wybrane sylwetki kościoła lubelskiego (1805-2005), Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej Gaudium, Lublin 2005, s. 243-251.
• Miziński Artur: Cantor Dei – Ksiądz Zdzisław Ochalski (*1902†1942), [w:] Henryk Misztal (red.), W duchu i prawdzie. Wybrane sylwetki kościoła lubelskiego (1805-2005), Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej Gaudium, Lublin 2005, s. 74-76.
• Pieronek Tadeusz: Normy ogólne kanonicznego procesu sądowego, cz. 1, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1970.
• Słownik języka polskiego, oprac. Maurycy Orgelbrand, cz. 2, ,,wydano staraniem i kosztem Maurycego Orgelbranda”, Wilno 1891.
• Starnawski Zbigniew: Wspomnienia pośmiertne – Śp. Ks. Biskup Teodor Bensch z Gorzowa (1903-1958), WDL (1958), nr 1-2, s. 99-101.
• Stępniak Janusz: Mąż zaufania – Ksiądz Zygmunt Surdacki (*1905†1941), [w:] Henryk Misztal (red.), W duchu i prawdzie. Wybrane sylwetki kościoła lubelskiego (1805-2005), Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej Gaudium, Lublin 2005, s. 183-187.
• Walewander Edward: Ojciec i pasterz – Biskup Marian Leon Fulman (*1866†1945), [w:] Henryk Misztal (red.), W duchu i prawdzie. Wybrane sylwetki kościoła lubelskiego (1805-2005), Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej Gaudium, Lublin 2005, s. 142-147.
• Zachorowski Stanisław: Sądy synodalne w Polsce, Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1911.

Identifiers

DOI

10.18290/rnp.2015.25.4-5