Wspólnota lokalna, narodowa i europejska. Od dobra wspólnego po wspólne wartości Polaków – wnioski z badań socjologicznych

• Authors: Arcimowicz Jolanta , Łaciak Beata

Title variants

EN

Local, National and European Community. From the Common Good to the Common Values of Poles – Conclusions from Sociological Research

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

In the sociological analyses of Polish society, concerning the period of the Polish People’s Republic and the early 1990s, it was written about the strong identification of Poles with only two communities – the family and the homeland. More than 30 years have passed since the political transformation, during which reforms were introduced to rebuild local communities, support the development of civil society and local community activities. With Poland’s entry into the structures of the European Union, the local community and national identity built anew after 1989, were joined by identification with and belonging to a supranational community – the European community (cultural and civilisational). This article is an attempt to answer the question, what does community look like in the awareness and everyday practice of contemporary Poles? The authors tried to investigate what Poles think about their presence in local, national and European communities, how they perceive their importance and evaluate their participation in them, and how they cooperate with each other by practicing community activities in their immediate surroundings.

Keywords

EN

community; local-national-European; community activities; participatory budget

• Publisher: Kancelaria Sejmu / Chancellery of the Sejm
• Journal: Przegląd Sejmowy
• Year: 2024
• Issue: 3-4(182-183)
• Pages: 27–49

Contributors

author

Arcimowicz Jolanta

• Dr hab. Jolanta Arcimowicz, prof. UW Uniwersytet Warszawski, Instytut Stosowanych Nauk Społecznych, Polska University of Warsaw, Institute of Applied Social Sciences, Poland [e-mail], https://orcid.org/0000-0002-5776-5165

author

Łaciak Beata

• Prof. dr hab. Beata Łaciak Akademia Sztuki Wojennej, Wydział Bezpieczeństwa Narodowego, Polska War Studies University, Faculty of National Security, Poland [e-mail], https://orcid.org/0000-0003-0177-5011

References

• Document on The European Identity published by the Nine Foreign Ministers on 14 December 1973, in Copenhagen, <https://www.cvce.eu/en/obj/declaration_on_european_identity_copenhagen_14_december_1973-en-02798dc9-9c69-4b7d-b2c9-f03a8db7da32.html>.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, Dz.U. nr 78, poz. 483, ze zm.
• Orędzie inauguracyjne prezydenta Andrzeja Dudy z dnia 6 sierpnia 2015 r., <https://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/transmisje_arch.xsp?page=14#7C5F29646C5A06BEC1257E980045B068>.
• Sprawozdanie Stenograficzne z 2. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 23 listopada 2007 r.
• Sprawozdanie Stenograficzne z posiedzenia Zgromadzenia Narodowego w dniu 6 sierpnia 2010 r.
• Sprawozdanie Stenograficzne z 1. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 18 listopada 2015 r.
• Sprawozdanie Stenograficzne z 54. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 12 grudnia 2017 r.
• Treaty on European Union, signed at Maastricht on 7 February 1992, „Official Journal of the European Communities”, C 191, 29 July 1992.
• Aichholzer J., Kritzinger S., Plescia C., National Identity Profiles and Support for the European Union, „European Union Politics” 2021, vol. 22, is. 2.
• Anderson B., Wspólnoty wyobrażone, tłum. S. Amsterdamski, Wydawnictwo Znak, Kraków 1997.
• Arcimowicz J., Łaciak B., Wspólnotowość i społeczna tożsamość współczesnych Polaków, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2022.
• Beck U., Grande E., Europa kosmopolityczna. Społeczeństwo i polityka drugiej nowoczesności, tłum. A. Ochocki, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2009.
• Bluj A., Stokłuska E., Budżet partycypacyjny (obywatelski) krok po kroku. Poradnik dla praktyków, Fundacja Pracownia Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia”, Warszawa 2015.
• Brzeziński K., Między biernością a aktywnością obywatelską w kontekście łódzkiego budżetu obywatelskiego, „Studia Miejskie” 2016, vol. 21.
• Calhoun C., Nacjonalizm, tłum. B. Piasecki, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007.
• Chaniotis A., The Winner of the War: European Identity Based on Values, <https://www.ekathimerini.com/opinion/1181567/the-winner-of-the-war-european-identity-based-on-values/>.
• Co łączy Polaków?, Komunikat z badań nr 168/2013, oprac. B. Badora, Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2013, <https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_168_13.PDF>.
• Duchesne S., Waiting for a European Identity. Reflections on the Process of Identification with Europe, „Perspectives on European Politics and Society” 2008, vol. 9, no. 4.
• Favell A., European Identity and European Citizenship in Three “Eurocities”: A Sociological Approach to the European Union, „Politique européenne” 2010/1, no. 30.
• Frysztacki K., Kryzys i odnowa miejskiej wspólnoty-społeczności lokalnej, „Miscellanea Anthropologica et Sociologica” 2018, vol. 19, no. 1.
• Funkcjonowanie budżetów partycypacyjnych (obywatelskich), Raport NIK, Warszawa 2019, <https://www.nik.gov.pl/plik/id,21186,vp,23818.pdf>.
• Galletta A., Cross W.E., Mastering the Semi-Structured Interview and Beyond: From Research Design to Analysis and Publication, (Qualitative Studies in Psychology), New York University Press, New York – London 2018.
• Gellner E., Narody i nacjonalizm, tłum. T. Hołówka, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1991.
• Gerwin M., Pięć lat budżetu obywatelskiego w Polsce, <https://krytykapolityczna.pl/kraj/miasto/piec-lat-budzetu-obywatelskiego-w-polsce/>.
• Grimm J., Building an EU Identity: Policy Development at the EU-Level – An Overview of the Current State, „Australian and New Zealand Journal of European Studies” 2021, vol. 13, no. 1.
• Haller M., Ressler R., National and European Identity. A Study of Their Meanings and Interrelationships, „Revue française de sociologie” 2006/4, vol. 47.
• Hobsbawm E., Narody i nacjonalizm po 1780 roku. Program, mit, rzeczywistość, tłum. J. Maciejczyk, M. Starnawski, Difin, Warszawa 2010.
• Holstein J.A., Gubrium J.F., Praktyki interpretacyjne a działanie społeczne, tłum. Katarzyna Iwińska, [w:] Metody badań jakościowych, t. 1, red. N.K. Denzin, Y.S. Lincoln, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2009.
• Kębłowski W., Budżet partycypacyjny. Ewaluacja, Instytut Obywatelski, Warszawa 2014.
• Kilias J., Wspólnota abstrakcyjna. Zarys socjologii narodu, Wydawnictwo IFIS PAN, Warszawa 2003.
• Kłoskowska A., Kultury narodowe u korzeni, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1996.
• Korolczuk E., Społeczeństwo obywatelskie w Polsce – kryzys czy nowe otwarcie?, Seria Analizy, Instytut Studiów Zaawansowanych, Warszawa 2017, <https://www.civilsocietyelites.lu.se/sites/civilsocietyelites.lu.se/files/elzbieta-korolczuk-spoleczenstwo-obywatelskie.pdf>.
• Kraszewski D., Mojkowski K., Budżet obywatelski w Polsce, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa 2014, <https://partycypacjaobywatelska.pl/wp-content/uploads/2015/07/Budzet-obywatelski-w-Polsce-D.-Kraszewski-K.-Mojkowski.pdf>.
• Kulesza M., Transformacja ustroju administracyjnego Polski (1990–2000), „Studia Iuridica” 2000, nr 38.
• Łuczewski M., Skrót debaty I sesji tematycznej V Kongresu Obywatelskiego pt.: „Jaka wspólnotowość Polski w XXI wieku”, [w:] Jaka wspólnotowość Polaków w XXI wieku? V Kongres Obywatelski, red. J. Szomburg, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Gdańsk 2010.
• Martela B., Wpływ budżetu obywatelskiego na przestrzeń polskich miast, „Urban Development Issues” 2020, vol. 66.
• Nowak S., System wartości społeczeństwa polskiego, „Studia Socjologiczne” 1979, nr 4.
• Ossowski S., O ojczyźnie i narodzie, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1984.
• Pawłowska K., Partycypacja społeczna w podejmowaniu decyzji dotyczących przyrody w mieście, „Zrównoważony Rozwój – Zastosowania” 2012, nr 3, <https://sendzimir.org.pl/wp-content/uploads/2019/08/ZRZ3_str_51-70.pdf>.
• Petrażycki L., Teoria prawa i państwa w związku z teorią moralności, t. 2, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1960.
• Podgórecki A., Społeczeństwo polskie, tłum. Z. Pucek, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Rzeszów 1995.
• Polacy o swoim przywiązaniu do miejsca zamieszkania i kraju, Komunikat z badań nr 165/2015, oprac. K. Kowalczuk, Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2015, <https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2015/K_165_15.PDF>.
• Polska w Unii Europejskiej, Komunikat z badań nr 139/2021, oprac. B. Roguska, Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2021, <https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2021/K_139_21.PDF>.
• Poniatowicz M., Kontrowersje wokół idei budżetu partycypacyjnego jako instrumentu finansów lokalnych, „Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach” 2014, nr 198, cz. 1.
• Raport o stanie polskich miast. Partycypacja publiczna, red. P. Pistelok, B. Martela, Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Warszawa–Kraków 2019, <https://obserwatorium.miasta.pl/wp-content/uploads/2020/01/Partycypacja-publiczna_raport-o-stanie-polskich-miast-Martela-Pistelok_Obserwatorium-Polityki-Miejskiej-irmir.pdf>.
• Rifkin J., Europejskie marzenie. Jak europejska wizja przyszłości zaćmiewa American dream, tłum. W. Falkowski, A. Kostarczyk, Wydawnictwo NADIR, Warszawa 2005.
• Rodzina – jej znaczenie i rozumienie, Komunikat z badań nr 22/2019, oprac. R. Boguszewski, Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2019, <https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2019/K_022_19.PDF>.
• Rohde-Liebenau J., Raising European Citizens? European Identity in European Schools, „Journal of Common Market Studies” 2020, vol. 58, no. 6.
• Royuela V., López-Bazo E., Understanding the Process of Creation of European Identity – the Role of Cohesion Policy, „Investigaciones Regionales – Journal of Regional Research” 2020, no. 1(46).
• Standardy procesów budżetu partycypacyjnego w Polsce, Fundacja Pracownia Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia”, Warszawa 2015, <https://partycypacjaobywatelska.pl/wp-content/uploads/2015/06/broszura-budzety-partycypacyjne-wydanie2.pdf>.
• Tarkowska E., Tarkowski J., „Amoralny familizm”, czyli o dezintegracji społecznej w Polsce lat osiemdziesiątych, „Kultura i Społeczeństwo” 2016, nr 4.
• Throssell K., One Thing Leads to Another: European and National Identities in French School Children, „Politique européenne” 2010/1, no. 30.
• Tożsamość narodowa i postrzeganie praw mniejszości narodowych i etnicznych, Komunikat z badań nr 106/2015, oprac. M. Omyła-Rudzka, Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa 2015, <https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2015/K_106_15.PDF>.
• Verhaegen S., Hooghe M., Quintelier E., The Effect of Political Trust and Trust in European Citizens on European Identity, „European Political Science Review” 2017, vol. 9, is. 2.
• Wintle M.J., European Identity: A Threat to the Nation?, „Europe’s Journal of Psychology” 2005, vol. 1, no. 2, <https://doi.org/10.5964/ejop.v1i2.363>.
• Zeman-Miszewska E., Wspólnoty lokalne – obszar przemian instytucjonalnych, „Studia i Prace WNEiZ US” 2016, nr 44/2.

Identifiers

DOI

10.31268/PS.2024.240