Drogi rozwoju filmoznawstwa

• Authors: Alicja Helman

Title variants

EN

The Paths of Film Studies Development

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autorka dokonuje krótkiej rekapitulacji etapów rozwoju refleksji filmoznawczej. Wychodzi z założenia, że przedmiot badań filmoznawstwa ma charakter graniczny, a sama dyscyplina kształtuje się i rozwija na skrzyżowaniu dróg wiodących w różne strony. W całej historii refleksji nad filmem rywalizują ze sobą dwie przeciwstawne tendencje. Jedna z nich upatruje w filmoznawstwie dyscyplinę autonomiczną, wyspecjalizowaną, druga – zintegrowaną, łączącą dorobek licznych dyscyplin na płaszczyźnie możliwie szerokiej. Wszystkie one zmierzały ku wielorako pojmowanej interdyscyplinarności. Partnerstwo filmoznawstwa z innymi dyscyplinami, chęć nadążania za ich rozwojem, tendencje do anektowania wciąż nowych terenów niepoddanych jeszcze eksploracji niosły ze sobą ożywcze impulsy rozwojowe, tworzyły pole napięć, wyznaczały obszary pograniczne, na których nowe nauki rozwijają się najbardziej owocnie. Autorka wyodrębnia i analizuje cztery fazy w rozwoju filmoznawstwa: przednaukową, semiotyczno-strukturalna, antropologiczną (inaczej: kulturową) i medialną.

EN

The author makes a brief recapitulation of stages of development of film studies thought. She starts with the assumption that the object of study of film studies has a border character, and the discipline itself takes shape and is developed at a crossroads leading into multiple directions. In the entire history of reflection related to film, two competing trends vie for the dominant position. One of them sees film studies as an autonomic, highly specialised discipline, and the other a discipline that integrates the achievements of many other disciplines within a very wide scope. But both move towards the interdisciplinary approach. Partnership of film studies with other disciplines, the desire to keep up with their development, the tendency to constantly annex new, yet unexplored areas invigorated the discipline, and created tensions between various fields and marked the frontier areas, where new sciences develop most fruitfully. The author identifies and analyses four phases of development of film studies: pre-scientific, semiotic-structural, anthropological (also known as cultural) and the media phase.

Keywords

PL

filmoznawstwo

EN

film studies

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2014
• Issue: 85
• Pages: 15-26

Contributors

author

Alicja Helman

• Instytut Sztuk Audiowizualnych, Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej, Uniwersytet Jagielloński

References

• Carroll, John M. 1980. Toward a Structural Psychology of Cinema. The Hague.
• Filiciak, Mirosław. 2007. Kultura bliska ciału. W: H. Jenkins, Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów. Tłum. M. Bernatowicz, M. Filiciak. Warszawa.
• Gwóźdź, Andrzej. 1994. Do Czytelnika. W: A. Gwóźdź (red.). Prędkość i przyjemność. Kino i telewizja w dobie symulacji elektronicznej. Kielce.
• T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska (red.). 2009. Historia kina, t. 1, Kino nieme. Kraków.
• T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska (red.). 2011. Historia kina, t. 2, Kino klasyczne. Kraków.
• Hopfinger, Maryla. 2010. Literatura i media po 1989 roku. Warszawa.
• Jackiewicz, Aleksander. 1975. Antropologia filmu. Kraków.
• Jenkins, Henry. 2007. Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów. Tłum. M. Bernatowicz, M. Filiciak. Warszawa.
• Konorski, Jerzy. 1969. Integracyjna działalność mózgu. Warszawa.
• Kosińska-Krippner, Beata, Zbigniew Benedyktowicz. 2004. Teoria i historia filmu w Polsce w latach 1945-1990. „Kwartalnik Filmowy” 46.
• Książek-Konicka, Hanna. 1980. Semiotyka filmu. Wrocław.
• Lubelski, Tadeusz. 2010. Raport o stanie polskiego filmoznawstwa. „Kwartalnik Filmowy” 71-72.
• Ostaszewski, Jacek. 1999. Wprowadzenie. W: J. Ostaszewski (red.). Kognitywna teoria filmu. Kraków.
• Palczewska, Danuta. 1988. Wstęp. W: D. Palczewska, Z. Benedyktowicz (red.). Film i kontekst. Wrocław.
• Piaget, Jean. 1977. Psychologia i epistemologia. Tłum. Z. Zakrzewska. Warszawa.
• Pryluck, Calvin. 1988. Źródła znaczenia w filmie i telewizji. Tłum. J. Mach. Warszawa.
• Salt, Barry. 2003. Styl i technologia filmu: historia i analiza. Tłum. A. Helman. Łódź.
• Skowronek, Bogusław. 2012. Mediolingwistyka. Wprowadzenie. Kraków.
• Wyka, Kazimierz. 1964. Podróż do krainy nieprawdopodobieństwa. Kraków.