Drugie (cyfrowe) życie filmów Orsona Wellesa

• Authors: Kozubek Małgorzata

Title variants

EN

The Second (Digital) Life of Orson Welles’ Films

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W świetle najnowszych badań archiwalnych historia życia i twórczości Orsona Wellesa nie jest już tak enigmatyczna i tajemnicza jak w poprzednich dekadach, jednak za sprawą nowych odkryć oraz kolejnych premier filmów odrestaurowanych i ukończonych po śmierci reżysera nadal pozostaje gorącym tematem dla jego biografów. Autorka śledzi wpływ procesu technologicznego na końcowy kształt przywróconych do życia dzieł Wellesa głównie na przykładzie Drugiej strony wiatru (The Other Side of the Wind, 2018) – ostatniego filmu reżysera oraz Too Much Johnson (1938) – odnalezionego w 2013 r. jego średniometrażowego debiutu. Wybór tych tytułów podyktowany jest z jednej strony poczuciem, że w obu przypadkach technika filmowa odegrała bardzo istotną rolę, a z drugiej przekonaniem, że oba te filmy nie zostały jeszcze wystarczająco dogłębnie opisane.

EN

In the light of recent archival research, the story of Orson Welles’ life and work is no longer as enigmatic and mysterious as it was in previous decades. But with new discoveries and the subsequent release of films restored and completed after the director’s death, it remains a hot topic for his biographers. The author traces the influence of the technological process on the final shape of Welles’ restored works, mainly through the examples of The Other Side of the Wind (2018), the director’s last film, and Too Much Johnson (1938), his medium-length debut found in 2013. The choice of these titles is dictated on the one hand by the fact that in both cases technology played a very important role, and on the other hand, by the fact that both films have not yet been described in depth.

Keywords

PL

Orson Welles; niedokończone filmy; digitalizacja; production studies

EN

Orson Welles; unfinished movies; digitization; production studies

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2021
• Issue: 113 Film i technologia
• Pages: 153-168

Contributors

author

Kozubek Małgorzata

• Uniwersytet Wrocławski

• https://orcid.org/0000-0001-8263-4397

References

• Benamou, C. L. (2007). It’s All True: Orson Welles’s Pan-American Odyssey. Berkeley – Los Angeles – London: University of California Press.
• Berg, C., Erskine, T. (red.) (2003). The Encyclopedia of Orson Welles: From the „Hearts of Age” to „F for Fake”. New York: Facts and File.
• Bogdanovich, P. (1993). This is Orson Welles. London: HarperCollins Publishers.
• Brady, F. (2013). Citizen Welles: A Biography of Orson Welles. New York: NY Creative Publishing.
• Callow, S. (2016). Orson Welles, Volume 3: One-Man Band. London: Viking.
• Heylin, C. (2007). Pod prąd. Orson Welles kontra Hollywood (tłum. J. Kozłowski). Warszawa: Wydawnictwo Książkowe Twój Styl.
• Karp, J. (2015). The Making of The Other Side of the Wind: Orson Welles’s Last Movie. New York: St. Martin’s Press.
• Kelly, R. (2021, 4 stycznia). „Magnificent Ambersons” reconstruction to use animation for lost scenes. Wellesnet.com, https://www.wellesnet.com/magnificent-ambersons-reconstruction-animation/
• Kozubek, M. (2018). Ostatnia strona „Obywatela Kane’a”. Prace Kulturoznawcze, (3), ss. 13-26. https://doi.org/10.19195/0860-6668.22.3.2
• Kozubek, M. (2019). Dookoła świata z Orsonem Wellesem. Kwartalnik Filmowy, (107), ss. 176-190. https://doi.org/10.36744/kf.167
• McBride, J. (1970). Welles Before Kane. Film Quarterly, (3), ss. 19-22.
• McBride, J. (2014, 24 sierpnia). „Too Much Johnson”: Recovering Orson Welles’s Dream of Early Cinema. Bright Lights Film Journal. https://brightlightsfilm.com/too-much-johnson-orson-welles-film-recovering-orson-welless-dream-of-early-cinema/#.X_8yji9YI6U
• McGilligan, P. (2015). Young Orson: The Years of Luck and Genius on the Path to Citizen Kane. New York: HarperCollins Publishers.
• Solomon, M. (2018). Old-Time Movies: Welles and Silent Pictures. W: J. N. Gilmore, S. Gottlieb (red.), Orson Welles in Focus: Texts and Contexts (ss. 52-79). Bloomington: Indiana University Press.
• Studer, M. (2018). Alle origini di Quarto potere: „Too Much Johnson”: il film perduto di Orson Welles. Milano – Udine: Mimesis Edizioni.
• Syska, R. (2011). „Don Kichot” Orsona Wellesa: niedokończona podróż na Księżyc. W: A. Helman, K. Żyto (red.), Od Cervantesa do Pereza-Reverte’a. Adaptacje literatury hiszpańskiej i iberoamerykańskiej (ss. 18-33). Warszawa: Fundacja Kino.
• Taszycka, A. (2016). „The Hearts of Age”, czyli Orson Welles wobec awangardy. W: P. Biliński, B. Filip, K. Kornacki, M. Maciejewska (red.), Orson Welles. Twórczość –Recepcja – Dziedzictwo (ss. 37-45). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.