Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2014 | 63 (LXIII) | 3 | 115-133

Article title

Orientalizm na peryferiach. Esej recenzyjny.

Content

Title variants

EN
Orientalism on the Peripheries. A Review Essay.

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Celem artykułu jest prezentacja książki Tomasza Zaryckiego pt. „Ideologies of Eastness in Central and Eastern Europe” oraz dyskusja z wybranymi tezami tej pracy, dotyczącymi stosunku wschodnioeuropejskiej inteligencji do idei Wschodu i Zachodu. Autor przekonuje, że inteligencja, która dominuje w sferze symbolicznej tego regionu, produkuje „ideologie wschodniości” – dyskursy petryfikujące polityczną i kulturową zależność regionu od Europy Zachodniej. Do analizy dyskursu wytwarzającego zniekształcony obraz Europy Środkowo-Wschodniej Zarycki wykorzystuje kategorie Orientu i orientalizmu Edwarda W. Saida. Niniejszy esej jest próbą dyskusji z tezą o trwającej do dziś kulturowej dominacji inteligencji w Polsce oraz problematyzacją ograniczeń proponowanej przez Zaryckiego krytycznej pespektywy.
EN
The aim of the article is to present Tomasz Zarycki’s book “Ideologies of Eastness in Central and Eastern Europe” and to discuss selected arguments made in the book concerning Eastern European intelligentsia’s approach to the ideas of East and West. The author argues that intelligentsia, which dominates in the region’s symbolic sphere, produces the “ideologies of Eastness” – discourses that preserve the political and cultural dependence of the region on Western Europe. Zarycki applies Edward W. Said’s categories of Orient and orientalism to an analysis of discourse which produces a distorted image of Central and Eastern Europe. The present essay is an attempt to challenge and discuss the thesis that intelligentsia still dominates in Polish culture and to point out problems with the limitations of Zarycki’s critical perspective.

Year

Volume

Issue

3

Pages

115-133

Physical description

Dates

published
2014

Contributors

  • Uniwersytet Łódzki, Zakład Badań Komunikacji Społecznej, Instytut Socjologii, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny

References

  • Beauvois D., 2005, Szlachta, carat i lud na Wołyniu, Podolu i Kijowszczyźnie 1793–1914, tłum. Krzysztof Rutkowski, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
  • Bhabha H., 2010, Miejsca kultury, tłum. T. Dobrogoszcz, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
  • Bourdieu P., 2013, Homo academicus. Posłowie – Dwadzieścia lat później, tłum. M. Janik, „Praktyka Teoretyczna”, nr 1(7).
  • Bourdieu P., 2005, Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania, tłum. E. Neyman, Warszawa: PWN.
  • Chakrabarty D., 2011, Prowincjonalizacja Europy. Myśl postkolonialna i różnica historyczna, tłum. D. Kołodziejczyk i in., Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
  • Chałasiński J., 1958, Przeszłość i przyszłość inteligencji polskiej, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
  • Foucault M., 2011, Narodziny biopolityki. Wykłady w Collège de France 1978–1979, tłum. M. Herer, Wyd. Naukowe PWN: Warszawa.
  • Foucault M., 1977, Archeologia wiedzy, tłum. A. Siemek, Warszawa: PIW.
  • Gandhi L., 2008, Teoria postkolonialna, tłum. J. Serwański, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
  • Janion M., 2006, Niesamowita słowiańszczyzna, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
  • Janowski M., 2008, Narodziny inteligencji 1750–1831, Warszawa: Instytut Historii PAN.
  • Jedlicki J., 2008, Błędne koło 1832–1864, Warszawa: Instytut Historii PAN.
  • Jedlicki J., 1988, Jakiej cywilizacji Polacy potrzebują. Studia z dziejów idei i wyobraźni XIX wieku, Warszawa: PWN.
  • Kołodziejczyk D., 2010, Postkolonialny transfer na Europę Środkowo-Wschodnią, „Teksty Drugie”, nr 5.
  • Kundera M., 1984, Zachód porwany albo tragedia Europy Środkowej, tłum. M. Laurent, „Zeszyty Literackie”, nr 5.
  • Leder A., 2014, Prześniona rewolucja. Ćwiczenia z logiki historycznej, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
  • Loomba A., 2011, Kolonializm/postkolonializm, tłum. N. Bloch, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
  • Micińska M., 2008, Inteligencja na rozdrożach 1864–1918, Warszawa: Instytut Historii PAN.
  • Miłosz Cz., 1983, Rodzinna Europa, Paryż: Instytut Literacki.
  • Nowicka M., 2015, Traveling Theory: The Legacy of Edward W. Said and its ‘Translations’ in Eastern Europe, „Vita Traductiva”, nr 6 (w druku).
  • Said E.W., 2005, Orientalizm, tłum. Monika Wyrwas-Wiśniewska, Poznań: Zysk i S-ka.
  • Skórczewski D., 2013, Teoria – literatura – dyskurs. Pejzaż postkolonialny, Lublin: Wyd. KUL.
  • Shore M., 2012, Nowoczesność jako źródło cierpień, tłum. M. Sutowski, Warszawa: Wyd. Krytyki Politycznej.
  • Snyder T., 2003, The Reconstructions of Nations: Poland, Ukraine, Lithuania, Belarus, 1569–
  • –1999, New Heaven-London: Yale University Press.
  • Sowa J., 2011, Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą, Kraków: Universitas.
  • Sowa J., 2014, Poczucie sprawstwa i podmiotowości w polskich debatach historycznych. W odpowiedzi Tomaszowi Zaryckiemu, „Stan Rzeczy”, http://www.stanrzeczy.edu.pl/jan-sowa-poczucie-sprawstwa/, dostęp 7.11.2014.
  • Thompson E., 2000, Trubadurzy imperium. Literatura rosyjska i kolonializm, tłum. A. Sierszyńska, Kraków: Univer-sitas.
  • Todorova M., 2010, Balkanism and Postcolonialism, or On the Beauty of the Airplane View, (w:) C. Bradatan, S.A. Oushakine (red.), In Marx’s Shadow: Knowledge, Power, and Intellectuals in Eastern Europe and Russia, Plymouth: Lexington Books.
  • Walicki A., 2007, O inteligencji, liberalizmach i o Rosji, Universitas: Kraków.
  • Warczok T., Zarycki T., 2014a, Bourdieu recontextualized: Redefinitions of western critical thought in the periphery, „Current Sociology”, tom 62, nr 3.
  • Warczok T., Zarycki T., 2014b, (Ukryte) zaangażowanie i (pozorna) neutralność: Strukturalne ograniczenia rozwoju socjologii krytycznej w warunkach półperyferyjnych, „Stan Rzeczy”, nr 6.
  • Wolff L., 1994, Inventing Eastern Europe, Stanford: Stanford University Press.
  • Zarycki T., 2014, Jan Sowa, Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą, „Stan Rzeczy”, http://www.stanrzeczy.edu.pl/zarycki-fantomowe-cialo-krola/, dostęp 7.11.2014.
  • Zarycki T., 2013, Polskie nauki społeczne w świetle hipotezy peryferyjnej dualności, „Zagadnienia Naukoznawstwa”, nr 1.
  • Zarycki T., 2009a, Peryferie. Nowe ujęcia symbolicznych zależności centro-peryferyjnych, Warszawa: Scholar.
  • Zarycki T., 2009b, Socjologia krytyczna na peryferiach, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 1.
  • Zarycki T., 2008, Kapitał kulturowy. Inteligencja w Polsce i Rosji, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu War-szawskiego.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-a440f8c0-7eca-46d4-94d1-5d448a20ec78
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.