Umowa agencyjna w świetle artykułu 101 TFUE. Jak gonić króliczka, aby go nie złapać

• Authors: Małgorzata Kozak

Title variants

EN

Agency in the light of Article 101 TFEU. How to chase a rabbit without actually catching it ?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Systemy dystrybucji stają się coraz bardziej złożone. Jednocześnie, aby zrealizować założone cele producenta w ich ramach wykorzystywane są różne rozwiązania prawne. Jednym z takich instrumentów może być agencja. Jednakże, z punktu widzenia prawa konkurencji, agencja posiada specjalny status, wynikający z faktu, że agent jest obecny na dwóch odrębnych rynkach właściwych. W pierwszym obszarze, reprezentuje dającego zlecenie, a w drugim oferuje swoje usługi jako agent. Dualizm ten powoduje pewne trudności praktyczne jak i teoretyczne. Jednocześnie, błędna kwalifikacja dystrybutora jako agenta (i uznanie, że art. 101 ust. 1 TFUE nie ma zastosowania) może skutkować nawet karą finansową nałożoną przez organy ochrony konkurencji, w przypadku kiedy jednak dochodzi do zawarcia porozumienia ograniczającego konkurencję. Według wykładni art 101 ust. 1 TFUE, aby mogło dojść do zawarcia porozumienia ograniczającego konkurencję, konieczne jest występowanie dwóch, różnych stron takiego porozumienia. Prowadzi to do swoistego immunitetu umów agencyjnych spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję na pierwszym z opisywanych rynków, kiedy agent zawiera umowę w imieniu zleceniodawcy. Kryteria zastosowania art 101 TFUE do umów agencyjnych zostały wskazane przez Komisję Europejską już w 1962 r. Również orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej odnosi się do tego problemu. Niemniej jednak zagadka jest daleka od rozwiązania, ponieważ proponowane rozwiązania wydają się być niespójne. Jedno z nich skupia się na pojęciu jednolitego organizmu gospodarczego. Inne rozwiązania odnoszą się do teorii organów pomocniczych (ang. auxiliary). Najnowsze propozycje rozwiązania skupiają się na kwestii ryzyka podejmowanego przez agenta w związku z umowami, przy zawarciu których pośredniczy.

EN

Distribution systems have become more and more complex and tend to use different legal solutions to fulfill the aims of the producer. One of them can be agency. From the perspective of competition law, agency holds a special status, resulting from the fact that an agent is present in two distinct relevant markets. In one market an agent represents the principal in the conclusion of a contract, in the second market it offers its own services as an agent. This specific causes some practical difficulties and is interesting from a theoretical point of view. The erroneous qualification of a distributor as an agent could result in fines being imposed by competition authorities. However, as to the first of the aforementioned markets, according to an interpretation of Article 101 TFEU, an anticompetitive agreement cannot be concluded between the same person. This could lead to agency agreements being immune from competition law requirements. It is imperative to recognize the difference. The criteria for the application of Article 101 TFEU to agency agreements were set out by the European Commission in 1962 and repeatedly considered by the jurisprudence of the Court of Justice of the European Union. Nevertheless, the enigma is far from being resolved since the proposed solutions tend to be incoherent. One of them concentrates on the single economic entity doctrine. Another refers to auxiliary theory. The most recent approach focuses on risks undertaken by an agent in relation to the contracts that it negotiated.

Keywords

PL

dystrybucja; agencja; prawo ochrony konkurencji; zakaz porozumień antykonkurencyjnych; zastosowanie art. 101 TFUE; pojęcie przedsiębiorcy; jednolity organizm gospodarczy; organ pomocniczy.

EN

antitrust; application of article 101 TFEU; definition of an undertaking

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydział Nauk Ekonomicznych
• Journal: internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny
• Year: 2012
• Volume: 1
• Issue: 4
• Pages: 28-43

Dates

published

20120-10-28

Contributors

author

Małgorzata Kozak

References

• Arhel P., Activité des juridictions communautaires en droit de la concurrence (octobre-décembre 2006), Petites affiches. La Loi / Le Quotidien juridique 2007 nr 41
• Brunet F., Canivet G., Le nouveau droit de la concurrence, LGDJ, 2008
• Bolecki A., Drozd S., Famirska S., Kozak M., Kulesza M., A. Madała, T. Wardyński, Prawo konkurencji w praktyce, LexisNexis 2012
• Chaltiel F., Berr C. J., Francq S., Prieto C., Chronique de jurisprudence du Tribunal et de la Cour de Justice des Communautés Européennes. Concurrence, Journal du droit international 2009
• Chauve S., REPSOL: Opening up the fuel distribution system in Spain, EC Competition Policy Newsletter 2006, nr 2
• Cheynel B., Retour sur la nécessaire autonomie des entreprises parties à une entente à la lumière des contrats de distribution de carburants, Revue Lamy droit des affaires 2007 nr 12
• Czubała A., Dystrybucja produktów, Warszawa 2001
• Debroux M., Contrat d’agence - Imputabilité: Le TPI annule la majeure partie de l’amende infligée et encadre du principe d’imputabilité les pratiques d’une filiale à la maison mère (DaimlerChrysler), Concurrences, nr 4-2005, nr 523
• Dieny E., Consolidation de l’analyse et du traitement des relations entre commettant et agent au regard du droit des ententes, La Semaine Juridique-entreprise et affaires 2008 nr 2470
• Dieny E., Qualification d’agent au regard du droit communautaire de la concurrence, La Semaine juridique - entreprise et affaires 2007 nr 1795
• Gunther J.-P., Arrêt du Tribunal de première instance des Communautés Européennes. du 15 septembre 2005, affaire T-325/01, DaimlerChrysler c/ Commission: le Tribunal réduit l’amende imposée par la Commission, Gazette du Palais, 2006, nr 20-21
• Idot L., Contrat d’approvisionnement exclusif et clause de prix imposés, Europe 2008 Novembre Comm. nr 382
• Idot L., Droit spécial du contrat. Retour sur les clauses de prix imposés dans les contrats d’approvisionnement exclusif, Revue des contrats 2009
• Idot L., Nouvell es précisions sur les contrats d’agence, Europe 2007 Février Comm. nr 67
• Jurkowska A., Skoczny T. (red.), Orzecznictwo sądów wspólnotowych w sprawach konkurencji w latach 1964 – 2004, Warszawa 2007
• Koch N., Marenco G., L’article 85 du Traité CEE et les contrats d’agence, CDE 1987
• Korah V., O’Sullivan D., Distribution Agreements Under the EC Competition Rules, Hart Publishing 2002
• Kotler M., Marketing, Poznań 2005
• Lianos I., Commercial agency agreements, vertical restraints, and the limits of Article 81(1) EC: between hierarchies and networks, Journal of Competition Law and Economics, 2007, 3(4)
• Lianos I., La transformation du droit de la concurrence par le recours à l’analyse économique, Bruylant, Bruxelles, Ant. N. Sakkoulas, Athènes, 2007
• Mainguy D., Respaud J.-L., Depincé M., Droit de la concurrence, LexisNexis Litec, 2010
• Philippe J., Trabucchi M., Jurisprudence de la Cour de Justice des Communautés Européennes., Gazette du Palais 2009 nr 315-318
• Poździk R., Dystrybucja produktów na zasadzie wyłączności w Polsce i Unii Europejskiej, Verba 2006
• Prieto C., Droit spécial du contrat. L’applicabilité de l’article 81 CE aux contrats d’agence commerciale suppose un comportement indépendant du distributeur, Revue des contrats 2007
• Robin C., De l’intérêt du réseau d’agents en droit des ententes et du danger des participations aux réunions, Revue Lamy de la Concurrence: droit, économie, régulation 2005
• Robin C., Entreprise autonome et distributeur, Revue Lamy de la Concurrence: droit, économie, régulation 2007 nr 11
• Rott-Pietrzyk E., Agent handlowy – regulacje polskie i europejskie, CH Beck 2006
• Rott-Pietrzyk E., Umowa agencyjna po nowelizacji (art. 758 – 764 9), Komentarz, Zakamycze 2001
• Semler F.-J., Roniger R., Distribution Law in the European Community and in Germany, IBA Conference 2005, Joint Session of Committees Antitrust and International Sales and Related Transactions “Distribution Strategies and Antitrust”, Praga, 2005
• Van Bael & Bellis, Competition Law of the European Community, 4th Edition, Kluwer Law International 2005
• Van Houtte B., Les contrats d’agence au regard de l’art. 85 CEE, agir pour le compte d’autrui et intégration dans son entreprise, CDE, 1987, nr 6