Udział wiernych świeckich w kościelnej władzy rządzenia. Teoretyczne implikacje zagadnienia w praktyce

• Authors: Michowicz Przemysław

Title variants

EN

Participation of the lay faithful in the ecclesiastical governance. Theoretical implications of the issue in practice

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest przyczynkiem do doktrynalnej dyskusji, której przedmiotem – od czasów obrad II Soboru Watykańskiego – jest udział wiernych świeckich w kościelnej władzy rządzenia. Prócz obecnych w doktrynie teorii władzy autor wskazuje na koncepcję władzy domniemanej, rozumiejąc przez nią możliwe rozwiązanie narosłych przez lata problemów i kontrowersji. Niedawna nowelizacja prawa o Kurii Rzymskiej zdaje się potwierdzać intuicję dotyczącą zaproponowanej teorii potestas a munere, którą wzmacniają nadto wydarzenia dokumentujące powierzenie wiernym świeckim istotnych urzędów kościelnych.

EN

The article is a contribution to the doctrinal discussion, the subject of which, since the Second Vatican Council, has been the participation of the lay faithful in the Church’s governing authority. In addition to the theories of power present in the doctrine, the author points to the concept of presumed power, understanding it as a possible solution to the problems and controversies that have accumulated over the years. The recent amendment to the law on the Roman Curia seems to confirm the intuition of the proposed theory of potestas a munere, which is further strengthened by some events documenting the entrustment of some important Church offices to lay faithful.

Keywords

PL

kościelna władza rządzenia; teoria unitarna; teoria dwubiegunowa; potestas a munere; Konstytucja apostolska Praedicate Evangelium

EN

ecclesiastical power of governance; unitary theory; dual theory; potestas a munere; Apostolic Constitution Praedicate Evangelium

• Publisher: Wyższe Seminarium Misyjne Księży Sercanów
• Journal: Sympozjum
• Year: 2023
• Volume: 2(45)
• Pages: 65-85

Dates

published

2024-04-25

Contributors

author

Michowicz Przemysław

• Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

References

• Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus 25 ianuarii 1983, AAS LXXV (1983), pars II, s. 1-317.
• Franciscus PP., Constitutio apostolica Prædicate Evangelium de Curia Romana, „L’Osservatore Romano”, 31 marzo 2022.
• Ioannes Paulus PP. II, Constitutio apostolica Sacræ Disciplinæ Leges, AAS LXXV (1983), pars II, I-XII.
• Concilium Œcumenicum Vaticanum II, Constitutio dogmatica de Ecclesia Lumen gentium, AAS LVII (1965), s. 5-71.
• Concilium Œcumenicum Vaticanum II, Decretum de apostolatu laicorum Apostolicam actuositatem, AAS LVIII (1966), s. 837-864.
• Concilium Œcumenicum Vaticanum II, Decretum Presbyterorum ordinis, AAS LVIII (1966), s. 901-1024.
• Concilium Œcumenicum Vaticanum II, Nota explicativa prævia (Ad Lumen gentium pertinens), AAS LVII (1965), s. 72-75.
• Conferenza Episcopale Italiana, Documento pastorale „Comunione e Comunità Missionaria”, „Notiziario della Conferenza Episcopale Italiana” 6 (1986), s. 157-184.
• Congregazione per il Clero, Istruzione su alcune questioni circa la collaborazione dei fedeli laici al ministero dei sacerdoti, Città del Vaticano 1997.
• Ioannes Paulus PP. II, Adhortatio post-synodalis Christifideles laici, AAS LXXIX (1989), s. 393-591.
• Leo PP. XIII, Litteræ encyclicæ Satis cognitum, ASS XXVIII (1896), s. 708-739.
• Pius PP. IX, Litteræ encyclicæ Vix dum a Nobis, ASS VII (1872-1873), s. 560-570.
• Pius PP. X, Litteræ encyclicæ E supremi apostolatus, ASS XXXVI (1903), s. 129-165.
• Pius PP. XII, Litteræ encyclicæ Mediator Dei, AAS XXXIX (1947), s. 521-595.
• Pius PP. XII, Litteræ encyclicæ Mystici corporis, AAS XXXV (1943), s. 193-248.
• Arrieta J. I., Sub. Can. 129, w: P. Majer (red.), Kodeks prawa kanonicznego. Komentarz, Kraków 2011, s. 151-152.
• Arroba Conde M. J., Diritto processuale canonico, Roma 2006.
• Dalla Villa C., Comunione ecclesiale e partecipazione dei fedeli all’attività pastorale della Chiesa, „Ius Ecclesiae” 14 (2002), s. 223-247.
• Dąbrowski A., Czy w Kościele są świeccy? – refleksja nad problematyką laikatu, „Świeccy w Kościele” 1(5) (2019), s. 52-62.
• De Paolis V., D’Auria A., Le Norme Generali. Commento al Codice di Diritto Canonico. Libro Primo, Città del Vaticano 2008.
• Errázuriz C. J., Circa la conoscenza del diritto ecclesiale e il suo insegnamento universitario, „Ius Ecclesiase” 2(15) (2003), s. 562-573.
• Fernández A., Munera Christi et munera Ecclesiæ, Pamplona 1982.
• Fuchs J., Weihesakramentale Grundlegung kirchlicher Rechtsgewalt, „Scholastik” 4(16) (1941), s. 496-520.
• Gałkowski T., O adekwatności lub nie pojęcia prawa w prawie Bożym, „Seminare” 31 (2012), s. 11-24.
• Gherri P., Canonistica e questione epistemologica: l’apporto di T. Jiménez Urresti, „Apollinaris” 78 (2005), s. 527-587.
• Gherri P., I fondamenti del diritto canonico secondo K. Mörsdorf. Note contenutistiche alla tradizione italiana degli scritti maggiori, „Ius Canonicum” 98 (2009), s. 677-696.
• Gherri P., Introduzione al diritto amministrativo canonico. Fondamenti, Milano 2015.
• Gherri P., „Ius divinum”: Inadeguatezza di una formula testuale, w: J. I. Arrieta (red.), Il ius divinum nella Vita della Chiesa. XIII Congresso Internazionale di Diritto Canonico (Venezia 17-21 settembre 2008), Venezia 2010, s. 465-488.
• Góralski W., Pozycja prawna osób świeckich w Kościele według nowego Kodeksu Prawa Kanonicznego, „Prawo Kanoniczne” 1-2(28) (1985), s. 49-60.
• Jiménez Urresti T., De la teologia a la canonistica, Salamanca 1993.
• Jiménez Urresti T., Diritto canonico e Teologia: due Scienze diverse, „Concilium” 3(8) (1967), s. 28-38.
• Kouveglo E., I fedeli laici e l’esercizio della potestà nella Chiesa. Status quætionis e ricerca di una chiave funzionale di lettura, „Apollinaris” 90 (2017), s. 207-230.
• Le Tourneau D., Les censeurs pour la publication d’ouvrages et le respect des droits fondamentaux des fidèles (c. 830 CIC), „Studia Canonica” 1(52) (2018), s. 139-157.
• Menke M., Udział świeckich w potestas regiminis Kościoła katolickiego, „Kościół i Prawo” 2(15) (2013), s. 101-113.
• Mörsdorf K., Weihegewalt und Hirten- gewalt in Abgrenzung und Bezug, „Miscellanea Comillas”, 2(16) (1951), s. 95-110.
• Mörsdorf K., Zur Grundlegung des Rechtes der Kirche, „Münchener Theologische Zeitschrift” 3(4) (1952), s. 329-348.
• Ponzone A., Theology and Canon Law: The Epistemological Approach of T. Jiménez Urresti, „The Jurist” 72 (2012), s. 577-604.
• Pozzo M. del, Una lettura ‘strutturale’ di „Praedicate Evangelium”, „Stato, Chiese e pluralismo confessionale” [rivista telematica] 13 (2022), s. 47-94.
• Ryłko S., La vocation et la mission des laïcs à la lumière du magistère ecclésiastique, w: Laïcs aujourd’hui, 1er Congrès des laïcs catholiques du Moyen – Orient, Cité du Vatican 1998, s. 32-39.
• Sabbarese L., I laici ‘testes qualificati’ per assistere al matrimonio canonico. Facoltà speciali?, „Ius Missionale” 10 (2016), s. 91-115.
• Sassanelli I., Il giudice laico: un fedele cristiano nella Chiesa e per la Chiesa. Un commento dinamico al can. 1421, §2, Città del Vaticano 2015.
• Skonieczny P., Potestas sacra według Klausa Mörsdorfa – założenia teologiczne, struktura, sposób przekazywania i charakter, „Annales Canonici” 9 (2013), s. 17-38.
• Skonieczny P., Teorie władzy kościelnej a stanowisko ks. prof. Józefa Krzywdy CM. Próba syntezy, w: A. Sosnowski, A. Zakręta (red.), Servabo legem Tuam in toto corde meo. Księga pamiątkowa dedykowana księdzu profesorowi Józefowi Krzywdzie CM, dyrektorowi Instytutu Prawa Kanonicznego UPJPII z okazji 70. rocznicy urodzin, Kraków 2013, s. 459-470.
• Słowikowska A., Interpretacja pojęcia munus w Konstytucji dogmatycznej o Kościele Lumen gentium, „Roczniki Humanistyczne” 8(63) (2015), s. 125-145.
• Sobański R., Kościół – jego konstytucja i prawo w tajemnicy zbawienia, „Analecta Cracoviensia” 8 (1976), s. 217-246.
• Stickler A. M., La bipartición de la potestad eclesiástica en su perspectiva histórica, „Ius Canonicum” 15(29) (1975), s. 45-75.
• Strzelczyk G., Jóźwik M., Świeccy w Kościele. Wybrane ukierunkowania historyczne sytuacji współczesnej, „Theological Research” 5 (2017), s. 71-91.
• Trevisan G., Il cancelliere della curia diocesana tra antico e moderno, „Quaderni di Diritto Ecclesiale” 14 (2001), s. 116-127.
• Viana A., El problema de la participación de los laicos en la potestad de régimen. Dos vías de solución, „Ius Canonicum” 54(108) (2014), s. 603-638.
• Viana A., La potestà della Curia Romana secondo la Costituzione apostolica „Praedicate Evangelium”, „Ephemerides Iuris Canonici” 62 (2022), s. 535-663.
• Villemin L., Conséquences théologiques du non-usage de la distinction entre pouvoir d’ordre et pouvoir de jurisdiction, „Année Canonique” 47 (2005), s. 145-154.
• Zuanazzi I., Habilitación, w: J. Otaduy, A. Viana, J. Sedano (red.), Diccionario General de Derecho Canónico, t. 4, Navarra 2012, s. 284-285.
• Diocese of Phoenix, Maria Romo Chavira, Ph.D., serves as the Chancellor and Vice Moderator of the Curia for the Diocese of Phoenix, https://dphx.org/chancery/dr-maria-romo-chavira-chancellor/ (odczyt z dn. 6.10.2023 r.).
• Pontificia Università Lateranense, Prof. Vincenzo Buonomo, https://www.pul.va/personnel/rettore-magnifico/ (odczyt z dn. 6.10.2023 r.).
• Suor Simona Brambilla, nuovo segretario del Dicastero per la vita consacrata, https://www.vaticannews.va/it/papa/news/2023-10/nomina-segretario-dicastero-vita-consacrata-papa-francesco.html (odczyt z dn. 9.10.2023 r.).
• XVI Zgromadzenie Ogólne Zwyczajne Synodu Biskupów, Instrumentum laboris, https://episkopat.pl/wp-content/uploads/2023/06/POL_INSTRUMENTUM-LABORIS.pdf (odczyt z dn. 2.10.2023 r.).

Identifiers

DOI

10.4467/25443283SYM.23.014.19567