Informacja Wojskowa – rys historyczny

• Authors: Winogrodzki Grzegorz

Title variants

EN

Military Information – historical view

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł porusza zagadnienia związane z bezpieczeństwem funkcjonowania Polski w okresie po drugiej wojnie światowej. Okres ten, pomimo wielu sceptyków nauki historii, powinien być przypominany dla kolejnych pokoleń. Do LWP nie mieli wstępu członkowie NSZ oraz oficerowie Armii Krajowej (AK) ze sztabów i dowództw. Negatywnie oceniano również oficerów starszych od stopnia majora wzwyż, którzy pełnili służbę w Wojsku Polskim (WP) przed 1939 r. O ile przystąpienie do partii było z reguły dobrowolne, o tyle powołanie do LWP odbywało się w większości wypadków w drodze przymusowej. Należy przypomnieć, że kierowniczym ośrodkiem LWP było Biuro Polityczne Komitetu Centralnego Polskiej Partii Robotniczej (PZPR). Pod względem operacyjnym i strategicznym LWP podlegało Moskwie. Główny Zarząd Informacji (Wojska Polskiego/Ministerstwa Obrony Narodowej) Komitetu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego – organ kontrwywiadu wojskowego – działał w Polsce w latach 1944–1957 i odpowiedzialny był – obok Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego – za masowe represje wśród żołnierzy WP, AK oraz ludności cywilnej. Uzależnienie i podległość polityczna PRL-u wobec Związku Sowieckiego, które były widoczne na każdym kroku w powojennej Polsce, miały szczególne znaczenie w kierownictwie i strukturze administracyjnej Służb Specjalnych, zarówno w organach Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (MBP), jak i w Informacji Wojskowej, które były od podstaw budowane na wzór i pod dyktando Moskwy.

EN

The following article discusses the issues related to the functioning of Polish security in the period after World War II. This period, in spite of many skeptics, should be reminded for the next generations. The members of the National Armed Forces (NSZ) and the officers from headquarters of the Home Army (AK) had closed access to People’s Army of Poland (LWP). The officers holding the rank of major and above, who were on duty in the Polish Army (WP) before 1939, were also negatively assessed. Joining the party was generally voluntary, but the call to LWP was in most cases forced. It should be recalled that the management center of the LWP was the Politburo of the Polish United Workers (Communist) Party. In terms of operational and strategic LWP was subject to Moscow. Main Directorate of Information of the Polish Army, the Ministry of Defence, the Committee for Public Safety was the authority of military counterintelligence in the years 1944–1957. That body, next to the Ministry of Public Security, was responsible for the mass repressions among the soldiers of the Polish Army, the Home Army and civilians. Dependence and political subordination of the Polish People’s Republic to the Soviet Union were visible at every point in post-war Poland. It had particular importance in the management and administrative structure of the Special Services, in the bodies of the Ministry of Public Security (MBP) and in the Military Information as well.

Keywords

PL

bezpieczeństwo; wojsko; zarząd; organizacja; współpraca

EN

security; military; management; organization; cooperation

• Publisher: Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie
• Journal: Journal of Modern Science
• Year: 2016
• Issue: 2(29)
• Pages: 321-346

Dates

published

2016

Contributors

author

Winogrodzki Grzegorz

• Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie

References

• 45 zasad zniewolenia – Instrukcja NK/003/473, „Chicagowski Dziennik Związkowy – Zgoda. Wydanie Weekendowe”. POLISH DAILI ZGODA, 1 września 1989 r.
• Cenckiewicz, S. (2011). Długie ramię Moskwy, Warszawa: Wydawnictwo Zysk i S-ka. ISBN 9788375068757.
• Dodatek specjalny IPN, ,,Niezależna Gazeta Polska”, Warszawa, 6 lutego 2009 r., s. 2.
• Drabik, R., Jarosz, R., Mroczek, M. (2009). Siedmiu wspaniałych, dodatek specjalny IPN ,,Niezależna Gazety Polska”, 6 lutego 2009 r., s. 2.
• Gontarczyk, P. (2003). Polska Partia Robotnicza. Droga do władzy 1941–1944, Warszawa: Wydawnictwo Fronda. ISBN 8391106349.
• Kopka, B. (2008). System represji w Polsce 1944–1950, dodatek historyczny IPN ,,Nasz Dziennik” 12/2008 (nr 19), s. 2.
• Królikowski, J. (2010). Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990, t. 2: I–M, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek. ISBN 978-83-7611-800-0.
• Nowa Encyklopedia Powszechna PWN (2004), s. 242 (tom 7). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Pietrow, N., Sierow, I. (2005). Pierwszy przewodniczący KGB [ros.], Moskwa. ISBN 5-85646-129-0.
• Poksiński, J. (1995). Losy niektórych wyższych dowódców PSZ na Zachodzie i AK w Polsce powojennej. W: S. Zwoliński (red.), Naczelni Wodzowie i wyżsi dowódcy
• Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Warszawa: Acta Politica.
• Poksiński, J., Kochański, A., Persak, K. (2003). Kierownictwo PPR i PZPR wobec wojska 1944–1956, Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk. ISBN 8388490362.
• Polmar, N., Allen, T.B. (2000). Księga Szpiegów, Encyklopedia, Warszawa, s. 527.K.A.
• Potyrała, B., Szczegóła, H. (1997). Czerwoni marszałkowie. Elita Armii Radzieckiej 1935–1991, Zielona Góra: Wydawnictwo WSP im. Tadeusza Kotarbińskiego. ISBN 8386832231.
• Raport o działaniach żołnierzy i pracowników WSI oraz wojskowych jednostek organizacyjnych realizujących zadania w zakresie wywiadu i kontrwywiadu wojskowego przed wejściem w życie ustawy z dnia 9 lipca 2003 r. o Wojskowych służbach Informacyjnych w zakresie określonym w art. 67 ust. 1 pkt 1–10 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. ,,Przepisy wprowadzające ustawę o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego” oraz o innych działaniach wykraczających poza sprawy obronności państwa i bezpieczeństwa Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2007, http://www.rodaknet.com/raport_wsi.pdf, dostęp: 12.04.2015.
• Rechowicz, H. (1977). Bolesław Bierut: 1892–1956. Warszawa: PWN.
• Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego (1978), t. 1, Warszawa, s. 220.
• Smoliński, J. (1999). Polskie władze państwowe i wojskowe na uchodźstwie, Warszawa:KONJAN.
• Szwagrzyk, K. (2007). Mordy sądowe w Polsce 1944–1956. Osiem tysięcy wyroków śmierci, dodatek IPN „Rzeczpospolita”, „Najnowsza historia Polaków. Oblicza PRL” nr 4 z 4 grudnia 2007 r., s. 8.
• Terlecki, R. (2009). Bezpieka, narzędzie terroru, dodatek historyczny „Rzeczpospolitej” i Instytutu Pamięci Narodowej, Triumf Komuny, z 30 kwietnia–1 maja 2009 r., s. 6.
• Tkaczew, W. (1994). Powstanie i działalność organów informacji Wojska Polskiego w latach 1943–1948. Kontrwywiad Wojskowy, Warszawa: Wydawnictwo Bellona. ISBN 8311082723.
• Tochman, K.A. (2008), Niezłomni i złamani, „Nasz Dziennik”, IPN 10/2008(17).
• Tochman, K.A. (2007). Słownik biograficzny cichociemnych, t. 2, wyd. 2, Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie ,,Ostoja” w Zamościu.
• Ważniewski, W. (2001). Władza i polityka w Polsce – 1944–1956, Siedlce: Akademia Podlaska. ISBN 8387088552.
• Wydawnictwo Edukacyjne WIKING 2005–2008, www.wiking.edu.pl/article.php?id== 205, dostęp: 16.01.2012.
• Zaremba, Z. (1991). Wojna i konspiracja, Kraków: Wydawnictwo BOSZ. ISBN 8308023711.
• Żuławski, Z., Śliwa, M. (2000). O ustroju społecznym i demokracji, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe. ISBN 8370594581.
• Archiwum Akt Nowych, KC PZPR I/2, k. 245.
• CAW, III-1, t. 390, k. 117.
• CAW, 1812/92, t. 171.
• CAW, Prot. 1780/90, t. 5, k. 28.
• Zaświadczenie Zarządu Gminy w Zwierzyńcu pow. zamojskiego Nr 1325/47 z 6.08.1947 r.; Archiwum IPN w Poznaniu, 0038/12–18 z. 20, k. 4; Archiwum IPN w Warszawie, BU 00277/1116, t. 1–2.

Identifiers

ISSN

1734-2031