Prawnokarna ocena samobójstw popełnianych z motywów religijnych

• Authors: Gądzik Zuzanna

Title variants

EN

Criminal aspects of suicides committed for religious motives

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł dotyczy oceny samobójstw popełnianych z motywów religijnych, przy uwzględnieniu norm prawa karnego, mogących stanowić podstawę kryminalizacji. Pomimo że samobójstwo w świetle prawa karnego nie stanowi czynu zabronionego, ustawodawca wyszczególnił wiele przepisów penalizujących doprowadzenie innej osoby do targnięcia się na własne życie (m.in. art. 151 k.k., 207 § 3 k.k., 190a § 3 k.k.). Ponadto czynem zabronionym mogą być również zachowania samobójcy podjęte w związku z zamachem na swoje życie. W kontekście tym w artykule poddano analizie najczęstsze przypadki samobójstw popełnianych z motywów religijnych, tj. terroryzm samobójczy, samobójstwa popełniane w sektach oraz rytuał sati. W artykule wykorzystano przede wszystkim metodę formalno-dogmatyczną.

EN

The article concerned aspects of suicides committed on religious grounds, taking into account the rules of criminal law which may be the basis of criminalization. Although suicide in the light of criminal law is not a prohibited act, the legislator specified a number of provisions penalizing the bringing someone to suicide (including articles 151, 207 § 3, 190a § 3 of Polish Penal Code). What is more, behaviour taken in connection with the suicide may also be a prohibited act. In this context, the article analyzed the most common cases of suicides committed on religious grounds, like suicide terrorism, suicides committed in sects and the sati ritual. In the article used mainly the formaldogmatic method.

Keywords

PL

samobójstwo; odpowiedzialność karna; terroryzm samobójczy; sekty; doprowadzenie do samobójstwa

EN

suicide; criminal responsibility; suicide terrorism; sects; bringing to suicide

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Acta Iuris Stetinensis
• Year: 2019
• Issue: 25
• Pages: 27-47

Contributors

author

Gądzik Zuzanna

• Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II

References

• Bafia J., Mioduski K., Siewierski M., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 1977.
• Bryk J., Przemoc w rodzinie w aspekcie przestępstwa znęcania się, „Przegląd Policyjny” 1998, nr 3–4.
• Budyn-Kulik M., Doprowadzenie i pomoc do samobójstwa w polskim kodeksie karnym, w: Samobójstwo, red. M. Mozgawa, Warszawa 2017.
• Czabański A., Samobójstwa altruistyczne, Kraków 2009.
• Daszkiewicz K., Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu. Komentarz, Warszawa 2000.
• Durkheim Emil, Samobójstwo, Warszawa: Oficyna Naukowa, 2006.
• Falandysz L., Przestępstwa przeciwko rodzinie, w: Prawo karne. Część szczególna, red. L. Lernell, A. Krukowski, Warszawa 1968.
• Fillaire B., Sekty, Katowice 1999.
• Fisch J., Dying for the Dead: Sati in Universal Context, „Journal of World History” 2005, nr 3.
• Gądzik Z., Prawnokarna ocena samobójstwa, „Roczniki Nauk Prawnych” 2012, nr 3.
• Góralski P., Pomoc i namowa do samobójstwa (art. 151 k.k.) w poglądach doktryny oraz danych statystycznych, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego” 2003, t. XIII.
• Guzik-Makaruk E., Sekty religijne w Polsce, Warszawa 2004.
• Hinduism and Suicide, www.hinduwebsite.com/hinduism/h_suicide.asp. Hinduism, Euthanasia and Suicide, www.bbc.co.uk/religion/religions/hinduism/hinduethics/euthanasia.shtml.
• Hoffman B., Oblicza terroryzmu, Warszawa 1999.
• Hołyst B., Suidydologia, Warszawa 2002.
• India Wife Dies on Husband’s Pyre, http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/5273336.stm.
• Jachimowicz M., Przestępstwo znęcania (art. 207 k.k.), „Kwartalnik Prawno-Kryminologiczny” 2010, nr 3.
• Jarosz Maria, Samobójstwa. Ucieczka przegranych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004.
• Kamiński I., Wprowadzenie do zagadnienia sekt i alternatywnych ruchów religijnych (etymologia; etiologia, teoretyczne opisy: źródła, definicje, klasyfikacje; modele i ich typologie; skala; konsekwencje; profilaktyka, terapia i ruch pomocowy, w: Sekty i nowe ruchy religijne – zagadnienia interdyscyplinarne, red. P. Chrzczonowicz, I. Kamiński, Toruń 2012.
• Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, t. I, red. A. Wąsek, Warszawa 2006.
• Kodeks karny. Część szczególna. Tom I. Komentarz do artykułów 117–221, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Legalis 2017/el.
• Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2018. Kodeks karny. Komentarz, red. M. Filar, Warszawa 2010.
• Kodeks karny. Komentarz, red. R. Stefański, Warszawa 2015.
• Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, LEX/el 2016.
• Kodeks karny. Komentarz, red. O. Górniok, S. Hoc, S. Przyjemski i in., t. III, Gdańsk 1999.
• Kosonoga J., Komentarz do art. 190a k.k., w: Kodeks karny, red. R. Stefański, Legalis 2017/el.
• Krok D., Poznawcze i emocjonalne strategie psychomanipulacji perswazyjnej w sektach, w: Kontrowersyjne grupy kultowe i sekty. Analiza psychologiczna i prawna, red. M. Gajewski, Kraków 2011.
• Kropidłowski M., Religie wobec samobójstwa, www.racjonalista.pl/kk.php/s,3948.
• Kruszewska A., Terroryzm w sektach (m.in. Aum Shinrikyo – Najwyższa Prawda), w: Sekty. Społeczne i prawno-polityczne aspekty zjawiska, red. I. Kamiński, M. Płodowski, Olsztyn 2009.
• Kuć M., Kryminologia, Warszawa 2010.
• Kuć M., Samobójstwo terrorystyczne, „Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa” 2013, nr 2.
• Kulczycki M., To ja skazałem Bielczyka, „Polityka” 1976, nr 10.
• Kwidziński W., Psychopatologia destrukcyjnych kultów, w: Sekty. Społeczne i prawno-polityczne aspekty zjawiska, red. I. Kamiński, M. Płodowski, Olsztyn 2009.
• Magisterial Inquiry Ordered into ‘Sati’ Incident, www.rediff.com/news/2002/aug/07mp.htm.
• Marek A., Kodeks karny. Komentarz, Kraków 2007.
• Mazurek A., Odpowiedzialność karna za podżeganie lub pomocnictwo do samobójstwa oraz doprowadzenie do zamachu samobójczego, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1980, nr 1.
• Michalska-Warias A., Terrorystyczne zamachy samobójcze, w: Samobójstwo, red. M. Mozgawa, Warszawa 2017.
• Posacki A., Psychomanipulacja i inne rodzaje manipulacji w „psychotechnikach” i „technikach holistycznych”, w: Sekty i nowe ruchy religijne – zagadnienia interdyscyplinarne, red. P. Chrzczonowicz, I. Kamiński, Toruń 2012.
• Prawo karne, red. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2017.
• Raport o niektórych zjawiskach związanych z działalnością sekt w Polsce, Warszawa 2000, https://mswia.gov.pl/ftp/pdf/raport_o_sektach.pdf.
• Ratajczak A., Przestępstwa przeciwko rodzinie, opiece i młodzieży w systemie polskiego prawa karnego, Warszawa 1980.
• Romańczuk M., Problem destrukcyjnych sekt a realizacja kryminalistycznej funkcji rozpoznawczej, w: Czynności procesowo-kryminalistyczne w polskich procedurach, red. V. Kwiatkowska-Darul, Toruń 2004.
• Sati. The Blessing and the Curse. The Burning of Wives in India, J.S. Hawley, New York–Oxford 1994.
• Suicide as Seen in Islam, www.inter-islam.org/Prohibitions/suicide.html.
• Szczurek P., Sati. Samospalenie wdów indyjskich w najdawniejszych relacjach wschodu i zachodu, Warszawa 2013.
• Szelęgiewicz A., Stalking i przywłaszczenie tożsamości w polskim prawie karnym – zagadnienia wybrane, „Ius Novum” 2013, nr 3.
• Szymanowska A., w: Patologia społeczna. Wybrane zagadnienia, red. T. Szymanowski, Warszawa 1991.
• Tétaz N., Warto żyć. Samobójstwo – jego istota i zwalczanie, Warszawa 1976.
• Wąsek A., Prawnokarna problematyka samobójstwa, Warszawa 1981.
• Weinberger-Thomas C., Ashes of Immortality. Widow-Burning in India, Chicago–London 1999.
• Wiak K., Prawnokarne środki przeciwdziałania terroryzmowi, Lublin 2009.
• Williams G., Świętość życia i prawo karne, Warszawa 1960.
• Woman Jumps into Husband’s Funeral Pyre, https://timesofindia.indiatimes.com/india/Woman-jumps-into-husbands-funeral-pyre/articleshow/3587874.cms?referral=PM.
• Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne. Część ogólna, Kraków 2010.
• Zamachy samobójcze zakończone zgonem – sposób popełnienia, powód popełnienia – 2013–2016, http://statystyka.policja.pl/download/20/232674/zamachysamobojczez akonczonezgonemsposobpopelnieniapowod20132016.xlsx.
• Zasada D., Starożytny obyczaj, nowożytna kara. Opis przypadku sati we współczesnych Indiach, w: Relacje międzykulturowe, red. J. Królikowska, Warszawa 2008.
• Zimny M., Terroryzm samobójczy, Warszawa 2006.
• Ҫapan E., Ataki samobójcze a islam, w: Terroryzm i zamachy samobójcze. Muzułmański punkt widzenia, red. E. Ҫapan, Warszawa 2007.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. nr 78, poz. 483 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. nr 88, poz. 553 z późn. zm.).
• Uchwała SN z dnia 9 czerwca 1976 r., VI KZP 13/75, Legalis nr 19478.
• Wyrok SA w Gdańsku z dnia 13 listopada 2009 r., II AKa 276/09, „Krakowskie Zeszyty Sądowe” 2011, nr 4, poz. 52.

Identifiers

DOI

10.18276/ais.2019.25-02