Zastosowanie generatorów struktur syntaktycznych na potrzeby rekonstrukcji i rewitalizacji wymierających języków

• Authors: Gajer Mirosław , Handzel Zbigniew

Title variants

EN

Application of syntactic struktures generators for the aim of reconstruction and revitalization of endangered languages

Abstracts

PL

Obecna sytuacja językowa świata prezentuje się wręcz katastrofalnie, gdyż wiele małych języków jest poważnie zagrożonych całkowitym wymarciem i to niestety już w najbliższych latach. Taki stan rzeczy nie jest bynajmniej korzystny z punktu widzeniawysoce pożądanego zachowaniaróżnorodności dziedzictwa kulturowego ludzkości. Ponadto pamiętać trzeba, że każdy z będących w użyciu języków ludzkich to także nieodzowny materiał badawczy dla lingwistów, w oparciu o który rozwazani naukowcy mogą testować swoje hipotezy dotyczące nie poznanej do końca jeszcze natury języka ludzkieo, jego pochodzenia, tzw. uniwersaliów językowych czy też ewolucji całych grup i rodzin językowych. W związku z powyższym podejmowane sa w świecie nauki liczne inicjatywy mające na celu uratowanie przed popadnięciem w niepamięć licznych języków ludzkich o małej liczbie użytkowników. W Artykule autorzy wysunęli oryginalną propozycje budowy odpowiednich narzędzi informatycznych w postaci generatorów struktur syntaktycznych, które mogłyby znacznie usprawnić proces rekonstrukcji i rewitalizacji zagrożonych wymarciem języków, a nawet i języków od wielu lat całkowicie już martwych. Obecnie przedmiotem zainteresowań autorów są peryferyjne skandynawskie języki północnogermańskie, takie jak potencjalnie zagrożony wymarciem język farerski (Wyspy Owcze) i niestety od ponad stu lat martwy już język norn ( Szetlandy i Orkady)

EN

Nowadays the situation of the world of languages is such that many small languages are seriously in the coming years. This situation is not good from the point of view of the necessity of preserving the diversity of cultural heritage . Moreover, every human language constitute the precious research material for the linguists, basing on which they can test their scientific hypothesis concerning the nature of the human language , its origin, and the evolution of groups and families of languages. The world of sciences developed many initiatives and projects the aim of which is to preserve the small languages from total perishing. In the paper we propose to build proper computer tools in the form of the generators of syntactic structures that could support the process of reconstruction and revitalization of endagered and even dead languages. The point of author's interest are peripheral Scandinavian languages, such as potentially endangered language of the Faroe Islands and the norn language, which is unfortunately dead for over one hundreed years .

Keywords

PL

lingwistyka komputerowa; struktury syntaktyczne; języki zagrożone wymarciem; dziedzictwo kulturowe

EN

computational linguistic; syntactic structures; endagered languages; cultural heritage

• Publisher: Wydawnictwo WSEI Kraków
• Journal: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Informatyki w Krakowie
• Year: 2019
• Issue: nr 15
• Pages: 23-40

Dates

published

2020-04-01

Contributors

author

Gajer Mirosław

• Akademia Górniczo-Hutnicza

author

Handzel Zbigniew

• Wyższa Szkoła Ekonomii i Informatyki w Krakowie

References

• Corballis M. C., Dessales J. L., Dunbar R.:Aux origines du langage, La Recherche, no. 334, 2001, s. 27-39.
• Danecki J.: Współczesny język arabski i jego dialekty, Wydawnictwo Akademickie DIALOG, Warszawa, 2000.
• Gajer. M.: Wielojęzyczne systemy automatycznego przekładu oparte na metodzie wzorców translacyjnych, AGH Uczelniane Wydawnictwa naukowo-Dydaktyczne, Kraków, 2008.
• Kondratow A., Zaginione cywilizacje, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, 1988.
• Kustler J.M.: Języki chińskie, Wydawnictwo Akademickie DIALOG, Warszawa , 2000.
• Majewicz A. F.: Języki świata i ich klasyfikowanie, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1989.
• Matisoff J.A.: Zagrożona różnorodność: języki i formy życia, Świat Nauki, październik 2002, s.66-73
• Szczepaniak I., Królikowski Z., Kontrolowane języki naturalne-przegląd rozwiązań i zastosowań, Pro dialog, nr 11, 2000, s. 47-67