Teoria determinizmu nieliniowego a perspektywy rozwojowe językoznawstwa

• Authors: Marek Osiewicz , Krzysztof Skibski

Title variants

EN

Theory of nonlinear determinism and perspectives of linguistics

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article has a theoretical character. Basing on Lakatos’ conception of knowledge development the authors propose linguistic adaptation of the theory of nonlinear determinism (so called ‘chaos theory’). In the process of the adaptation the ‘hard core’ of linguistic ‘research programme’ should be reorganised. The hard core consists of some deep and often unconsciously made assumptions, and the most important of them is Newtonian model of interpretation of the world based on differential calculus. Theory of nonlinear dynamics criticises mechanicism and instead of differential equation offers a system of differential equations increasing that way the explicative power of the model. The linguistic adaptation might be seen as a modifi cation of theoretical and methodological assumptions of former linguistics and as such it offers possibility to overcome limits of linguistic structuralism and to create research programme with more explicative power.

• Publisher: Księgarnia Akademicka
• Journal: LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa
• Year: 2010
• Issue: 1(9)
• Pages: 19-27

Contributors

author

Marek Osiewicz

• Uniwersytet im. A. Mickiewicza, Poznań

author

Krzysztof Skibski

• Uniwersytet im. A. Mickiewicza, Poznań

References

• ANDERSON S. R., 1982, Wprowadzenie do fonologii, Wrocław.
• APRESJAN J., 1971, Koncepcje i metody współczesnej lingwistyki strukturalnej, Warszawa.
• BERNAL J. D., 1957, Nauka w dziejach, Warszawa.
• BIŃCZYK E., 2007, Obraz, który nas zniewala. Współczesne ujęcia języka wobec esencjalizmu i problemu referencji, Kraków.
• CHOMSKY N., 2007, Polityka, anarchizm, lingwistyka. Terror, wojna i kapitalizm. W stronę utopii. Język i polityka, Poznań.
• ECO U., 1996, Nieobecna struktura, Warszawa.
• GAJDA S., 2001, Prognostyczna (bez)moc językoznawcy, [w:] S. Krzemień-Ojak, B. Nowowiejski (red.), Przyszłość języka, Białystok, , s. 31−43.
• GODLEWSKI G., 2008, Słowo – pismo – sztuka słowa. Perspektywy antropologiczne, Warszawa.
• HALPERN P., 2004, Na tropach przeznaczenia. Z dziejów przewidywania przyszłości, Warszawa.
• HELBIG G., 1982, Dzieje językoznawstwa nowożytnego, Wrocław.
• HELLER M., LUBAŃSKI M., ŚLAGA S., 1980, Zagadnienia filozoficzne współczesnej nauki, Warszawa.
• KLESZCZOWA K., 2006, Dobrodziejstwo chaosu znaków językowych, [w:] K. Bakuła, D. Heck (red.), Efekt motyla. Humaniści wobec teorii chaosu, Wrocław, s. 47−53.
• KMITA J., NOWAK L., 1968, Studia nad teoretycznymi podstawami humanistyki, Poznań.
• LAKATOS I., 1970, Falsyfikacja a metodologia naukowych programów badawczych, [w:] I. Lakatos, Pisma z filozofii nauk empirycznych, wybór i wstęp W. Sady, Warszawa, s. 3−169.
• MALINOWSKI B., 1935/1987, Dzieła, t. 5: Ogrody koralowe i ich magia. Studium uprawy ziemi oraz obrzędów towarzyszących rolnictwu na Wyspach Trobrianda. Język magii i ogrodnictwa, Warszawa.
• MALINOWSKI B., 1923/2000, Problem znaczenia w językach pierwotnych, [w:] B. Malinowski, Dzieła, t. 8: Jednostka, społeczność, kultura, Warszawa, s. 317–369.
• MĄCZKA J., 2002, Wszechświat strukturalny. Strukturalizm Joachima Metallmanna a strukturalizm współczesnej nauki, Tarnów.
• PRIGOGINE I., STENGERS I., 1990, Z chaosu ku porządkowi: nowy dialog człowieka z przyrodą, Warszawa.
• SADY W., 2000, Spór o racjonalność naukową. Od Poincarégo do Laudana, Wrocław.
• STEWART I., 1994, Czy Bóg gra w kości? Nowa matematyka chaosu, Warszawa.
• SUCH J., SZCZEŚNIAK M., 1997, Filozofi a nauki, Poznań.
• SZPYRA -KOZŁOWSKA J., 2002, Wprowadzenie do współczesnej fonologii, Lublin.
• SZUBKA T., 2009, Filozofi a analityczna. Koncepcje, metody, ograniczenia, Wrocław.
• TEMPCZYK M., 1998, Fizyka najnowsza, Kraków.
• WALCZAK M., 2006, Racjonalność nauki. Problemy, koncepcje, argumenty, Lublin.
• WEINSBERG A., 1983, Językoznawstwo ogólne, Warszawa.
• WITTGENSTEIN L., 2008, Dociekania filozoficzne, Warszawa.
• WRÓBLEWSKI A. K., 2009, Historia fizyki, Warszawa.