Co to są ‘nauki socjologiczne’ w polskiej klasyfikacji dziedzin i dyscyplin naukowych? Analiza konsekwencji decyzji biurokratycznych

• Authors: Słomczyński Kazimierz M.

Title variants

EN

The Meaning of „Sociological Sciences” in the New Polish Classification of Science Domains and Fields: An Analysis of the Bureaucratic Decisions’ Consequences

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Nowa Klasyfikacja Dziedzin i Dyscyplin Naukowych (KDDN), wprowadzona przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW) w 2018 roku, miała odzwierciedlać klasyfikację OECD zwaną Fields of Science (FOS). KDDN i FOS różnią się znacznie, między innymi w operacyjnej definicji nauk społecznych. W KDDN wyodrębniono „nauki socjologiczne”, które – według dokumentacji – obejmują socjologię i nauki o rodzinie, a w FOS socjologia jest oddzielnie. W polskim kontekście, nauki o rodzinie uprawiane są głównie w ramach katolickiej nauki społecznej na wydziałach teologicznych uniwersytetów. Analizy wykazały, iż zarówno publikacyjne możliwości (dostępne czasopisma i wydawnictwa), jak i publikacyjne praktyki (gdzie prace naukowe są publikowane) znacznie różnią nauki o rodzinie od socjologii. Rezultaty tych analiz są rozważane w kontekście decyzji MNiSW dotyczących ewaluacji dyscyplin naukowych w jednostkach akademickich na podstawie punktów uzyskanych dzięki publikacjom. Artykuł dowodzi, iż alokacja środków na tej parametrycznej podstawie, w przypadku „nauk socjologicznych” będzie miała negatywne skutki dla socjologów.

EN

The new Classification of Science Domains and Fields (CSDF), introduced by the Polish Ministry of Science and Higher Education in 2018, was supposed to correspond to the Fields of Science (FOS, OECD). However, CSDF and FOS differ substantively: CSDF introduces, among others, the term “sociological sciences” encompassing sociology and family studies. In Poland, research and teaching in family studies is conducted mainly in the framework of catholic social sciences, at the theological departments of universities. Analyses of both the publication opportunities (available publication outlets) and the publication practice (where scholarly work is published) show that family studies, as developed in Poland, have very little in common with sociology. The results of these analyses are assessed through the lens of the recently introduced policy that makes publication productivity a key criterion for the evaluation of science fields. With sociology and family studies treated as a single field, this model of evaluation will have detrimental effects for sociologists.

Keywords

PL

socjologia; nauki o rodzinie; klasyfikacja dyscyplin naukowych

EN

sociology; family studies; classification of scientific fields

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2020
• Issue: 3(238)
• Pages: 187-205

Contributors

author

Słomczyński Kazimierz M.

• Instytut Filozofii i Socjologii PAN
• The Ohio State University

References

• Abbott, Andrew. 2001. Chaos of Disciplines. Chicago: University of Chicago Press.
• AF. 2019. Research field classification. Academy of Finland. Helsinki, Finland. https://www.aka.fi/en/funding/apply-for-funding/az-index-of-application-guidelines/research-field-classification/
• Au, Anson. 2018. Sociology and Science: The Making of a Social Scientific Method. The American Sociologist, 49: 98–115. DOI: 10.1007/s12108-017-9348-y.
• Borutka Tadeusz, Jan Mazur, Andrzej Zwoliński, red. 1999. Katolicka nauka społeczna. Częstochowa-Jasna Góra: Paulinianum.
• Braxton, John M., Lowell L. Hargens. 1996. Variations among Academic Disciplines: Analytical Frameworks and Research. In: Higher Education: Handbook of Theory and Research. Vol. XI, ed. John C. Smart. New York: Agathon Press.
• CKdsST (Centralna Komisja do spraw Stopni i Tytułów). 2014. Decyzja Nr BCK-I-U-dr-657/2013 (http://wt.uni.opole.pl/wp-content/uploads/2015/08/Decyzja_CK.pdf.
• Collins, Randall. 1989. Proscience or Antiscience? American Sociological Review, 54, 1: 124–139.
• Chojnacka, Krystyna. 2001. Nauka społeczna Kościoła katolickiego (zarys historii). Kraków: Collegium Columbinum.
• DFG. 2019. Classification of Scientific Disciplines, Research Areas, Review Boards and Subject Areas (2016-2019). Deutsche Forschungsgemeinschaft (DFG). Bonn, Germany.
• https://www.dfg.de/download/pdf/dfg_im_profil/gremien/fachkollegien/amtsperiode_2016_2019/fachsystematik_2016-2019_en_grafik.pdf
• Flisowski, Zdobysław. 2007. Nowy kierunek: Nauki o rodzinie. Studia nad Rodziną, 11, 20-21: 267–269.
• Formicki, Edward. 2014. Katolicka nauka społeczna. Warszawa: Wydawnictwo ITKM.
• Garbarz, Andrzej. 2014. Rodzina w centrum uwagi Kościoła. W: Rodzina – centrum świata. Red. U. Gruca-Miąsik. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 23–29.
• Głuszczak, Tomasz. 2010. U początków katolickiej nauki społecznej. Teologia Praktyczna, 11: 189–198.
• Kasprzyk, Leszek. 1967. Socjologia na tle innych nauk społecznych. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 29, 2: 201–212.
• Komunikat Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 grudnia 2019 r. w sprawie wykazu wydawnictw publikujących recenzowane monografie naukowe. Stała strona internetowa: http://www.bip.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2019_12/9403b58df69c-1fb6eee08a2225faf847.pdf.
• Komunikat Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 31 lipca 2019 r. w sprawie wykazu czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych wraz z przypisaną liczbą punktów. Stała strona internetowa: http://www.bip.nauka.gov.pl/akty-prawne-mnisw/komunikat-ministra-nauki-iszkolnictwa-wyzszego-z-dnia-31-lipca-2019-r-w-sprawie-wykazu-czasopismnaukowych-i-recenzowanych-materialow-z-konferencji-miedzynarodowychwraz-z-przypisana-liczba-punktow.html.
• Konsultacje. 2018. Raport z konsultacji projektu rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych oraz dyscyplin artystycznych. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Warszawa, https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//506/12314504/12525380/12525384/dokument358170.pdf.
• Konstytucja dla Nauki – Tabela. 2018. Zależności między nową klasyfikacją dziedzin i dyscyplin a wcześniej obowiązującym wykazem i systematyką OECD. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Warszawa, https://konstytucjadlanauki.gov.pl/content/uploads/2018/09/nowy-podzia-dyscyplin-tabela.pdf.
• Kraśko, Nina. 2010. Instytucjonalizacja socjologii w Polsce 1970-2000. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Majka, Józef. 1988. Katolicka nauka społeczna. Warszawa: ODiSP.
• Mazur, Jan. 1992. Katolicka nauka społeczna. Kraków: Wydawnictwo Unum PTT.
• Nauki o rodzinie (Mediator i asystent rodziny)– II stopnia. Strona internetowa: https://us.edu.pl/wydzial/wtl/kierunki/nauki-o-rodzinie-2-stopnia/.
• Piwowarski Władysław. 1999. Katolicka nauka społeczna. W: Encyklopedia socjologii. T. 2, pod redakcją Władysława Kwaśniewicza. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Pomiankiewicz, Łukasz. 2013. Badanie tego, co społeczne. Problem statusu naukowego socjologii. Przegląd Socjologiczny, 62, 4: 115–138.
• Późniak, Ewa. 2018. Rodzinne, społeczno-religijne konteksty starzenia się. Studium empiryczne na przykładzie słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku w województwie podkarpackim. Praca doktorska. Promotor: ks. dr hab. Janusz Mierzwa. Promotor pomocniczy: ks. dr Marcin Cholewa. Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie.
• Prüfer, Paweł. 2011. Katolicka nauka społeczna a socjologia. Interdyscyplinarne sprzężenie. Zielona Góra: Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego.
• Shils, Edward. 1980. The Calling of Sociology and Other Essays on the Pursuit of Learning. Chicago, IL: University of Chicago Press.
• Strzeszewski, Czesław. 1985. Katolicka nauka społeczna. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Whitley, Richard. 1984. The Intellectual and Social Organization of Sciences. Oxford, UK: Clareldon.
• Wydział Nauk Społecznych Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie 2020. Katedra Teologii Małżeństwa i Rodziny. Strona internetowa: http://inor.wns.upjp2.edu.pl/unit/subunit?subid=102
• Wydział Teologiczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 2020. Katolicka nauka o małżeństwie i rodzinie. Strona Internetowa: https://usosweb.amu.edu.pl/kontroler.php?_action=actionx:katalog2/przedmioty/pokazPrzedmiot(prz_kod:12-DDS07)

Identifiers

DOI

10.24425/sts.2020.132475