Grafika polskich tygodników ilustrowanych dla dzieci w drugiej połowie XIX wieku na przykładzie warszawskiego, lwowskiego i poznańskiego „Przyjaciela Dzieci”

• Authors: Kamisińska Dorota

Title variants

EN

Graphics of Polish weekly illustrated magazines for children in the second half of the 19th century on the example of the „Children’s Friend” from Warsaw, Lviv and Poznan

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule zaprezentowano wyniki badań grafiki pięciu polskich czasopism dla dzieci, ukazujących się niezależnie w drugiej połowie XIX na ziemiach trzech zaborów pod tytułem – „Przyjaciel Dzieci”. Do analizy układu graficznego oraz szaty graficznej wykorzystano schemat zaproponowany przez W. Frantza, analizy rzeczowej ilustracji dokonano zgodnie z typologią tematyczną K. Krużela, a formalnej według projektu opracowanego przez autorkę na potrzeby badań ilustracji w czasopismach dla dzieci. Próby oceny wartości artystycznych ilustracji dokonano w oparciu o autorski model obejmujący elementy składowe przedstawień, a także dynamikę obrazu, ogólny klimat ilustracji, technikę wykonania i wiążący się z nią styl. Wykorzystano także elementy ikonologiczno-ikonograficznej metody analizy dzieła sztuki E. Panofsky’ego.

EN

The article presents the results of the study of graphics of five Polish periodicals for children, released independently in the second half of the 19th century on the ground of three partitions, entitled „Children’s Friend” (Przyjaciel Dzieci). The analysis of the graphic design and layout has been conducted using the schematic proposed by W. Frantz, the factual analysis of the illustrations has been done according to the thematic typology by K. Krużel, and the formal analysis was done using the project developed by the author for the needs of the study of the illustrations in children’s magazines. An attempt to perform the assessment of artistic values of the illustration has been done using the author’s model, incorporating the elements of presentations, as well as the picture’s dynamics, general climate, technique and style associated with it. The elements of iconologic- -iconographic method of a work of art analysis by E. Panofsky was also used.

Keywords

PL

„Przyjaciel Dzieci” (Lwów 1861-1866); „Przyjaciel Dzieci” (Warszawa 1861-1915); „Przyjaciel Dzieci” (Pelplin/Chełmno 1866-1868); „Przyjaciel Dzieci” (Poznań/Chełmno 1869-1873)

• Publisher: Instytut Nauk o Informacji Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie
• Journal: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia
• Year: 2015
• Volume: 13
• Pages: 15-51

Contributors

author

Kamisińska Dorota

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Ośrodek Badań nad Mediami

References

• Baluch A., Archetypy literatury dziecięcej. Kraków 1992.
• Białostocki J., Wybór pism estetycznych. Kraków 2008.
• Cieślikowski J., Literatura i podkultura dziecięca. Wrocław 1975.
• Frantz W., Szata graficzna gazety. Kraków 1966.
• Grabowski S., Na przyszły pożytek. Z dziejów polskiej prasy dla dzieci 1824-1939. Pułtusk 2001.
• Grafika prasowa w XIX wieku, red. M. A. Quinkenstein, Kórnik 2007.
• Kaniowska-Lewańska I., Literatura dla dzieci i młodzieży do roku 1864. Warszawa 1973
• Króliński K., Polska literatura dla dzieci i młodzieży. Zarys historyczny z wypisami. Lwów 1927.
• Krużel K., Wśród starych rycin. Wybrane zagadnienia opracowania formalnego dawnej grafiki. Kraków 1999.
• Kuliczkowska K., Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1864-1918. Zarys monograficzny. Materiały. Warszawa 1981;
• Literatura dla dzieci i młodzieży. Teoria i krytyka, red. J. Z. Białek, M. Guśpiel, Kraków 1978.
• Nikliborc A., Od baśni do prawdy. Szkice z dziejów literatury zachodniej dla dzieci i młodzieży. Warszawa 1981.
• Opałek M., Drzeworyt w czasopismach polskich XIX stulecia. Wrocław 1949.
• Płażewski I., Spojrzenie w przeszłość polskiej fotografii. Warszawa 1982.
• Prasa polska w latach 1864-1918, red. J. Łojek et al., Warszawa 1976.
• Rutkiewicz E., Polska książka dziecięca XIX wieku. „W Kręgu Książki” 1986 nr 5, s. 22-36.
• Słońska I., Psychologiczne problemy ilustracji dla dzieci. Warszawa 1977.
• Tylicka B., Leszczyński G., Słownik literatury dziecięcej i młodzieżowej. Wrocław 2003.
• Waksmund R., Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej. Wrocław 2000.
• Wartości literatury dla dzieci i młodzieży. Wybrane problemy, red. J. Papuzińska, B. Żurakowski, Warszawa 1985.