Struktury KGB na Bliskim Wschodzie w latach 1954-1991. Retrospekcja i jej współczesne implikacje

• Authors: Pawlikowicz Leszek

Title variants

EN

Structures of the KGB in the Middle East Between 1954 and 1991. Retrospection and Its Contemporary Implications

RU

Структуры КГБ на Ближнем Востоке в 1954-1991 гг. Ретроспекция и ее современные последствия

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule zaprezentowano w zarysie podstawowe struktury Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego (przy Radzie Ministrów) ZSRR prowadzące działania operacyjne na terenie trzynastu państw Bliskiego Wschodu ze szczególnym uwzględnieniem: Libanu, Egiptu, Syrii, Iraku oraz Jemenu Północnego i Południowego. Ponadto przedstawiono specyfikę regionu, a także jej oddziaływanie na profil podejmowanych tam przedsięwzięć, zwłaszcza w zakresie operacji realizowanych w ramach jednostek organizacyjnych 1. Zarządu Głównego KGB odpowiedzialnego za prowadzenie wywiadu zagranicznego, jak również ich możliwy wpływ na późniejsze działania Służby Wywiadu Zagranicznego FR na tym obszarze.

EN

The article outlines the basic structures of the State Security Committee (attached to the Council of Ministers) of the USSR carrying out operational activities in thirteen countries of the Middle East with particular emphasis: Lebanon, Egypt, Syria, Iraq and North and South Yemen. Moreover, the specificity of the region was presented, as well as its impact on the profile of events undertaken there, especially in the scope of operations carried out within the organizational units of the 1st Chief Directorate of the KGB responsible for conducting foreign intelligence, as well as their possible impact on the subsequent activities of the Foreign Intelligence Service of the Russian Federation in this area.

Keywords

PL

wywiad; KGB; SWR; Bliski Wschód; terroryzm

EN

intelligence; KGB; SVR; Middle East; terrorism

• Publisher: Instytut Nauk Społecznych i Bezpieczeństwa Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach
• Journal: De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności
• Year: 2020
• Issue: 1(6)
• Pages: 183-195

Dates

published

2020-08-08

Contributors

author

Pawlikowicz Leszek

• Uniwersytet Rzeszowski, Instytut Nauk o Polityce

References

• AIPN [Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej], październik 1984 r., Raport CIA „Wywiad Radziecki - KGB i GRU”, sygn. IPN 01538/9.
• Andrew Christopher, Gordijewski Oleg. 1997. KGB. Warszawa: Bellona.
• Andrew Christopher, Mitrochin Wasilij. 2001. Archiwum Mitrochina: KGB w Europie i na Zachodzie. Warszawa: Wyd. Literackie „Muza” S.A.
• Andrew Christopher, Mitrochin Wasilij. 2006. Archiwum Mitrochina II: KGB i świat. Poznań: Dom Wydawniczy „Rebis”.
• Ball Desmond. 1989. Soviet Signals Intelligence (SIGINT). Canberra: Australian National University, Strategic and Defence Studies-Centre Research School of Pacific Studies.
• Barron John. 1991. KGB dzisiaj: Niewidzialna ręka. Warszawa: Volumen.
• Barron John. 1991. KGB: Tajna działalność sowieckich agentów. Warszawa: Volumen.
• Bremmer Ian. 2017. „The Top 5 Countries Where ISIS Gets Its Foreign Recruits”, Time, https://time.com/4739488/isis-iraq-syria-tunisia-saudi-arabia-russia/.
• Central Intelligence Agency. 1956. Annex to Watch Committee Report No. 319, SC 00358/56, https://history.state.gov/historicaldocuments/frus1955-57v16/d214.
• Central Intelligence Agency. 1975. Soviet Military Presence in Egypt, OPR-107, Directorate of intelligence, Office of Political Research, https://www.cia.gov/library/ readingroom/docs/CIA-RDP86T00608R000600170001-8.pdf.
• Central Intelligence Agency. 1966. Soviet Aid to and Presence in Iraq, No. 1613/66, https://www.cia.gov/library/readingroom/docs/CIA-RDP79T00826A001400010005-5.pdf.
• Central Intelligence Agency. 1981. Soviet Support for International Terrorism and Revolutionary Violence, https://www.cia.gov/library/readingroom/docs/DOC_0000272980.pdf.
• Collelo Thomas (Ed.). 1987 Syria: A country study. Washington: Department of the Army, Library of Congress-Federal Research Division.
• Corm Georges. 2003. Bliski Wschód w ogniu: Oblicza konfliktu 1956-2003. Warszawa: Dialog. Corson William R., Crowley Robert T. 1985. The New KGB: Engine of Soviet Power, New York: William Morrow & Co. Feskov Vitaliy I., Kalashnikov Konstantin A., Golikov Valeriy I. 2004. Sovetskaya Armiya v gody «kholodnoy voyny» (1945-1991). Tomsk: Izdatel'stvo Tomskogo Universiteta [PDF].
• Golan Galia. 1991. Soviet Policies in the Middle East: From World War II to Gorbachev. Cambridge-New York-Melbourne-Sydney: Cambridge University Press. Goldschmidt Arthur. 2000. Biographical Dictionary of Modern Egypt. Boulder-London: Lynne Rienner.
• Gordijewski Oleg. 2001. Ostatni przystanek-egzekucja, Warszawa: Bellona.
• Heller Jeffrey. 2016. Palestinian leader Abbas was KGB spy in 1980s: Israeli researchers. Reuters. 8 September 2016, https://www.reuters.com/article/us-israel-palestinians-abbas/palestinian-leader-abbas-was-kgb-spy-in-1980s-israeli-researchers-idUSKCN11E1U0. Istoriya otechestvennykh spetssluzhb i pravookhranitel'nykh organov. 2020. 1-ye Glavnoye upravleniye, http://shieldandsword.mozohin.ru/kgb5491/structure/1GU.htm Istoriya otechestvennykh spetssluzhb i pravookhranitel'nykh organom. 2020. 2-ye Glavnoye upravleniye http:// shieldandsword.mozohin.ru/kgb5491/structure/2GU.htm. Istoriya otechestvennykh spetssluzhb i pravookhranitel'nykh organom.2020. Otdel «D» – Sluzhba «A», http://shieldandsword.mozohin.ru/kgb5491/structure/1GU/A.htm. Istoriya otechestvennykh spetssluzhb i pravookhranitel'nykh organom. 2020. Tipovaya struktura rezidentury KGB. http://shieldandsword.mozohin.ru/kgb5491/resident/resident.htm. Kaatz Mark N. 1984. „Sanaa and the Soviets”. Problems of Communism 33(1): 21-34. Kalugin Oleg. 1995. Proshay, Lubyanka! Moskva: Olimp.
• Knight Amy. 1988. The KGB : Police and Politics in the Soviet Union, Boston-London-Sydney: Unwin Hyman.
• Kokurin Aleksandr I., Petrov Nikita V. (Ed.). 2003. Lubyanka. Organy VChK-OGPU-NKVD-NKGB-MGB-MVD-KGB 1917-1991. Spravochnik. Moskva: Mezhdunarodnyy Fond «Demokratiya». Kolpakidi Aleksandr I., Prokhorov Dmitriy P. 2001. Vneshnyaya razvedka Rossii. Sankt-Peterburg-Moskva: Neva-Olma-Press. Lunev Stanislav, Winkler Ira, 1998. Through the Eyes of the Enemy: Russia’s highest ranking military defector reveals why Russia is more dangerous than ever. Washington: Regnery Publ.
• Maury Jack, 1981. „The KGB’s Terrorist Footprints”. Washington Post. 27.09.1981: A 27 [PDF].
• Nkrumah Gamal. 2000. „Sami Sharaf: Shadows of the revolution”. Al-Ahram Weekly Online, no 546 In http://weekly.ahram.org.eg/2001/546/profile.htm
• Mangold Tom. 1991. Cold Warrior James Jesus Angleton: The CIA’s Master Spy Hunter. London-Sydney-New York: Simon & Schuster.
• The Military Balance 1990-1991. 1990. London: International Institute for Strategic Studies.
• The Military Balance 1991-1992. 1991. London: International Institute for Strategic Studies. Mlechin Leonid M. 2004. Osobaya papka: Sluzhba vneshney pazvedki. Samyye znamenityye operatsii sovetskoy i rossiyskoy razvedki. Moskva: Yauza-Eksmo. Okorokov Aleksandr. 2010. Sverkhsekretnyye voyny SSSR: Pervaya polnaya entsiklopediya. Moskva: Yauza-Eksmo.
• Pawlikowicz Leszek. 2013. Aparat centralny 1. Zarządu Głównego KGB jako instrument realizacji globalnej strategii Kremla 1954-1991. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”-Bellona.
• Pawlikowicz Leszek. 2013. „Organizacja, zadania oraz wybrane problemy funkcjonowania legalnych rezydentur zagranicznych wywiadu KGB w latach 1954-1991”. Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego – Wydanie Specjalne. Emów: Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego-Ośrodek Studiów Wschodnich: 134-149.
• Pawlikowicz Leszek. 2012. „Tarcza i miecz - od rozkwitu do upadku. Podstawowe funkcje, struktury, potencjał kadrowy oraz obsada personalna Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego (przy Radzie Ministrów) ZSRR w latach 1975–1991”. Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989. Nr 1 (10)/2012: 11-83. Pearcy George Etzel. 1964. The Middle East: An Indefinable Region, Washington: Department of State, Bureau of Public Affairs. Porter Bruce D. 1988. The USSR in Third World Conflicts: Soviet Arms and Diplomacy in Local Wars 1945-1980. Cambridge-New York-Melbourne-Sydney: Cambridge University Press. Prokhorov Dmitriy P. 2005. Razvedka ot Stalina do Putina. Sankt-Peterburg: Neva.
• Raggruppamento Operativo Speciale Carabinieri Reparto Anti Eversione n. 556/6. 1999. Alla Procuradella Repubblica Presso il Tribunale di Roma, Si trasmette il materiale documentale prodotto dal SISMI in data 08.10.1999. Fonte delicata,
• Rapporto Impedian numero 165, Data di emissione: 16 maggio 1996, Oggetto: Residentura illegale del KGB in Italia diretta da „Yefrat” e „Tanya”: Ashot Abgarovich Akopyan alias Oganess Saradzhan e Kira Vitkorovna Akopyan, http://www.cooperweb.it/ societaeconflitto/Mitrokhin4.html.
• Raggruppamento Operativo Speciale Carabinieri Reparto Anti Eversione n. 556/6. 1999. Alla Procuradella Repubblica Presso il Tribunale di Roma, Si trasmette il materiale documentale prodotto dal SISMI in data 08.10.1999. Fonte delicata,
• Rapporto Impedian numero 185, Data di emissione: 22 aprile 1997, Oggetto: „Grachev” (Viktor Ivanovich Golovko - Olavi Toivonen) illegale del KGB, http://www.cooperweb.it/societaeconflitto/Mitrokhin4.html.
• Scherer John L. (Ed,). 1986. USSR Facts & Figures Annual. Vol. 10, Gulf Breeze: Academic International Press.
• Sterling Claire. 1990. Sieć terroru: Prawda o międzynarodowym terroryzmie. Warszawa: Wyd. Głos.
• Suworow Wiktor [Riezun Władimir]. 1999. GRU: Radziecki wywiad wojskowy. Warszawa: Adamski & Bieliński.
• Walt Stephen M. 1987. The Origins of Alliances. Ithaca-London: Cornell University Press.
• Who’s Who in the Arab World 2007-2008. 2007. München: K.G. Saur.
• Wilson Center - Digital Archive International History Declassified. 2007. The Tanov Case [Folder 43], http://digitalarchive.wilsoncenter.org/document/110344.
• Wilson Center - Digital Archive International History Declassified. 2007. An Illegal Trainer: KGB History af agent "Halef" [Folder 60], http://digitalarchive.wilsoncenter.org/ document/110708.
• Wise David. 1992. Molehunt: The Secret Search for Traitors That Shattwered the CIA. New York: Random House.

Identifiers

DOI

10.34739/dsd.2020.01.11