Przeobrażenia w polskiej oświacie chicagowskiej na przełomie XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia

• Authors: Czop Edyta

Title variants

EN

Transformations in Polish Education in Chicago IL at the Turn of the 21st Century. Selected Issues

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Historyczne korzenie współczesnego systemu polskich szkół w Chicago IL przypadają na lata 50. XX w. Od tego momentu zarówno placówki, jak i system nauczania przeszły wiele przekształceń, które pozwoliły na stworzenie sieci w pełni profesjonalnych szkół. Na przełomie XX i XXI w. szkoły te funkcjonowały w metropolii chicagowskiej i na jej przedmieściach. Ich oferta dydaktyczna obejmowała nie tylko naukę w zakresie podstawowym, ale i średnim. Uczniowie mieli możliwość otrzymania w nich specjalistycznego wsparcia, a także pracy w licznych kołach zainteresowań. Zatrudniona w nich kadra dzięki samodoskonaleniu i możliwości uczestnictwa w różnorodnych kursach metodycznych była coraz lepiej przygotowana do pracy z dziećmi, dla których polszczyzna nie jest pierwszym językiem komunikacji. Nauczyciele otrzymali wsparcie od profesjonalnych organizacji, które często sami tworzyli, ale i ze strony polskiej. Okres ponad półwiecza funkcjonowania szkół sobotnich charakteryzował rozwój oraz szukanie kompromisu między oczekiwaniami rodziców, potrzebami uczniów a realizacją podstawowego celu, czyli nauką języka i kultury polskiej.

EN

The historical roots of the contemporary Polish school system in Chicago IL date back to the 1950s. Since then, both the institutions and the teaching system have undergone numerous transformations, which have enabled the creation of a network of fully professional schools. At the turn of the 21st century, these schools operated in the Chicago metropolitan area and its suburbs. Their educational offer encompassed not only primary but also secondary education. Students had the opportunity to receive specialized support and participate in numerous extracurricular activities. The staff employed in these schools, through self-improvement and participation in various methodological courses, are increasingly well-prepared to work with children for whom Polish is not their first language. Teachers receive support from professional organizations, often established by themselves, as well as from the Polish community. The period of over half a century of Saturday school operation has been characterized by development and the search for a compromise between parents' expectations, students' needs, and the fulfilment of the primary goal, which is the teaching of Polish language and culture.

Keywords

PL

szkoły sobotnie; Zrzeszenie Nauczycieli Polskich; Chicago IL; Polonia amerykańska

EN

Saturday schools; Polish Teachers Association; Chicago IL; American Polonia

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: UR Journal of Humanities and Social Sciences
• Year: 2024
• Volume: 31
• Issue: 2
• Pages: 92-109

Contributors

author

Czop Edyta

• Instytut Historii, Kolegium Nauk Humanistycznych, Uniwersytet Rzeszowski

References

• 20-lecie Polskiej Szkoły im H. Sienkiewicza w Cicero Il, [Chicago 1990].
• 50. rocznica Zrzeszenia Nauczycieli Polskich w Ameryce, 2012, Chicago.
• Archiwum Sekcji Badań nad Polonią i Polakami na Świecie Centrum Polonijnego Kolegium Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Rzeszowskiego [ACP], Notatki z rozmów A. Bonusiaka z prezesem Zrzeszenia Nauczycieli Polskich w Ameryce Ewą Koch z listopada 2017 r.
• Adamczyk M., 2014, 40 lat minęło jak jeden dzień, „Głos Nauczyciela”, nr 2.
• Bierezin E., 1998, Seminarium dla nauczycieli programów dwujęzycznych, „Głos Nauczyciela”, nr 2.
• Biernacka I., 2006, Warsztaty szkoleniowe w Chicago, „Głos Nauczyciela”, nr 1.
• Bonusiak A., 2001, Dzieje szkolnictwa sobotniego w metropolii chicagowskiej 1951‒1997, Przemyśl.
• Bonusiak A., 2004, Szkolnictwo polskie w Stanach Zjednoczonych Ameryki w latach 1984‒2003. Analiza funkcjonalno-instytucjonalna, Rzeszów.
• Bonusiak A., 2020, Szkoła polska w Chicago, jej historyczne funkcje, znaczenie i perspektywy [w:] Polacy w Chicago. Doświadczenie imigranta: integracja, izolacja, asymilacja, red. A. Walaszek, Warszawa.
• Dwudziestolecie działalności Polskiej Szkoły im. św. Maksymiliana M. Kolbe, 1994, oprac. H. Serafin, Chicago.
• Gawlik U., 2012, Piknik Polskiej Szkoły im. Tadeusza Kościuszki w Chicago, „Głos Nauczyciela”, nr 4.
• Kokot F., 2012, Krótki rys historyczny Zrzeszenia Nauczycieli Polskich w Ameryce [w:] 50. rocznica Zrzeszenia Nauczycieli Polskich w Ameryce, Chicago.
• Kołcz E., 1999, Polska Szkoła im. Królowej św. Jadwigi w Bensenville, Illinois, „Głos Nauczyciela”, nr 4.
• Kuntaras Z., [1990], Jak powstała Szkoła im. H. Sienkiewicza [w:] 20-lecie Polskiej Szkoły im H. Sienkiewicza w Cicero Il, [Chicago].
• Kuntaras Z., 1990, Początki Szkoły Sienkiewicza, „Głos Nauczyciela”, nr 2‒3.
• Kusz A., 1998, Polska Szkoła im. Jana III Sobieskiego w Chicago, „Głos Nauczyciela”, nr 2.
• Lipińska E., Seretny A., 2012, Między językiem ojczystym a obcym. Nauczanie i uczenie się języka odziedziczonego na przykładzie szkolnictwa polonijnego w Chicago, Kraków.
• Pamiętnik absolwentów polonijnych szkół, 2011, [Chicago].
• Pamiętnik absolwentów szkół polonijnych, 2017, [Chicago].
• Pamiętnik 20-lecia Polskiej Szkoły im. Mikołaja Kopernika w Niles, [Chicago] 20 kwietnia 1996.
• Pamiętnik 45-lecia Polskiej Szkoły im. Tadeusza Kościuszki w Chicago, 1995, oprac. U. Kraśniewska, Chicago.
• Pamiętnik: Polska Szkoła Emilii Plater XX lat 1974‒1994, 1994, [Chicago].
• Polska Szkoła Emilii Plater XX lat 1974‒1994, 1994, Chicago.
• Polska Szkoła im. Marii Konopnickiej 40 lat 1974‒2014, 2014, Chicago.
• Polska Szkoła im. gen. Kazimierza Pułaskiego. Pamiętnik z okazji Diamentowego Jubileuszu 1951‒2011, 2011 [Chicago].
• Sieczkowska H., 2002, Pół wieku Polskiej Szkoły im. gen. Kazimierza Pułaskiego w Chicago, „Głos Nauczyciela”, nr 2.
• Stefan W., 1995, Historia szkoły [w:] Pamiętnik 45-lecia Polskiej Szkoły im. Tadeusza Kościuszki w Chicago., oprac. U. Kraśniewska, Chicago.
• Szkutnik D., 2009, Z kroniki Polskiej Szkoły im. św. Ferdynanda, „Głos Nauczyciela”, nr 2.
• Tatkowski A., Historia Polskiej Szkoły im. Mikołaja Kopernika w Niles [w:] Pamiętnik 20-lecia Polskiej Szkoły im. Mikołaja Kopernika w Niles, 20 kwietnia 1996.
• Wójtowicz J., 2002, Komputerowe wspomaganie nauczania języka polskiego w szkołach polonijnych. Referat wygłoszony w piątek, 24 maja 2002, „Głos Nauczyciela”, nr 3.
• Ziółkowska Z., 2002, Viva Las Vegas! VII Zjazd Nauczycieli Polonijnych i Działaczy
• Oświatowych 24‒27 maja 2002, Las Vegas, Nevada, „Głos Nauczyciela”, nr 3.
• Historia szkoły, https://www.szkolaswblazeja.com/historia-szkoly/ (dostęp: 8.11.2023).
• Historia Zrzeszenia Nauczycieli Polskich w Ameryce, https://znpusa.org/historia-znp/ (dostęp: 4.11.2023).
• Informacje o Komisji Oświatowej, https://polishedu.org/archive/komisjaoswiatowausa.org/index-2.html (dostęp 4.11.2023).
• Katalog szkół polonijnych, https://znpusa.org/katalog-szkol-polonijnych (dostęp: 30.01.2024).
• Powołanie Komisji Oświatowej, https://polishedu.org/archive/komisjaoswiatowausa.org/index_files/Page510.html (dostęp: 30.01.2023).