Kwestie bioetyczne w encyklice Laudato si’ papieża Franciszka

• Authors: Muszala Andrzej

Title variants

EN

The Bioethical Aspects in the Encyclical Laudato si’ by Pope Francis

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł podejmuje refleksję nad wątkami bioetycznymi zawartymi w ostatniej encyklice papieża. W punkcie pierwszym analizuje modele filozoficzne we współczesnej bioetyce, szczególnie rozpowszechnione w ostatnich latach, takie jak: scjentyzm, utylitaryzm, model absolutnej autonomii i personalizm. W punkcie tym ukazano również ocenę tych sposobów filozofowania dokonaną przez papieża Franciszka i jego wniosek, że jedynie model personalistyczny jest adekwatny do właściwego rozwiązania kwestii ekologicznej i bioetycznej. W punkcie drugim opisane są trzy modele ekologiczne: model antropocentryczny, biocentryczny i partnerski. Ukazana jest także refleksja Franciszka w tej kwestii: relacja człowieka do przyrody powinna mieć charakter partnerski i uwzględniać fakt odpowiedzialności człowieka przed Bogiem za działania wobec przyrody. Człowiek powinien być nie władcą tego świata, lecz sługą mającym na celu dobro stworzeń i winien szanować nadane przez Boga prawa. W trzeciej części omówiono kazusy bioetyczne poruszone w encyklice Laudato si’. Dotyczą one początków życia człowieka (status embrionu ludzkiego, aborcja), przemocy wobec dzieci, godności osoby cierpiącej i starszej oraz bioetyki ekologicznej (zadawanie cierpień zwierzętom i żywność GMO).

EN

The article is the reflection on bioethical topics in the recent papal encyclical. First part of the article is the analysis of the most spred philosophical models in contemporary Bioethics such as: scientism, utilitarianism, absolute autonomy and personalism. In this part we can find the pope’s judging of all these philosophical currents and his conclusion: the only appropriate model to resolve ecological and bioethical issues is personalism. The second part of the article analyzes the ecological models: anthropocentrism and biocentrism. It presents also Francis’ reflection in this subject: the man should treat the nature as an equal. The man should be responsible to God for his approach to the nature. The man should not be a master of nature but a wise servant. In the third part of the article the author describes the bioethical cases in the last papal encyclical. They concern the beginnings of human life (status of the human embryo, foetus), child abuse, the dignity of the ill and old‑age persons, and ecological bioethics (animals suffering, GMO).

Keywords

PL

papież Franciszek; Laudato si’; personalizm; modele ekologiczne; antropocentryzm; biocentryzm

EN

Pope Francis; Laudato si’; personalism; ecological models; anthropocentrism; biocentrism

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Polonia Sacra
• Year: 2016
• Volume: 20
• Issue: 3(44)
• Pages: 39-65

Contributors

author

Muszala Andrzej

• Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

References

• Benedykt XVI, Encyklika Caritas in veritate.
• Benedykt XVI, Homilia podczas Mszy św. z okazji inauguracji pontyfikatu, „L’Osservatore Romano” wydanie polskie, 6/2005, s. 11–12.
• Benedykt XVI, Orędzie na Światowy Dzień Pokoju 2010 roku, „L’Osservatore Romano” wydanie polskie, 1/2010, s. 4.
• Benedykt XVI, Przemówienie w Bundestagu, Berlin (22 września 2011), „Acta Apostolicae Sedis” 103 (2011), s. 664.
• Deklaracja Love for creation. An Asian response to the ecological crisis, kolokwium pod patronatem Federacji Konferencji Episkopatów Azji (Tagatay, 31 stycznia – 5 lutego 1993), http://w2.vatican.va/content/francesco/pl/encyclicals/documents/papa‑francesco_20150524_enciclica‑laudato‑si.html#_ftn94 (03.04.2016).
• Franciszek, Adhortacja apostolska Evangelii gaudium.
• Franciszek, Encyklika Laudato si’.
• Guardini R., Das Ende der Neuzeit, Würzburg9 1965, wyd. polskie: Koniec czasów nowożytnych, tłum. Z. Włodek, Kraków 1969.
• Jan Paweł II, Katecheza (30 stycznia 2002), „L’Osservatore Romano” wydanie polskie, 6/2002, s. 33.
• Jan Paweł II, Encykilka Centesimus annus.
• Jan Paweł II, Encyklika Evangelium vitae.
• Jan Paweł II, Katecheza (17 stycznia 2001), „L’Osservatore Romano” wydanie polskie, 4/2001, s. 43–44.
• Jan Paweł II, Katecheza (2 sierpnia 2000), „L’Osservatore Romano” wydanie polskie 1/2001, s. 37.
• Jan Paweł II, Katecheza (26 stycznia 2000), „L’Osservatore Romano” wydanie polskie, 3/2000, s. 50.
• Jan Paweł II, Nauczanie papieskie, t. 3, 2 Poznań–Warszawa 1986.
• Jan Paweł II, Orędzie na Światowy Dzień Pokoju 1990, „L’Osservatore Romano” wydanie polskie, n. 12 bis/1989, s. 21–22.
• Jan Paweł II, Przemówienie do naukowców i przedstawicieli Uniwersytetu Narodów Zjednoczonych, Hiroszima (25 lutego 1981 r.), „Acta Apostolicae Sedis” 73 (1981), s. 415–428.
• Jan Paweł II, Przesłanie do niepełnosprawnych, Modlitwa Anioł Pański w katedrze w Osnabrück (16 listopada 1980), „Insegnamenti” 3/2 (1980), s. 1232.
• Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 1994.
• Konferencja Episkopatu Argentyny, Komisja ds. Duszpasterstwa Społecznego, Una tierra para todos (czerwiec 2005), http://www.uca.edu.ar/uca/common/grupo68/files/Una_tierra_para_todos.pdf (03.04.2016).
• Organizacja Narodów Zjednoczonych, Karta Ziemi, 2000, http://earthcharter.org/invent/images/uploads/echarter_polish.pdf (03.04.2016).
• Ricoeur P., Philosophie de la volonté. 2. Finitude et Culpabilité, Paris 2009.
• Sartre J. P., Huit clos, Paris 1946.
• Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska Gaudium et spes.

Identifiers

DOI

10.15633/ps.1782