Początki bibliografii lokalnej w Polsce. Józef Ignacy Kraszewski i jego bibliografia druków wileńskich

• Authors: Znajomski Artur

Title variants

EN

The Rise of Polish local bibliography. Józef Ignacy Kraszewski and his bibliography of Vilnius prints

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Józef Ignacy Kraszewski wybitny polski pisarz, publicysta i zarazem historyk był także bibliografem. W 1842 r. ogłosił on Bibliografię druków wileńskich, opublikowaną w czwartym tomie jego monografii historycznej Wilno od początków jego do roku 1750. Jest to jedna z pierwszych na gruncie polskim bibliografii lokalnych podmiotowych. Zrodzona z pobudek patriotycznych i zainteresowań bibliograficznych autora, rejestruje druki tłoczone przez oficyny wileńskie w latach 1519–1799. Została stworzona w oparciu o szeroką bazę źródłową. W doborze materiału dąży do kompletności. Uwzględnia wszelkie druki wydane w Wilnie, niezależnie od ich treści i objętości. Zestawia publikacje ogłoszone w języku polskim, łacińskim, cerkiewnosłowiańskim, ruskim, litewskim i łotewskim, przy nieograniczonym zasięgu autorskim. Opis bibliograficzny, będący odzwierciedleniem karty tytułowej opisywanej publikacji, dopełniają bardzo często adnotacje księgoznawcze, treściowe i krytyczne. Bibliografia posiada układ chronologiczny. Materiał jest uporządkowany w kolejności dat wydania publikacji, a w obrębie poszczególnych lat opisy są podzielone na grupy językowe. Dzięki opracowaniu Bibliografii druków wileńskich Józef Ignacy Kraszewski zyskał trwałą pozycję w dziejach bibliografii polskiej.

EN

Józef Ignacy Kraszewski, an outstanding Polish writer, publicist and historian, was also a bibliographer. In 1842, as part of the 4th volume of his historical monograph Vilnius: from its very beginning to 1750,he published the Bibliography of Vilnius prints. It was one of the first local subject bibliographies in Poland. Compiled in close connection with Kraszewski’s patriotic postulates and bibliographic interests, this bibliography registered all works published by Vilnius printing houses in 1519–1799. The bibliography comprises broad range of sources aiming at completeness with regard to material selection. All types of works are included, e.g. texts in Polish, Latin, Church Slavonic, Ruthenian, Lithuanian and Latvian, with unlimited range of authors. Bibliographic record not only reflects the title page of a publication, but also it is often supplemented with bibliographic content or critical annotations. The bibliography is arranged chronologically, in line with the date of publishing; within respective dates of publishing titles are grouped accordingly to the language of publication. Owing to compiling the Bibliography of Vilnius prints, Kraszewski acquired a solid position in the history of Polish bibliography.

Keywords

PL

bibliografia lokalna; druki wileńskie 1519–1799; Kraszewski Józef Ignacy

EN

Kraszewski Józef Ignacy; local bibliography; Vilnius prints 1519–1799

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Toruńskie Studia Bibliologiczne
• Year: 2015
• Volume: 8
• Issue: 2(15)
• Pages: 33-53

Dates

published

2015-12-31

Contributors

author

Znajomski Artur

• Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

References

• Balsamo Luigi, Bibliography. History of tradition, Berkeley 1990.
• Baruch Maksymilian, Spis bibliograficzny druków łódzkich, Łódź 1896.
• Besterman Theodore, Les débuts de la bibliographie méthodique, Paris 1950.
• B[rensztejn] M[ichał], Druki polskie wydane w Wilnie [w latach 1911–1913 wraz z dopełnieniami z lat poprzednich], „Rocznik Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie” t. 5: 1911–1914, s. 401–422.
• Brensztejn Michał, Tradycje bibliografii dzielnicowej czyli regionalnej wileńskiej, „Przegląd Biblioteczny” R. 3: 1929, z. 1, s. 28–30.
• Chmielowski Piotr, Józef Ignacy Kraszewski. Zarys historyczno-literacki postaci, Warszawa 1888.
• Cybulski Radosław, Józef Zawadzki – księgarz, drukarz, wydawca, Wrocław 1972.
• Czarkowski Ludwik, Spis druków polskich wydanych w Wilnie od r. 1900 [do 1910 włącznie], „Rocznik Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie” t. 1–4: 1907–1910.
• Czarnecki Jerzy [Turkowski Tadeusz], Rzut oka na historię książki wileńskiej, „Przegląd Biblioteczny” R. 6: 1932, z. 1–2, s. 1–41.
• Danek Wincenty, Kraszewski Józef Ignacy,[w:] Polski słownik biograficzny, t. 15, Kraków 1970, s. 221–229.
• D[aniłowicz] I[gnacy], [Rec.], Kraszewski Józef Ignacy, Wilno od początków jego do roku 1750, t. 1, Wilno 1839, „Tygodnik Petersburski” R. 10: 1839, nr 61, s. 352–354; nr 62, s. 357–358; nr 63, s. 361–364.
• Dembowska Maria, Metoda Bibliografii polskiej Karola Estreichera, Warszawa 2001.
• Estreicher Karol, Bibliografia polska XIX-go stulecia, „Biblioteka Warszawska” t. 3: 1862, s. 324–348, 507–550.
• Fijałek Jan, Opisy Wilna aż do połowy wieku XVII-go, „Ateneum Wileńskie” R. 1: 1923, nr 3–4, s. 313–336.
• Gaca-Dąbrowska Zofia, Teodor Wierzbowski jako bibliograf, „Roczniki Biblioteczne” R. 18: 1974, z. 3–4, s. 719–771.
• Gałczyńska Cecylia Zofia, Polska bibliografia terytorialna. Zarys dziejów, teoria i organizacja,„Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego Nr 67. Szczecińskie Prace Polonistyczne” 1991, nr 3, s. 169–183.
• [Homolnicki Michał], [Rec.], Kilka uwag nad dziełem: Wilno od początków jego do roku 1750 przez J. I. Kraszewskiego, t. 1–2, Wilno 1840–1841, „Wizerunki i Roztrząsania Naukowe” t. 22: 1841, s. 5–221; T. 23: 1842, s. 5–207.
• Janiszewski Tomasz, Bibliografia zakopiańska, Kraków 1899.
• Jarowiecki Jerzy, O powieści historycznej Józefa Ignacego Kraszewskiego, Kraków 1991.
• Kirkor Adam Honory, Vilenskaja bibliografija za 1852 god., [w:] Pamiatnaja knižka Vilen’skoj gubernii na 1853 god, Č. 2, Vilno 1853, s. 121–127.
• Kirkor Adam Honory, Wilno od początków jego do 1750 roku przez J. I. Kraszewskiego, [w:] Książka jubileuszowa dla uczczenia pięćdziesięcioletniej działalności literackiej J. I. Kraszewskiego, Warszawa 1880, s. 327–328.
• Kiryk Feliks, Józefa Ignacego Kraszewskiego historia miasta Wilna, [w:] Zbliżenia historycznoliterackie. Prace ofiarowane profesorowi Stanisławowi Burkotowi, pod red. Tadeusza Budrewicza, Marka Busia i Andrzeja Gurbiela, Kraków 2003, s. 74–79.
• Kłossowski Andrzej, Księgarze i bibliografia (2). (Dzieje wydawnicze „Obrazu bibliograficzno-historycznego” Adama Jochera na tle bibliograficznej działalności księgarzy europejskich), „Księgarz” R. 21: 1977, nr 1, s. 55–67.
• Korpała Józef, Dzieje bibliografii w Polsce, Warszawa 1969.
• Kraszewski Józef Ignacy, Bibliografia, [w:] Wilno od początków jego do roku 1750, t. 4, Wilno 1842, s. 315–365.
• Kraszewski Józef Ignacy, Kronika bibliograficzna, [w:] Wilno od początków jego do roku 1750, t. 4, Wilno 1842, s. 113.
• Kraszewski Józef Ignacy, Objaśnienie, [w]: Wilno od początków jego do roku 1750,t. 1, Wilno 1840, s. XIII–XVIII.
• Matczuk Alicja, Rozwój metodyczny polskich bibliografii historycznych regionalnych, Lublin 1994.
• Materiały do dziejów literatury i oświaty na Litwie i Rusi. Z archiwum drukarni Józefa Zawadzkiego z lat 1805–1865, zebr. Tadeusz Turkowski, t. 2, Wilno 1937.
• Maternicki Jerzy, Warszawskie środowisko historyczne 1832–1869, Warszawa 1970.
• Moszyński Antoni, Bibliologia wileńska, „Tygodnik Petersburski” R. 12: 1841, nr 2, s. 11–13; nr 3, s. 16.
• Naruniec Romuald, Michał Baliński jako mecenas polsko-litewskich więzi kulturowych, Warszawa 1995.
• Osiecka Teresa, Kraszewski Józef Ignacy, [w:] Słownik pracowników książki polskiej, pod red. Ireny Treichel, Warszawa 1972, s. 468–469.
• Sienkiewicz Karol, Bibliografia krzemieniecka 1857–1858, [w:] Biesiada krzemieniecka w Paryżu dnia 5 października 1858, Paryż 1859, s. 20–46.
• Sołtys Karolina, Józef Ignacy Kraszewski jako historyk. Naukowy fundament wykładu dziejów Litwy w monografii Wilna, Warszawa 2013.
• Świerzewski Stefan, Kraszewski i książki, „Przegląd Biblioteczny” R. 33: 1965, z. 1, s. 26–35.
• Zieleniewski Michał, Bibliografia Krynicy, Kraków 1881.
• Zięba Paweł, Z dziejów polskiej konwencji wydawniczej. Edytorskie koncepcje i praktyka wydawnicza Józefa Ignacego Kraszewskiego, Kraków 2010.

Identifiers

DOI

10.12775/TSB.2015.017