Lektura anagramatyczna a przekład (zmagania translatorskie z wierszem Krešimira Bagicia la folie de saussure

• Authors: Majdzik Katarzyna

Title variants

HR

Anagramsko čitanje i problem prijevoda (smetnje pri prijevodu pjesme Krešimira Bagića la folie de saussure)

EN

The anagram reading and the problem of translation (struggles with a translation of the poem la folie de saussure by Krešimir Bagić)

• Languages of publication: PL

Abstracts

HR

Polazište za razradbu problema prijevoda predstavljenu u članku koncepcija je anagrama Ferdinanda de Saussurea. Anagrami su pojedini glasovi ili skupine glasova što se ponavljaju u književnom djelu, a od kojih se sastoji riječ ili riječi (ideje; teme) prisutne, no razmještene po tkivu teksta. Na taj se način konstruira implicitan, skriveni smisao književnog djela. Čitanje i interpretacija anagrama iz perspektive psihoanalize pruža mogućnost njihova razumijevanja kao izraza autorova nesvjesnog (Julija Kristeva). U članku se analiziraju prijevodi pjesama (npr. la folie de saussure K. Bagića) s obzirom na mogućnosti i ograničenja prijenosa skrivenog i dodanog smisla, što su rezultati prisutnosti anagrama u tekstu te zvučne organizacije književnog djela (npr. u slučaju pjesništva ruskih futurista i ideje zauma).

EN

The starting point for the presented elaboration on translation is the concept of Ferdinand de Saussure’s anagrams. Anagrams consist of certain phoneme or group of phonemes repeated in the literary work. They form a certain word or words (idea, theme) which are scattered (disseminated) in the text. By reconstructing these words we are able to discover or (re)construct the implicit, hidden sense of the text. Reading and interpreting anagrams from the perspective of psychoanalysis enables one to consider them as an expression of the author’s unconsciousness (Julia Kristeva). In this paper the translation of the poems (la folie de saussure by K. Bagić) is analyzed taking into consideration the possibilities and limitations of the transfer of hidden and added senses that appears as a result of the anagram’s presence or the tonal organization of the literary text (e.g. in the case of the poetry of the Russian Futurists and the idea of zaum).

Keywords

PL

anagram; Ferdinand de Saussure; Julia Kristeva; Krešimir Bagić; nieświadome

HR

anagram; Ferdinand de Saussure; Julija Kristeva; Krešimir Bagić; nesvjesno

EN

anagram; Ferdinand de Saussure; Julia Kristeva; Krešimir Bagić; unconsciousness

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Przekłady Literatur Słowiańskich
• Year: 2015
• Volume: 6
• Issue: 1
• Pages: 90-104

Dates

published

2015

Contributors

author

Majdzik Katarzyna

• Uniwersytet Śląski

References

• Apanowicz, Franciszek: „Między grą a tajemnicą (próba interpretacji polskich przekładów wiersza Wielimira Chlebnikowa).” Sztuka przekładu — interpretacje. Red. Piotr Fast, Alina Świeściak. Katowice, Śląsk, 2009.
• Bagić, Krešimir: Plaši li te moja boja. Zagreb: Meandarmedia, 2013. 80.
• Brzostowska Tereszkiewicz, Tamara: „Przekład w imperium symbolizmu.” Przekład – kolonizacja czy szansa? Red. Piotr Fast, Wacław M. Osadnik. Katowice: Śląsk, 2013. 35 36.
• Caressa, Paolo: Piccola storia della matematica 2. Milano: Alpha test, 2010. 70—74.
• Dybel, Paweł: Okruchy psychoanalizy. Teoria Freuda między hermeneutyką i poststrukturalizmem. Kraków: Universitas, 2009. 348.
• Dziadek, Adam: „Anagramy Ferdynanda de Saussure’a — historia pewnej rewolucji.” Na marginesach lektury. Szkice teoretyczne. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2006. 31—32, 34–37.
• Dziadek, Adam: „Anagramy Ferdynanda de Saussure’a — historia pewnej rewolucji.” Teksty Drugie 6 (2001). 109—125.
• Dziadek, Adam: „Glosa do intertekstualności.” Na marginesach lektury. Szkice teoretyczne. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2006. 65, 70.
• Jakobson, Roman: “La première lettre de Ferdinand de Saussure à Antoine Millet sur les anagrammes.” Cyt. za: Dziadek, Adam: „Anagramy Ferdynanda de Saussure’a — historia pewnej rewolucji.” Na marginesach lektury. Szkice teoretyczne. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2006. 41.
• Jakobson, Roman: „Magia dźwięków mowy.” W poszukiwaniu istoty języka. T. 1. Warszawa: PIW, 1989.
• Jakobson, Roman: „Podświadome modelowanie werbalne w poezji.” W poszukiwaniu istoty języka. T. 2. Warszawa: PIW, 1989. 156.
• Kristeva, Julia: „Mémoire.” L’Infini 1 (1983).
• Ladmiral, Jean-René: „Sourciers et ciblistes.” Revue d’estétique 12 (1986). 33—42.
• Legeżyńska, Anna: Tłumacz i jego kompetencje autorskie. Warszawa: PWN, 1999.
• Newton, Issac: Matematyczne zasady filozofii przyrody. Tłum. Jarosław Wawrzycki. Kraków, Copernicus Center Press, 2011.
• Newton, Issac: Philosophiae Naturalis Principia Mathematica. Axiomata, sive Leges Motus. London: Jussu Societatis Regiæ ac Typis Joseph Streater, 1687.
• Pieniążek Marković, Krystyna: „Ja” — człowiek i świat w najnowszej poezji chorwackiej (1990—2010). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2011. 207.

Identifiers

ISSN

1899-9417