Historyczne pole bitwy jako stanowisko archeologiczne. Wybrane problemy

• Authors: Wrzosek Jakub

Title variants

EN

Historical battlefield as an archaeological site. Selected issues

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia powody, dla których pole bitwy powinno być traktowane jako stanowisko archeologiczne i badane metodami wypracowanymi przez archeologię. Autor omawia definicje, metodologię i metodykę badań, a także specyfikę zabytków odkrywanych na tego typu stanowiskach.

EN

The article presents the reasons why a battlefield should be treated as an archaeological site and examined using the methods developed by archaeology. The author discusses the definitions, research methodology and methods as well as the characteristics of artefacts retrieved from this type of sites.

Keywords

PL

archeologia pól bitewnych; metodologia; stanowisko archeologiczne

EN

battlefield archaeology; methodology; archaeological site

• Publisher: Narodowy Instytut Dziedzictwa
• Journal: Ochrona Zabytków
• Year: 2017
• Issue: 2
• Pages: 79-98

Dates

published

2017

Contributors

author

Wrzosek Jakub

• Narodowy Instytut Dziedzictwa
• National Heritage Board of Poland

References

• Affelski J., Bugaj M., Dziewanowski M., Wrzosek J., Nieznane stanowisko kultury łużyckiej w Kunowicach, pow. słubicki, woj. lubuskie, „Archeologia Środkowego Nadodrza” 2015, t. XII.
• Bis M., Bis W., Badania archeologiczne z zakresu późnego średniowiecza i nowożytności na Mazowszu w latach 1989-2009, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 2012, R. 60, nr 1.
• Borkowski W., Kasparek N. (red.), Badania archeologiczne na Reducie Ordona, t. 1, „Warszawskie Materiały Archeologiczne”, t. 11, Warszawa 2014.
• Borkowski W., Kasparek N. (red.), Badania archeologiczne na Reducie Ordona, t. 2, „Warszawskie Materiały Archeologiczne”, t. 12-13, Warszawa 2015.
• Carman J., Archaeologies of Conflict, London 2013.
• Desfossés Y., Jacques A., Prilaux G., L’archéologie de la Grande Guerre, Rennes 2008.
• Doroszewski W. (red.), Słownik języka polskiego, Warszawa 1964.
• Foard G., Morris R., The Archaeology of English Battlefields. Conflict in Pre-Industrial Landscape, York 2012.
• Fox R.A., Archaeology, History, and Custer’s Last Battle. The Little Big Horn Reexamined, Norman 1997.
• Franczyk G., Polska amunicja strzelecka 1919-2004, Kraków 2005.
• Freeman P., Introduction, [w:] Freeman P.W.M., Pollard A. (red.), Fields of Conflict: Progress and Prospect in Battlefield Archaeology. Proceedings of a conference held in the Departament of Archaeology University of Glasgow, April 2000, Oxford 2001.
• Grothe A., Jungklaus B., In Reih’ und Glied – Archäologische und anthropologische Aspekte der Söldnerbestattungen von 1636 am Rande des Wittstocker Schlachtfeldes, [w:] Meller H. (red.), Schlachtfeldarchäologie. Battlefield Archaeology, Halle (Saale) 2009.
• Harding D.F., Lead Shot of the Civil War: a Radical Study, London 2012.
• Homann A., Weise J., The Archaeological Investigation of Two Battles and an Engagement in North Germany from the 19th Cen¬tury: A Summary of Work Carried Out at Instedt, Grossbeeren and Lauenburg, „Journal of Conflict Archaeology” 2009, t. 5, nr 1.
• Homann A., Groβbeeren, 23. August 1813 – Ein neuer Blick auf eine altbekannte Schlacht der Befreiungskriege, [w:] Meller H. (red.), Schlachtfeldarchäologie. Battlefield Archaeology, Halle (Saale) 2009.
• Konopka M., Instrukcja ewidencji stanowisk archeologicznych metodą badań powierzchniowych (Archeologiczne Zdjęcie Polski), Warszawa 1984.
• Kowalska A. (red.), Leksykon wiedzy wojskowej, Warszawa 1979.
• Krajewski W., Analiza pocisków ręcznej broni palnej z terenu Reduty Ordona, [w:] Borkowski W., Kasparek N. (red.), Badania archeologiczne na Reducie Ordona, t. 1, „Warszawskie Materiały Archeologiczne”, t. 11, Warszawa 2014.
• Krajewski W., Grochów 1831-2011, Warszawa 2011.
• Kryński A., Niedźwiedzki W. (red.), Słownik języka polskiego, t. IV, Warszawa 1908.
• Ławecka D., Wstęp do archeologii, Warszawa 2000.
• Mackiewicz M., Maciejowice – archeologia pola bitwy, „Muzealnictwo Wojskowe” 2013, t. 9.
• Mazurowski R., Leksykon pojęć i problemów archeologii polowej, Poznań 2013.
• Mazurowski R., Metodyka archeologicznych badań powierzchniowych, Warszawa 1980.
• Misiuk Z., Bulla papieska z Kunowic, pow. słubicki. Przyczynek do interpretacji znalezisk niektórych zabytków z późnego średniowiecza i początku XVI wieku, „Archeologia Środkowego Nadodrza” 2013, t. X.
• Nadolski A., Grunwald problemy wybrane, Wodzisław Śląski 2010.
• Nadolski A., Stan archeologicznych badań pól Grunwaldu (do roku 1988), „Studia Grunwaldzkie” 1991, t. 1.
• Podruczny G., Wrzosek J., Lost elements. Earthworks of the fortified camp of the Russian Army from the time of the battle of Kunersdorf in the light of the recent research, „Archeologia Postmedievale” 2010, nr 14.
• Podruczny G., Wrzosek J., Znalezisko szczątków grenadiera rosyjskiego poległego pod Kunowicami/Kunersdorf (1759) w świetle zwyczajów chowania poległych w czasie wojny siedmioletniej, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 2016, R. 64, nr 2.
• Podruczny G., Kunowice 1759-2007-2015. Dziewięć lat polskich badań prusko-austriacko-rosyjskiej bitwy z 12 sierpnia 1759 roku, [w:] Chylewska-Tölle A., Tölle A. (red.), Po obu stronach Odry. Europejskie, narodowe i regionalne aspekty sąsiedztwa polsko-niemieckiego. Księga jubileuszowa profesora zw. dr. hab. dr. h.c. Andrzeja Jana Szwarca, Berlin 2016.
• Potter S.R., Sonderman R.C., Creveling M.C., Dean S.L., „No Maneuvering and Very Little Tactics”. Archaeology and the Battle of Brawner Farm, [w:] Geier C.R., Potter S.R. (red.), Archaeological Perspectives on the American Civil War, Gainesville 2000.
• Pratt G.M., How Do You Known It’s Battlefield?, [w:] Scott D., Babits L., Haecker Ch. (red.), Fields of Conflict: Battlefield Archaeology from the Roman Empire to the Korean War, t. 1, Searching for War in the Ancient and Early Modern World, Westport 2007.
• Renfrew C., Bahn P., Archeologia. Teorie, metody, praktyka, Warszawa 2002.
• S. Orgelbranda Encyklopedia Powszechna, t. 20, Warszawa 1865.
• Sarnowska W., Wrocław-Psie Pole, „Z otchłani wieków” 1957, nr 23, z. 2.
• Schriek M. van der, Dutch Military Landscapes Heritage and Archaeology on WWII conflict sites, [w:] Börner W., Uhlirz S. (red.), Proceedings of the 20th International Conference on Cultural Heritage and New Technologies 2015 (CHNT 20, 2015), Vienna 2016, https://www.researchgate.net/publication/309193956_Dutch_Military_Landscapes_Heritage_and_Archaeology_ on_WWII_conflict_sites [data dostępu: 5.09.2017].
• Scott D.D., Fox R.A., Archaeological Insights into the Custer Battle: An Assessment of the 1984 Field Season, Norman 1987.
• Scott D., Haag L., „Listen to the Minié Balls”: Identifying Firearms in Battlefield Archaeology, [w:] Scott D., Babits L., Haecker Ch. (red.), Fields of Conflict: Battlefield Archaeology from the Roman Empire to the Korean War, t. 1, Searching for War in the Ancient and Early Modern World, Westport 2007.
• Sivilich D.M., Musket Ball and Small Shot Identyfication. A Guide, Norman 2016.
• Słownik języka polskiego przez M. Samuela Bogumiła Linde, t. IV, P, Lwów 1858.
• Sterling B.B., Archaeological Interpretations of the Battle of Antietam through Analysis of Small Arms Projectiles, [w:] Geier C.R., Potter S.R. (red.), Archaeological Perspectives on the American Civil War, Gainesville 2000.
• Stichelbaut B., The Application of First World War Aerial Photography to Archaeology: the Belgian Images, „Antiquity” 2006, nr 80.
• Sutherland T., Holst M., Battlefield Archaeology: a Guide to the Archaeology of Conflict, “British Archaeological Jobs Resource, Practical Guide Series”, Guide 8, 2005, http://www.bajr.org/ BAJRGuides/8.%20Battlefield%20Archaeology%20%20A%20 Guide%20to%20the%20Archaeology%20of%20Conflict/ BAJRBattleGuide.pdf
• Thordeman B., Armour from the battle of Wisby 1361, t. 1, Text, Uppsala 1939.
• Waligóra B., Bój pod Ossowem i Leśniakowizną 14.VIII.1920, „Przegląd Piechoty” 1932, nr 12.
• Walter-Janke Z., Bitwa pod Szczekocinami 6.VI.1794, „Studia i materiały do historii wojskowości” 1962, t. VIII, z. 1.
• Wrzosek J., Firearm Bullets from Pułtusk Battlefield (1806), “Fasciculi Archaeologiae Historicae” 2012, fasc. XXV.
• Wrzosek J., (Nie)zapomniana mogiła. Grób masowy żołnierzy bolszewickich poległych pod Ossowem w sierpniu 1920 r., [w:] Zalewska A.I. (red.), Archeologia współczesności, Warszawa 2016.
• Zalewska A., Archeologie współczesnych konfliktów jako praktykowanie prospołecznej archeologii. Przykład wartości epistemologicznej i aksjologicznej archeologii Wielkiej Wojny, [w:] Zalewska A.I. (red.), Archeologia współczesności, Warszawa 2016.
• Ziąbka L., Miłek S., Kędzierski A., Archeologiczne ślady „bitwy narodów” pod Kaliszem w 1706 roku, „Kronika Wielkopolski” 2007, nr 1.

Identifiers

ISSN

0029-8247