Płeć i związki intymne – strukturalne uwarunkowania trwałości pary intymnej

• Authors: Paprzycka Emilia , Mianowska Edyta

Title variants

EN

Gender and intimate relationships – structural conditions for the permanence of intimate couples

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł wpisuje się w zakres problematyki socjologii rodziny, a przede wszystkim w obszar zainteresowań socjologii pary, a także socjologii intymności. Projektowanie badań i ich analizy dokonane zostały w perspektywie koncepcji przemian życia małżeńsko-rodzinnego Lyn Jamieson, Anthonego Giddensa, Urlicha Becka i Elizabeth Beck-Gernsheim. Konceptualizacja badań wyznaczona była koncepcją związku intymnego Jean-Claude’a Kaufmanna oraz płci społeczno-kulturowej Raewyn Connell. Głównym zamierzeniem badawczym było rozpoznanie społecznych uwarunkowań trwałości związków. Badania zrealizowano w 2018 roku na reprezentatywnej próbie 951 dorosłych mieszkańców Polski metodą wywiadów bezpośrednich w wersji CAPI (Computer Assisted Personal Interview). Celem badań było ustalenie istotnych dla kobiet i mężczyzn powodów pozostania w związku mimo kryzysu i braku satysfakcji z niego oraz wyjaśnienie zależności między cechami społeczno-demograficznymi, a tymi powodami w ramach kategorii płci. W badaniach ustalono, że najczęściej wskazywanym powodem pozostania w niesatysfakcjonującym związku jest dobro wspólnych dzieci i miłość. Płeć okazała się czynnikiem różnicującym częstość wskazywania powodów pozostania w związku w zakresie powodów ekonomicznych i zachowawczych. Kobiety częściej zostają w niesatysfakcjonujących związkach z powodu zależności finansowej i wspólnych zobowiązań finansowych, a mężczyźni częściej niż kobiety z obawy przed samotnością i niechęcią do zmian. Analizy w ramach kategorii płci pozwoliły ustalić, że w przypadku kobiet czynnikami różnicującymi powody pozostania w niesatysfakcjonującym związku są wiek, grupa społeczno-zawodowa, ocena sytuacji materialnej. W przypadku mężczyzn czynnikami różnicującymi są wiek, wykształcenie, grupa społeczno-zawodowa, dochody, ocena sytuacji materialnej i status intymny.

EN

The article falls within the field of the sociology of the family, primarily the sociology of couples and the sociology of intimacy. The projection of the study and the analysis were performed from the perspective of the concept of changes in marriage and family life by Lyn Jamieson, Anthony Giddens, Urlich Beck and Elizabeth Beck-Gernsheim. The study was devised based on Jean-Claude Kaufmann’s concept of intimate relationship and Raewyn Connell’s concept of gender. The main research problem was to identify social conditions for the permanence of relationships. The study was conducted in 2018 on a representative sample of 951 adult Poles, using direct interview method in the CAPI version (Computer Assisted Personal Interview). Its aim was to identify what reasons women and men consider to be important for staying in a relationship even though it is unsatisfactory and in crisis as well as to establish the link between socio-demographic characteristics and those reasons according to gender. Based on the study, the authors established that children’s welfare and love are the most frequently indicated reasons for staying in a failing relationship. Gender turned out to be a factor diversifying the frequency with which reasons for staying in a relationship are indicated concerning economic and conservative reasons. Women more frequently than men stay in an unsatisfactory relationship due to financial dependence and joint liability. In turn, men take such a decision because they are afraid of loneliness and changes. The analysis within the gender category helped establish that in the case of women, age, socio-professional group, and assessment of their material situation diversify the reasons for staying in unsatisfactory relationships. In the case of men, such diversifying factors include age, education, socio-professional group, income, assessment of their material situation and intimate status.

Keywords

PL

trwałość związków intymnych; kryzys związku; rozwody; kobiety; mężczyźni

EN

permanency of intimate relationships; crisis in a relationship; divorce; women; men

• Publisher: Zielona Góra University Press
• Journal: Dyskursy Młodych Andragogów / Adult Education Discourses
• Year: 2019
• Volume: 20
• Pages: 441-455

Dates

published

2019

Contributors

author

Paprzycka Emilia

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Instytut Nauk Socjologicznych i Pedagogiki, Katedra Socjologii

author

Mianowska Edyta

• Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Pedagogiki, Psychologii i Socjologii, Zakład Metodologii Badań Społecznych

References

• Acker J. (1990), Hierarchies, Jobs, bodies: A Theory of Gendered Organizations, „Gender & So¬ciety”, nr 2, s. 139-158.
• Amato P.R. (2000), The Consequences of Divorce for Adults and Children, „Journal of Marriage and Family”, t. 62, nr 4, s. 1269-1287.
• Bauman Z. (2003), Liquid Love: On the Frailty of Human Bonds, Polity Press, Cambridge.
• Bawin-Lergos B. (2004), Families in Europe: A private and Political Satake – Intimacy and Soli¬daryty, „Current Sociology”, t. 49, nr 5, s. 49-65.
• Beck U., Beck-Gernsheim E. (1995), The Normal Chaos of Love, przekł. M. Ritter, J. Wiebel, Polity Press, Cambridge.
• Bieńko M. (2013), Intymne i prywatne praktyki codzienności, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• CBOS (2013), Polacy o rozwodach. Komunikat z badań. BS/36/2013, Centrum Badania Opinii Publicznej, Wydawnictwo Fundacja Centrum Badania Opinii Publicznej, Warszawa, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_036_13.PDF [dostęp: 17.12.2018].
• Connell R. (1987), Gender and Power: Society, the Person and Sexual Politics, Stanford University Press, California.
• Connell R. (2013), Socjologia płci. Płeć w ujęciu globalnym, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Ferree M.M. (2003), Practice Makes Perfect?: A Comment on Yancey Martin’s Gendering Practices, Practicing Gender, „Gender & Society”, nr 3, s. 373-378.
• Giddens A. (2006), Przemiany intymności: seksualność, miłość i erotyzm we współczesnych spo¬łeczeństwach, przekł. A. Szulżycka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Giddens A. (2007), The Global Revolution in Family and Personal Life, w: Family in Transition, A.S. Skolnick, J.H. Skolnick (red.), Pearson, Boston, s. 76-95.
• Giddens A. (2010), Nowoczesność i tożsamość: „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, przekł. A. Szulżycka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Hills Ch., Rubin Z., Peplau L. (1976), Breakups Before Marriage: The End of 103 Affairs, „Journal of Socilal Issues”, t. 32, nr 2, s. 147-168.
• Holmes J., Marra M. (2011), Leadership discourse in a Maori workplace: negotiating gender, ethnicity and leadership at work, „Gender and Language”, nr 2, s. 317-342.
• Illouz E. (2016), Dlaczego miłość rani. Studium socjologiczne, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Jalovaara M. (2003), The Joint Effects of Marriage Partners’ Socioeconomic Positions on the Risk of Divorce, „Demography”, t. 40, nr 1, s. 67-81.
• Jamieson L. (1998), Intimacy: Personal Relationships in Modern Societies, Polity Press, Cambridge-Malden.
• Jamieson L. (2008), Od rodziny do intymności, w: Socjologia codzienności, P. Sztompka, M. Bo¬gunia-Borowska (red.), Wydawnictwo Znak, Kraków, s. 115-142.
• Jewdokimow M., Garncarek M. (2007), W pół kroku. Single o sobie samych, „Societas/Commu¬nitas”, nr 4-5 (2), s. 173-194.
• Kaufmann J.C. (1993), Sociologie du couple (4 edition), Presses Universitaires de France, Paris.
• Kaufmann J.C. (2012), Niezwykła historia szczęśliwej miłości, przekł. A. Kapciak, Oficyna Naukowa, Warszawa.
• Lahad K. (2011), Singlehood, Waiting, and the Sociology of Time, „Sociological Forum”, vol. 27, nr 1, s. 163-186.
• Lévi-Strauss C. (2012), Elementarne struktury pokrewieństwa, przekł. M. Falski, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa.
• Martin P.Y. (2004), Gender As Social Institution, „Social Forces”, nr 4, s. 1249-1273.
• Musiał M. (2015), Intymność i jej współczesne przemiany. Studium z filozofii kultury, Wydawnictwo Universitas, Kraków.
• Paprzycka E. (2019), Biografie intymne singli – analiza typologiczna, w: Obyczajowość seksualna Polaków. Perspektywa interdyscyplinarna, K. Wąż (red.), Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków, s. 135-177.
• Paprzycka E., Połeć W., Mianowska E. (2019), Religiosity as a (Non-)Necessary and (Non-)Sufficient Condition for the Permanence of Marriage. Conditions for the Decision to Divorce in Poland, „Journal of Divorce & Remarriage”, https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/10502556.2019.1627151 [dostęp: 13.06.2019].
• Plumer K. (2003), Intimate Citizenship: Private Decisions and Public Dialouges, University of Washington Press, Seattle-London.
• Rocznik Demograficzny (2016), Główny Urząd Statystyczny, Zakład Wydawnictw Statystycz¬nych, Warszawa, http://stat.gov.pl/download/gfx/ portalinformacyjny/pl/defaultaktualno-sci/5515/3/10/1/rocznik_demograficzny_2016.pdf [dostęp: 7.12.2018].
• Schmidt F. (2015), Para, mieszkanie, małżeństwo: dynamika związków intymnych na tle przemian historycznych i współczesnych dyskusji o procesach indywidualizacji, Wydawnictwo Naukowe UMK i Fundacja na rzecz Nauki Polskiej, Warszawa-Toruń.
• Shapiro A.D., Lambert J.D. (1999), Longitudinal Effects of Divorce on the Father-Child Relationship and on Father’s Psycholological Well-Being, „Journal of Marriage and the Family”, t. 17, nr 2, s. 186-203.
• Strzelecka C. (2017), Wpływ czasu społecznego na konstruowanie modeli życia rodzinnego, „Tematy z Szewskiej”, nr 219, s. 7-19.
• Szlendak T. (2011), Socjologia rodziny: ewolucja, historia, zróżnicowanie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Walerstein J., Blakeslee S. (1989), Second Chances: Men, Women, and Children a Decade after Divorce, Ticknor & Fields, New York.
• Wharton A.S. (2006), The Sociology of Gender. An Introduction to Theory and Research, Blackwell Publishing, Malden-Oxford.

Identifiers

ISSN

2084-2740