Z badań nad filozoficzną problematyką prac Wołodymyra Barwinskiego

• Authors: Łosyk Oresta

Title variants

EN

On philosophical problems in the selected works by Volodymyr Barvinskyi

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przeanalizowano filozoficzne konteksty dziedzictwa ideowego Wołodymyra Barwinskiego (1850–1883) – czołowego przedstawiciela młodej generacji galicyjskich intelektualistów ukraińskich drugiej połowy ХІХ w. Nie był on filozofem z wykształcenia, lecz jego światopogląd teoretyczny, wspierany przez błyskotliwą inteligencję, szeroką erudycję i wykształconą wyobraźnię wyraźnie reprezentował praktyczny charakter słowiańskiej tradycji filozoficznej i humanistycznej refleksji. Podstawę źródłową dla przeprowadzonej analizy stanowiły wybrane teksty Barwinskiego. W nich na podstawie treści wyodrębniono trzy płaszczyzny: historiozoficzną, społeczno-filozoficzną i płaszczyznę etyki stosowanej. Pod ich względem prześledzono, jak mianowicie autor postrzegał i uświadamiał sobie aktualne dla jego epoki tendencje światowej emancypacji narodów i osobowości i za pomocą jakich argumentów „zaszczepiał” je celem dalszej realizacji w warunkach społecznych małej Ojczyzny.

EN

The article analyses the philosophical contexts of the ideological heritage of Volodymyr Barvinskyi (1850‒1883) ‒ the leading representative of the young generation of Galychyna Ukrainian intelligentsia in the second half of the 19th century. He was not a philosopher by education; however, his theoretical outlook, supported by the brilliant intellect, comprehensive knowledge and vivid imagination, clearly represented the practical nature of the Slavic philosophical tradition and humanistic reflection in general. The analysis was conducted on the basis of the selected texts by V. Barvinskyi. Taking into account their content, the three following planes have been outlined: a historiosophical one, a social-philosophical one and the plane of applied ethics. On these grounds it has been observed how the author perceived and comprehended the contemporary trends of world emancipation of nations and individuals, and what arguments he used to ‘ground’ them for the subsequent implementation in the social realities of ‘the small fatherland’.

Keywords

PL

witalność; przeszłość; świadomość narodowa; walka; praca; godność

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Galicja. Studia i materiały
• Year: 2019
• Issue: 5: "Filozofia w Galicji II"
• Pages: 151-178

Dates

printed

2019-12-02

Contributors

author

Łosyk Oresta

• Lwowski Uniwersytet Narodowy imienia Iwana Franki

References

• [W. Barwinski], Po procesi o hołownu zdradu, „Diło” 1882, 2 września, nr 65, s. 1.
• Barwinski W., Bidni Rusyny, „Prawda” 1879, październik, cz. Х, s. 665–667.
• Barwinski W., Besida, wyhołoszena na myzukalno-dekłamatorskim weczori u Lwowi w XIV rokowyny smerti Tarasa Szewczenka, Lwów 1875.
• Barwinski W., Besida, wyhołoszena na myzukalno-dekłamatorskim weczori u Lwowi w XV rokowyny smerti Tarasa Szewczenka dnia 11 marta 1876, Lwów 1876.
• Barwinski W., Myr nam!, „Prawda” 1878, 10 stycznia, nr 1 (czast’ polityczna), s. 1.
• Barwinski W., Naszi chyby, „Prawda” 1877, 31 stycznia, nr 2, s. 79.
• Barwinski W., Poezija Т. Szewczenka a nasze narodne żytie. Besida, wyhołoszena w XVIIi rokowyny smerti Tarasa Szewczenka w ratuszewij Sali u Lwowi na literaturno-muzycznim weczori, „Prawda” 1878, t. І (czast’ literaturno-naukowa), s. 225.
• Barwinski W., Pohlady na istoriju ruskoho narodu, „Prawda” 1876, 31 lipca, nr 13–14, s. 506.
• Barwinski W., Polski dnewnyky o dwyżeniu Rusyniw, „Diło” 1881, 2 lutego, nr 9, s. 1–2.
• Barwinski W., Rik 1775 – stolitnia ricznycia zrujnowania Siczi Zaporizkoji, „Prawda” 1873, 30 lipca, nr 14, s. 598.
• Barwinski W., Sliwce do opiznania, „Prawda” 1877, 28 lutego, nr 4–5, s. 144–164.
• Barwinski W., Teperisznia pora a Rusyny, „Diło” 1880, 17 stycznia, nr 2, s. 1.
• Barwinski W., XVIII rokowyny smerti Tarasa Szewczenka, „Prawda” 1879, marzec, cz. ІІІ.
• „Gazeta Narodowa” 1883, 6 lutego, nr 28, s. 2.
• Franko I., „Prawda, pyśmo naukowe i literaturne. Wid 1867 do 1883 roku, [Lwów1884], s. 274– 281.
• Koselleck R., Czasowi płasty. Doslidżennia z teoriji istoriji. Zi statteju Hansa-Georga Gadamera, tłum. z niem., Kijów 2006.
• Kuryłyszyn K., Czasopys „Diło” (Lwów, 1880–1939 rr.): materiały do biobibliohrafistyky, t. 1: 1880–1889 rr., Drohobycz 2015, s. 287–289.
• Losyk O., Mnemonic Paradoxes of Human Dignity, „Ethics & Bioethics (in Central Europe)”, vol. 4 (1–2), Prešov 2014, s. 15–31.
• Losyk O., Pamjat jak doswid ludskoji kultury: istoriosofskyj wymir, „Wisnyk Lwiwskoho Uniwersytetu. Serija fiłosofski nauky”, nr 18, Lwów 2016, s. 90–100.
• Łewyćkyj I., Barwinski Wołodymyr [w:] Prykarpatska Ruś w XIX-m wici w biohrafijach i portretach jiji dijateliw..., t. І, cz. 4, Lwów 1901, s. 200–224.
• Łukycz W. (W. Łewyćkyj), Perszyj redaktor „Diła” Wołodymyr Barwinski, „Diło” 1928, 14 stycznia, nr 10, s. 9–10.
• Mudryj M., Barwinski Wołodymyr [w:] Naukowe towarystwo imeni Szewczenka. Encykłopedija, t. 1: А–Bibł, red. odp. О. Kupczynśkyj, Lwów 2012, s. 435–440.
• Pawłyszyn S., Rid Barwinśkych w istoriji ukrainskoji kultury, „Wisnyk NTSz” 1993, nr 6–7, s. 16–18; 1994, nr 8–9, s. 10–12.
• Spomynky pro żytie i dijalnist Wołodymyra Barwinskiego, Lwów 1884, 136 ss.

Identifiers

DOI

10.15584/galisim.2019.5.10