Kontrowersje wokół tak zwanej pieczy podzielonej nad małoletnim

• Authors: Mieczysław Goettel

Title variants

EN

Controversies on so-called shared care od adolescent

Abstracts

PL

Zasadą jest, że władzę rodzicielską nad dzieckiem sprawują w sposób niepodzielny rodzice (niekiedy tylko jeden rodzic). W wyjątkowych wypadkach konieczne jest poddanie dziecka – ze względu na jego dobro – dodatkowo pieczy sprawowanej przez inne osoby (czyli tzw. pieczy zastępczej). Z uwagi na to, że ustanowienie pieczy zastępczej nie wyłącza w całości władzy rodzicielskiej, a jedynie częściowo ją ogranicza ją (przy czym sąd opiekuńczy może zmienić zakres tego ograniczenia), powstaje specyficzna konstrukcja, określana w doktrynie mianem pieczy podzielonej. W tej sytuacji zachodzi konieczność podziału atrybutów władzy rodzicielskiej pomiędzy rodzicami a podmiotami sprawującymi pieczę zastępczą. Sposób unormowania tej kwestii przez polskiego ustawodawcę (w przepisach kKodeksu rodzinnego i opiekuńczego), jak również powstające na tym tle wątpliwości interpretacyjne są przedmiotem niniejszego opracowania. Zakresem analizy objęto ponadto rozwiązanie zbliżone do konstrukcji pieczy podzielonej, polegające na udziale rodziców, którym z powodu braku pełnej zdolności do czynności prawnych nie przysługuje władza rodzicielska, w sprawowaniu bieżącej pieczy nad osobą dziecka i w jego wychowaniu.

EN

The basic principle is that a child remains under indivisible parental authority – granted by law to both of parents (sometimes - to one of them). In some cases, it is in the interest of a child to be surrendered to legal custody exercised by other people (the foster care). Since foster care does not totally exclude parental authority - fostering only restricts parental authority (however a guardianship court is allowed to change the scope of limitation of parental authority), an idiosyncrasy has occurred - described as shared or divided care. In this specific situation attributes of parental power need to be divided between parents and those, who do foster care. The aim of this Paper is to analyze the regulation of foster care in the Polish Family and Guardianship Code and to present problems with interpretation of applicable provisions regarding foster care. In addition the Paper contains an analysis of legal solution similar to construction of shared care – a situation when parents, deprived of parental authority because of limited capacity for legal acts, participate in exercising of current care and in bringing up a child.

Keywords

PL

władza rodzicielska; piecza zastępcza; piecza podzielona; bieżąca piecza nad dzieckiem; wychowanie dziecka; kierowanie dzieckiem

EN

parental authority; foster care; shared care; shared/divided care; current care of a child; bringing up a child; guiding a child

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Acta Iuris Stetinensis
• Year: 2014
• Issue: 6
• Pages: 401 - 426

Contributors

author

Mieczysław Goettel

• Uniwersytet w Białymstoku

References

• Andrzejewski M., w: Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. H. Dolecki, T. Sokołowski, wyd. 2, Warszawa 2013.
• Andrzejewski M., w: Rodziny zastępcze – problematyka prawna, red. M. Andrzejewski, Toruń 2006.
• Andrzejewski M., w: System prawa prywatnego, t. 12: Prawo rodzinne i opiekuńcze, red. T. Smyczyński, wyd. 2, Warszawa 2011.
• Ciepła H., w: Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. K. Piasecki, wyd. 4, Warszawa 2009.
• Długoszewska I., Przesłanki oraz skutki ograniczenia i pozbawienia władzy rodzicielskiej, Warszawa 2012.
• Gajda J., Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, wyd. 2, Warszawa 2000.
• Goettel M., Pozostawanie w stosunku prawnorodzinnym jako przesłanka prawado ulgi podatkowej na dziecko (ulgi rodzinnej), „Rodzina i Prawo” 2009, nr 13.
• Gromek K., Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, wyd. 4, Warszawa 2013.
• Haak H., Władza rodzicielska. Komentarz, Toruń 1995.
• Holewińska-Łapińska E., Glosa do uchwały SN z 2.10.1991 r., sygn. III CZP 92/91, „Państwo i Prawo” 1992, nr 2.
• Holewińska-Łapińska E., Ustanowienie opieki a umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej, w: Księga jubileuszowa Profesora Tadeusza Smyczyńskiego, red. M. Andrzejewski, L. Kociucki, M. Łączkowska, A. Schulz, Toruń 2008.
• Ignaczewski J. (aktualizacja R. Zegadło), w: Władza rodzicielska i kontakty z dzieckiem, red. J. Ignaczewski, wyd. 2, Warszawa 2012.
• Ignatowicz J., w: Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem, red. J. Pietrzykowski, Warszawa 1990.
• Ignatowicz J. (w oprac. J. Gajdy), w: Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. K. Pietrzykowski, wyd. 3, Warszawa 2012.
• Ignatowicz J., w: System prawa rodzinnego i opiekuńczego, red. J.S. Piątowski, Ossolineum 1985.
• Ignatowicz J., Nazar M., Prawo rodzinne, wyd. 4, Warszawa 2012.
• Marciniak J., Treść i sprawowanie opieki nad małoletnim, Warszawa 1975.
• Safjan M., Glosa do wyroku SN z 10.02.1977 r., sygn. III CRN 12/77, „Nowe Prawo” 1979, nr 2.
• Safjan M., Instytucja rodzin zastępczych. Problemy prawno-organizacyjne, Warszawa 1982.
• Słownik języka polskiego, red. M. Szymczak, Warszawa 1983, t. I i III.
• Smyczyński T., Prawo rodzinne i opiekuńcze, wyd. 6, Warszawa 2009.
• Sokołowski T., w: Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. H. Dolecki, T. Sokołowski, wyd. 2, Warszawa 2013.
• Sokołowski T., Władza rodzicielska nad dorastającym dzieckiem, Poznań 1987.
• Strzebinczyk J., w: System prawa prywatnego, t. 12: Prawo rodzinne i opiekuńcze, red. T. Smyczyński, wyd. 2, Warszawa 2011.
• Uniwersalny słownik języka polskiego, red. S. Dubisz, Warszawa 2008, t. 2 i t. 4.