Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2019 | 11 | 20 | 13-41

Article title

"Wojny pamięci": historia, polityka i służby specjalne Federacji Rosyjskiej

Content

Title variants

EN
"Memory wars": history, politics and special services of the Russian Federation

Languages of publication

PL EN

Abstracts

PL
„Wojny pamięci” wyznaczają rosyjską specyfikę problematyki określanej na Zachodzie jako „polityka historyczna” bądź „polityka pamięci”. Argumenty historyczne, wpisane w FR w kontekst wojen informacyjnych i kulturowych oraz utożsamiane z psychologiczną wojną interpretacyjną dziejów, służą do realizacji celów politycznych na arenie wewnętrznej i zewnętrznej: wizje sprzeczne z oficjalną są dyskredytowane jako antyrosyjskie i falsyfikujące historię Rosji. Tekst składa się z trzech części. W pierwszej omówiono ewolucję problemu w rosyjskim dyskursie publicznym po rozpadzie ZSRR, ze szczególnym uwzględnieniem historiografii resortowej nadającej kierunek walce informacyjnej z historią w tle. W części drugiej pokazano miejsce rosyjskich służb specjalnych w praktyce prowadzenia tej walki, a także jej przejawy na płaszczyźnie kulturowej, strukturalnej i wydarzeniowej. W części trzeciej przedstawiono wizję historycznych relacji polsko- -rosyjskich w optyce historiografii FR. Jest to wizja konfrontacyjna, zorientowana na budowanie napięć. Legła ona także u podstaw tzw. rosyjskiego standardu historyczno- kulturowego (wzorca obligatoryjnych diagnoz, ocen i interpretacji historycznych), w związku z czym należy ją rozpatrywać zarówno w wymiarze taktycznym, jak i strategicznym.
EN
“Memory wars” determine the topic described in the West as “historical politics” or “memory politics”. Historical arguments, put in Russian Federation into a context of information and cultural wars and identified with psychological war of history interpretation, are aimed to realize political goals in the country and outside: visions contradictory to the official one are discredited as anti-Russian and as falsifying Russian history. The text consists of three parts. First part describes the problem evolution in Russian public discussions after the USSR collapse with the particular consideration of the departmental historiography guiding the information fight with history in the background. The second part presents the role of Russian special services in the practical fight and their symptoms in cultural, structural areas. The third part presents a vision of historical Polish and Russian relations in view of the Russian historians. It is a confrontation vision, oriented towards building tensions. It is behind the so called Russian historical and cultural standard (a model of obligatory diagnosis, assessments and historical interpretations) and as such it should be regarded in tactical as well as in strategic dimensions. 54

Year

Volume

11

Issue

20

Pages

13-41

Physical description

Dates

issued
2019-04-23

Contributors

  • doktor nauk humanistycznych, pracownik Ośrodka Studiów Wschodnich im. Marka Karpia, ekspert w dziedzinie bezpieczeństwa, zarządzania bezpieczeństwem i walki informacyjnej

References

  • Andreev S., O sprawach trudnych historii rosyjsko-polskich stosunków. Tekst wystąpienia ambasadora Rosji w Polsce Sergeya Andreeva w Wyższej Szkole Handlowej w Radomiu 12 stycznia 2016 r., https://poland.mid.ru/web/polska_pl/o-historii-rosji-i-stosunkow-rosyjsko-polskich/-/asset_publisher/NJ5Z2Rn-CLUWi/content/tekst-wystapienia-ambasadora-rosji-w-polsce-sergeya-andreeva-w-wyzszej-szkole-handlowej-w-radomiu-12-stycznia-2016 [dostęp: 28 VIII 2018].
  • Conquest R., Wielki terror, Warszawa 1997, Wydawnictwo Michał Urbański.
  • Darczewska J., Obrońcy oblężonej twierdzy, seria: Punkt Widzenia OSW, nr 70, Warszawa 2018.
  • Domańska M., Uzależnieni od konfliktu. Wewnętrzne uwarunkowania antyzachodnie j polityki Kremla, seria: Punkt Widzenia OSW, nr 67, Warszawa 2017.
  • Kaczmarski M., Rogoża J., Ewolucja rosyjskiej polityki historycznej, „Tydzień na Wschodzie” 2010, nr 17, http://osw.waw.pl/pl/publikacje/tydzien-na-wschodzie/2010-05-12 [dostęp: 28 VIII 2018].
  • Kołakowski P., Pretorianie Stalina. Sowieckie służby bezpieczeństwa i wywiadu na ziemiach polskich 1939–1945, Warszawa 2010, Bellona.
  • Materski W., Polityka historyczna Federacji Rosyjskiej po 2000 r., „Dzieje Najnowsze” 2014, rocznik XLVI, nr 4.
  • Motyka G., Na białych Polaków obława, Kraków 2014, Wydawnictwo Literackie.
  • Nikonow W., Rosyjska tradycja historyczna, https://poland.mid.ru/web/polska_pl/o-historii-rosji-i-stosunkow-ros… [dostęp: 28 VIII 2018].
  • Антонов B.C., Карпов B.H., Расстрелянная разведка, Москва 2008, Междуна-родные отношения.
  • Аптекарь П., Историки в штатском, „Ведомости”, 30 I 2014, www.vedomosti.ru/opinion/news/22065861/istoriki-v-shtatskom [dostęp: 28 VIII 2018].
  • Белая книга российских спецслужб, Moskwa 1995, Духовное наследие.
  • Бортников Н., ФСБ расставляет акценты, https://rg.ru/interviews/7242.html [dostęp: 28 VIII 2018].
  • Буренков M., Уроки русских спецслужб, „ФСБ: За и Против” 2016, nr 3, https://www.osfsb.ru/upload/iblock/668/6681728c6d648412be26601d23ad6530.pdf [dostęp: 28 VII 2018].
  • Выстрел в спину. Кто воевал в тылу Красной армии, освобождавшей Европу от фашизма?, „Российская газета” z 26 lutego 2015 r., https://rg.ru/2015/02/26/dokumenti-site.html [dostęp: 28 VIII 2018].
  • Вяземский B.B., Проблема фальсификации истории и общее историческое образование, „Проблемы современного образования” 2012, nr 1, www.pmedu.ru [dostęp: 28 VIII 2018].
  • Гашенко B., Борьба с фальсификацией истории органов безопасности России в современных условиях, www.rummuseum.info.node//5781 [dostęp: 28 VIII 2018].
  • Жуков Ю., Иной Сталин. Политические реформы в СССР в 1933–1937гг.,Москва 2003, https://www.e-reading.club/book.php?book=86645 [dostęp: 28 VIII 2018]
  • Зданович А.А., Деятельность органов ВЧК-ОГПУ по обеспечению безопасно-сти РККА в 1921–1934 гг., Москва 2008, Кучково поле.
  • Зданович A.A., „Исторические чтения на Лубянке” как общественно-научный феномен. Всероссийскому форуму историков отечественных спец-служб – 20 лет, http://history.milportal.ru/2018/01/vserossijskomu-forumu-istorikov-otechestvennyx-specsluzhb-20-let/#more-11132 [dostęp: 28 VIII 2018].
  • Зданович А.А., Нам объявили войну в 1939 г. Интервью газете «Завтра» о борь-бе с польскими спецслужбами, „Завтра” 2015, nr 37.
  • Зданович А.А., Отечественная контрразведка (1914–1920): организационное строительство, Москва 2004, Крафт.
  • Зданович А.А., Органы государственной безопасности и Красная армия, Москва 2008, Икс-Хистори, https://www.litmir.me/br/?b=271916 [dostęp: 28 VIII 2018].
  • Зданович А.А., Польская разведка проmub Красной армии. 1920–1930-е годы, „Военно-исторический журнал” 2007, nr 10.
  • Зданович А.А., Польский крест советской контрразведки: польская линия в ра-боте ВЧК-НКВД 1918–1938, Москва 2017, Крафт.
  • Зданович А.А., «Синдикат-2»: предыстория операции, „Исторические чтения на Лубянке. ХХ лет”, Москва 2017.
  • Зданович А.А., СМЕРШ ____________на пути к Победе: архивное дело № 14.5: 95-летию советской – российской военной контразведки посвящается, Москва 2014, Крафт.
  • Зданович А.А., Чекистские операции по польской линии в 1918 г., „Новейшая история России” 2016, nr 3.
  • Калганов A., В поисках истины, „ФСБ: За и Против” 2016, nr 3, https://osfsb.ru/upload/iblock/668/6681728c6d648412be26601d23ad6530.pdf] [dostęp: 28 VIII 2018].
  • Косолапов Р.И. i in., Немцы в Катыни. Документы о расстреле польских во-еннопленных осенью 1941 года, Москва 2010, http://istmat.info/node/26201[dostęp: 28 VIII 2018].
  • Матвеев Г.Ф., Матвеева B.C., Польский плен. Военнослужащие Красной армии в плену у поляков в 1919–1921 годах, Moсква 2011, Родина МЕДИА.
  • Мозохин О.Б., О карательных органах без лишних эмоций, „Литературная газета” 2017, nr 50.
  • Мозохин О.Б., Интервью для проекта „Фашизм – Реваншизм XXI”, http://inter-portal.org/%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%B3-%D0%BC%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D1%85%D0%B8%D0%BD-%D0%B8%D0%BD%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B2%D1%8C%D1%8E [dostęp: 28 VIII 2018].
  • Морозов C.B., «Варшавская мелодия» для Москвы и Праги: документы из лич-ного архива И.В. Сталина, Службы внешней разведки Российской Феде-рации, II отдела Главного штаба Войска Польского и др. (1933–1939 гг.),Москва 2017, Международные отношения.
  • Наконечный M., Сто тысяч польских шпионов, „Псковская губернuя” 2013,nr 25; 2013, nr 28, http://gubernia.pskovregion.org/number_647/05.php, http://gubernia.pskovregion.org/number_650/03.php [dostęp: 28 VIII 2018].
  • Нарышкин С., История со знаком качества, „Российская газета” z 3 lipca 2018 r.
  • Нарышкин С., Мне всегда нравился памятник Дзержинскому, http://www.mk.ru/politics/2017/12/19/glava-svr-sergey-naryshkin-mne-vsegda-nravilsya-pamyatnik-dzerzhinskomu.html [dostęp: 28 VIII 2018].
  • Общее собрание Российского исторического общества 2018, https://historyrussia.org/ob-obshchestve/obshchee-sobranie/obshchee-sobranie-rossijskogo-istoricheskogo-obshchestva-2018.html [dostęp: 28 VIII 2018].
  • Петров Н.В., Рогинский А.Б. (НИПЦ «Мемориал»), «Польская операция» НКВД 1937–1938 гг., http://old.memo.ru/history/PO LAcy/00485ART.htm [dostęp: 28 VIII 2018].
  • Прудникова E., „Польский” приказ 80 лет спустя, spb.media/text/polskiy-prikaz-80-let-spustya [dostęp: 28 VIII 2018].
  • Рогинский А.Б., Сталинизм: цифры и мифы, https://echo.msk.ru/programs/staliname/696621-echo/; tegoż autora, Масштабы советского террора, www.urokiistorii.ru/article/54621 [dostęp: 28 VIII 2018].
  • Сушко A.B., К вопросу об использовании цивилизационного подхода для изучения истории отечественных спецслужб, http://www.rummuseum.info/node/5804 [dostęp: 28 VIII 2018].
  • Тепляков А., Эпоха репрессий: cубъекты и объекты, „Исторические исследова-ния в России – III ”, Г.А. Бордюгов (red.), Москва 2011, AUPO – XXI.
  • Хлобустов Олег Максимович, http://www.hrono.ru/avtory/hronos/hlobustov.php [dostęp: 28 VIII 2018].

Document Type

Publication order reference

Identifiers

ISSN
2080-1335

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-a903f334-1bf2-4beb-afb2-1e75232ac3c3
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.