Dzieje parafii unickiej w Jarczowie w XVIII wieku

• Authors: Frykowski Janusz Adam

Title variants

EN

The history of the uniate parish in Jarczów in the 18 th century

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Praca przedstawia funkcjonowanie parafii unickiej p.w. św. Mikołaja w Jarczowie. Na wstępie artykułu określono położenie geograficzne siedziby parafii, jej wielkość i miejsce w strukturach organizacyjnych Kościoła. Analizując protokoły powizytacyjne biskupów chełmskich przedstawiono wygląd świątyni parafialnej i jej wyposażenie. W miarę możliwości określono wygląd plebanii i budynków ekonomicznych. Następnie określono beneficjum cerkiewne. W dalszej części zwrócono uwagę na liczbę wiernych i ich duszpasterza.

EN

The article presents the functioning of St. Michael’s Uniate Parish in Jarczów. The introduction of t he article defines the geographical location of the seat of the parish as well as its size and place within the organisational structures of the Church. After the analysis of the post inspection protocols of the Culm Bishops, the appearance and fitting of the parish church has been described. As far as possible, the appearance of the rectory and ancillary buildings has been presented, followed by the determination of the Orthodox church benefice. The following part of the article gives an account of the num ber of worshippers and their priest.

Keywords

PL

parafia św. Mikołaja; unici; Jarczów; biskupi chełmscy

EN

St. Nikolaus parish; Units; Jarczów; bishops of Chełm

• Publisher: Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy
• Journal: Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
• Year: 2014
• Volume: 122
• Pages: 67-85

Contributors

author

Frykowski Janusz Adam

References

• Bieńkowski L., Organizacja Kościoła Wschodniego w Polsce, w: Kościół w Polsce, red. J. Kłoczowski, t. II, Kraków 1970, s. 781-1050.
• Bieńkowski L., Diecezja prawosławna, w: Encyklopedia katolicka, red. R. Łukaszyński, L. Bieńkowski, F. Gryglewicz, Lublin 1988, t. III, kol. 132.
• Bobryk W., Duchowieństwo unickiej diecezji chełmskiej w XVIII wieku, Lublin 2005.
• Boniecki A., Herbarz polski, cz. 1, t. 7 (Wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich, ułożył i wydał Adam Boniecki), Warszawa 1899-1913, s. 240.
• Chruscewicz G., Istorija zamojskago sobora (1720 goda), Wilno 1880.
• Czterechsetlecie zawarcia Unii Brzeskiej 1596-1996 : materiały sesji naukowej zorganizowanej w Toruniu w dniach 28-29 listopada 1996 r., red. S. Alexandrowicz i T. Kempa, Toruń 1998. 400-lecie unii brzeskiej, red. K. Soczyński, Warszawa 1996.
• Dąbkowski P., Podział administracyjny województwa ruskiego i bełzkiego w XV wieku, Lwów 1939.
• Dylągowa H., Dzieje unii brzeskiej (1596-1918), Warszawa 1996.
• Dziedzictwo Unii Brzeskiej, red. R. Dobrowolski, M. Zemło, Lublin-Supraśl 2012.
• Faryna-Paszkiewicz H., Omilianowska-Malinowska M., Pasieczny R., Atlas zabytków architektury w Polsce, Warszawa 2003.
• Gil A., Prawosławna Eparchia Chełmska do 1596 r., Lublin-Chełm, 1999.
• Gil A., Chełmska diecezja unicka 1596-1810. Dzieje i organizacja. Studia i materiały z dziejów chrześcijaństwa wschodniego w Rzeczpospolitej, Lublin 2005.
• Gil A., Chełmskie diecezje obrządku wschodniego. Zagadnienia organizacji terytorialnej w XVII i XVIII wieku, w: Polska-Ukraina. 1000 lat sąsiedztwa, t. 5, red. S. Stępień, Przemyśl 2000, s. 29-61.
• Gil A., Skoczylas I., Kościoły wschodnie w państwie polsko-litewskim w procesie przemian i adaptacji: Metropolia kijowska w latach 1458-1795, Lublin-Lwów 2014.
• Górak J., Miasta i miasteczka Zamojszczyzny, Zamość 1990.
• Ihnatowicz I., Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, cz. I, Warszawa 1967.
• Karbownik M., Ofiary iura stolae na ziemiach polskich w latach 1285- 1918, Lublin 1995.
• Kołbuk W., Duchowieństwo unickie w Królestwie Polskim 1835-1875, Lublin 1992.
• Kołbuk W., Kościoły wschodnie w Rzeczypospolitej około 1772 roku, Lublin 1998.
• Kołbuk W., Kościoły wschodnie na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej 1772-1914, Lublin 1992.
• Kość J., Słownictwo regionalne w XVII-XVIII-wiecznych księgach miejskich wschodniej Lubelszczyzny, w: Studia językoznawcze. Streszczenia prac doktorskich, red. W. Boryś, t. 13, Wrocław 1988, s. 57-102.
• Koziej J., Parafia, w: Encyklopedia katolicka, red. E. Gigilewicz, Lublin 2010, kol. 1324-1326.
• Kuklo C., Demografia Rzeczypospolitej przedrozbiorowej, Warszawa 2009.
• Likowski E., Dzieje Kościoła unickiego na Litwie i Rusi w XVIII i XIX wieku uważane głównie ze względu na przyczyny jego upadku, t. 1, Warszawa 1906.
• Likowski E., Unia brzeska, Warszawa 1907.
• Markunas A., Uczitiel T., Popularny słownik sakaralizmów polskich i ukraińskich, Poznań 2001.
• Mironowicz A, Struktura organizacyjna kościoła prawosławnego w Polsce w X-XVIII wieku, w: Kościół prawosławny w Polsce dawniej i dziś, red. L. Adamczuk, A. Mironowicz, Warszawa 1993, s. 48-65 .
• Narbutt O., Historia i typologia ksiąg liturgicznych bizantyńsko-słowiańskich. Zagadnienie identyfikacji według kryterium treściowego, Warszawa 1979.
• Niedźwiedź J., Leksykon historyczny miejscowości dawnego województwa zamojskiego, Zamość 2004.
• Nowodworski M., Parafia, w: Encyklopedia kościelna, red. M. Nowodworski, Warszawa 1892, s. 200.
• Pańczuk B., Księgi liturgiczne, w: Encyklopedia katolicka, red. A. Szostek, E. Ziemann, R. Sawa, K. Góźdź, J. Herbut, S. Olczak, R. Popowski, Lublin 2004, t. X, kol. 110.
• Półćwiartek J., Z badań nad rolą gospodarczo-społeczną plebanii na wsi pańszczyźnianej ziemi przemyskiej i sanockiej w XVI-XIX wieku, Rzeszów 1974.
• Seniuk B.M., Osiemnastowieczna terminologia z zakresu architektury i sztuki cerkiewnej oraz organizacji kościoła wschodniego. Materiały do słownika na podstawie protokołów wizytacyjnych Eparchii Włodzimierskiej, w: Polska Ukraina 1000 lat sąsiedztwa, red. S. Stępień, t. 5, Przemyśl 2000, s. 309-346.
• Snela B., Kolory liturgiczne, w: Encyklopedia katolicka, red. B. Migut, A. Szostek, R. Sawa, K. Gwóźdź, J. Herbut, S. Olczak, R. Popowski, Lublin 2002, t. 9, kol. 385-386.
• Soszyński R., 400-lecie unii brzeskiej, Warszawa 1996.
• Szymański J., Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2005.
• Turnau I., Słownik ubiorów. Tkaniny, wyroby pozatkackie, skóry, broń i klejnoty oraz barwy znane w Polsce od średniowiecza do początku XIX w., Warszawa 1999.
• Unia brzeska 1596 r. Geneza i skutki. Katalog wystawy, Toruń 1997.
• Unia brzeska. Materiały z radomskiego sympozjum, red. A. Hejda, Radom 1998.
• Unia brzeska, geneza, dzieje i konsekwencje w kulturze narodów słowiańskich, ed. R. Łużny, F. Ziejka, A. Kępiński, Wrocław 1994.
• Wiśniowski E., Rozwój sieci parafialnej w prepozyturze wiślickiej w średniowieczu. Studium geograficzno-historyczne, Warszawa 1965.
• Wiśniowski E., Rozwój organizacji parafialnej w Polsce do czasów reformacji, w: Kościół w Polsce, red. J. Kłoczowski, t. I, Kraków 1966, s. 237-238.
• Wiśniowski E., Kościół parafialny i jego funkcje społeczne w średniowiecznej Polsce, „Studia Theologica Varsaviensia”, 7(1969), s. 187-238.
• Wójcik E., Fundacja, w: Encyklopedia katolicka, red. L. Bieńkowski, t. V, Lublin 1989, kol. 760-761.
• Zajda A, Nazwy staropolskich powinności feudalnych, danin i opłat (do 1600 roku), Warszawa 1979.
• Ϲлободян B., Церкви Холмскоі епархії, Львів 2005.