Obcość, wyobcowanie i inność prototypowych aktorów społecznych w literaturze stanisławowskiej

• Authors: Magryś Roman

Title variants

EN

Alienation, estrangement and otherness of the prototypical social actors in the literature of the Stanislavian Age

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Celem niniejszego artykułu jest prześledzenie w różnych kontekstach życia narodowego problematyki obcości, wyobcowania i inności szeregu aktorów społecznych pojawiających się w literaturze stanisławowskiej. Punkt ciężkości rozważań położony został na prototypowe postacie i utwory, które obrazują główne dylematy ideowe epoki polskiego oświecenia, związane z konfrontacją sarmatyzmu z cywilizacją zachodnioeuropejską. W artykule ujęto zarówno konserwatywne, jak i nowe tendencje kulturowe, wyznaczane przez postawy obyczajowe i polityczne mniej lub bardziej znaczących typów i indywidualności społecznych charakterystycznych dla literatury stanisławowskiej.

EN

The article aims to investigate the issues related to alienation, estrangement and otherness of various social actors appearing in Stanislavian literature, by reference to various aspects of the national life. The discussion mainly focuses on the prototypical characters and works which illustrate the major ideological dilemmas common during the Polish Enlightenment, and associated with the confrontation of Sarmatism with Western European civilisation. The article covers both conservative and more progressive cultural tendencies determined by the moral and political attitudes of more or less prominent social types and individuals characteristic of Stanislavian literature.

Keywords

PL

cudzoziemiec,; komedia,; konfederacja barska,; król,; literatura,; oświecenie,; powieść,; sarmatyzm,; satyra,; szlachcic,; utopia

EN

foreigner,; comedy,; The Bar Confederation,; king,; literature,; Enlightenment,; novel,; Sarmatism,; satire,; nobleman,; utopia

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Dydaktyka Polonistyczna
• Year: 2023
• Issue: 9 (18)
• Pages: 131-147

Dates

published

2024-02-14

Contributors

author

Magryś Roman

• Uniwersytet Rzeszowski

References

• Magryś R., Bohater literacki powieści stanisławowskiej. Poszukiwanie współczesnej interpretacji artystycznego fenotypu, Rzeszów 2007.
• Stasiewicz K., Francuskie fanaberie: „Żona modna” [w:] Czytanie Krasickiego, red. T. Kostkiewiczowa, R. Doktór, B. Mazurkowa, Warsza
• Wołoszyński R., Ignacy Krasicki – utopia i rzeczywistość, Wrocław 1970.

Identifiers

DOI

10.15584/dyd.pol.18.2023.10