Dusza jako zasadniczy punkt odniesienia krakowskiej antropologii średniowiecznej

• Authors: Krzysztof Bochenek

Title variants

EN

Soul as the Basic Point of Reference in Cracow’s Medieval Anthropology

RU

Душа в качестве основного ориентира краковской антропологии Средневековья

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Medieval scholastics, also in Cracow, were interested in significant from the then anthropology point of view issues of the genesis and the nature of the soul, especially the most important from the faith point of view an issue of its im-mortality. They were also wondering about the fate of the soul after the death of the body. This type of wondering very rarely interest contemporary philosophers of man. They hold the view that this subject matter could be undertaken more on the plane of reason than that of faith. Nevertheless, it is necessary to remember that medieval matters concerning soul properly reflect the state of mind of medieval people.

RU

Схоласты Средневековья, в том числе краковские, интересовались важными с точки зрения современной антропологии проблемами генезиса и природы души, а особенно наиболее важной с точки зрения веры проблемой её бессмертия. Озадачивались также судьбой души после смерти тела. Такого рода соображения очень редко интересуют современных философов человека. Считается, что эту тематику можно рассматривать скорее в плоскости разума, чем веры. Однако следует помнить о том, что средневековые вопросы, связанные с душой, верно отражают состояние умов людей Средневековья.

• Publisher: Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich
• Journal: ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich
• Year: 2011
• Issue: 11
• Pages: 37-51

Contributors

author

Krzysztof Bochenek

• Uniwersytet Rzeszowski

References

• Bartnik C. 2002. Myśl eschatologiczna. Lublin.
• Böhner P., E. Gilson. 1962. Historia filozofii chrześcijańskiej, tłum. S. Stomma. Warszawa.
• Ciszewski M. 1999. Vera philosophia a nieśmiertelność duszy ludzkiej w ujęciu niektórych szesnastowiecznych autorów, AM 12.
• Domański J. 1989. Wieki XIII–XV. W Zarys dziejów filozofii w Polsce. Wieki XIII–XVII, Z. Ogonowski (red.). Warszawa.
• Domański J. 1997. Z dawnych rozważań o marności i pogardzie świata oraz nędzy i godności człowieka. Warszawa.
• Evans G. 1996. Filozofia i teologia w średniowieczu. Kraków.
• Falkener M. Epithoma conclusionum theologicalium pro introductione in quattuor libros Sententiarum magistri Petri Lombardi episcopi parisiensis admodum utilis, in florentissimo studio Cracoviensi elucubratum, Kraków 1521f. 57v-58r.
• Falkener M. Super XII quodlibetum, rkp BJ 2237, f. 326v.
• Falkener M. Super X quodlibetum, rkp BJ 2237, f. 204v;
• Gilson E. 1953. Wprowadzenie do nauki św. Augustyna, tłum. Z. Jakimiak. Warszawa.
• Gilson E. 1958. Duch filozofii średniowiecznej, tłum. J. Rybałta. Warszawa.
• Granat W. 1961. Dogmatyka katolicka, tom 2, Bóg Stwórca – Aniołowie – Człowiek. Lublin.
• Gutowski P. 2003. Hume. W Powszechna Encyklopedia Filozofii, tom 4. Lublin.
• Jan z Głogowa. 1978. Komentarz do Ksiąg Arystotelesa O duszy, tłum. J. Domański. W 700 lat myśli polskiej. Filozofia i myśl społeczna XIII–XV wieku, J. Domański (red.). Warszawa.
• Jusiak J. 2005. Locke John. W Powszechna Encyklopedia Filozofii, tom 6, 456–461. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
• Kałuża Z. 1980. „Metateologia Mateusza z Krakowa”. Studia Mediewistyczne 20.
• Kelly J.N.D. 1988. Początki doktryny chrześcijańskiej. Warszawa.
• Krąpiec M. 2001. Ciało ludzkie. W Powszechna Encyklopedia Filozofii, tom 2. Lublin.
• Kuksewicz Z. 1972. Problematyka psychologiczna w polskiej filozofii XV w. W Filozofia Polska XV wieku, R. Palacz (red.). Warszawa.
• Kuksewicz Z. 1972. Problematyka psychologiczna w polskiej filozofii XV w. W Filozofia Polska XV wieku, R. Palacz (red.), 123–189. Warszawa.
• Kuksewicz Z. 1973. Albertyzm i tomizm w XV wieku w Krakowie i Kolonii. Doktryna psychologiczna. Wrocław.
• Kuksewicz Z. 1975. Filozofia człowieka. Teoria duszy. W Dzieje filozofii średniowiecznej w Polsce, tom 5. Wrocław.
• Maciej ze Sąspowa, Quaestiones super II librum Sententiarum Petri Lombardi, rkp BJ 2203, f. 209r.
• Markowski M. 1971. Burydanizm w Polsce w okresie przedkopernikańskim. Warszawa.
• Markowski M. 1978. Tomizm w logice, teorii poznania, filozofii przyrody i psychologii w Polsce w latach 1400–1525. W Studia z dziejów myśli św. Tomasza z Akwinu, S. Swieżawski, J. Czerkawski (red.). Lublin.
• Markowski M. 1984. „Wpływ poglądów Alberta Wielkiego i późniejszego albertyzmu na piętnastowieczną filozofię krakowską”. Przegląd Tomistyczny 1.
• Markowski M. 1988. „Katalog dzieł Marsyliusza z Inghen z ewidencją rękopisów”. Studia Mediewistyczne 25 : 39–132.
• Michalski K. 1997. Filozofia wieków średnich. Kraków.
• Pomponazzi P. 1980. O nieśmiertelności duszy, tłum. M. Cytowska. Warszawa.
• Ritter G. 1936. Die Heidelberger Universität, tom 1, Das Mittelalter (1386–1508). Heidelberg.
• Singer P. 2007. Etyka praktyczna. Warszawa.
• Stanisław z Zawady, Commentum Super Genesim, rkp BJ 1429.
• Swieżawski S. 1948. „Centralne zagadnienie tomistycznej nauki o duszy (commensuratio animae ad hoc corpus)”. Przegląd Filozoficzny 44 : 251–297.
• Swieżawski S. 1968. „Z antropologii filozoficznej XV wieku (Problemy i trudności w jej studium)”. Studia Mediewistyczne 9.
• Swieżawski S. 1974. Poznanie. Dzieje filozofii europejskiej w XV wieku, tom 1. Warszawa.
• Swieżawski S. 1979. Bóg. Dzieje filozofii europejskiej w XV wieku, tom 4. Warszawa.
• Swieżawski S. 1983. Człowiek. Dzieje filozofii europejskiej w XV wieku, tom 6. Warszawa.
• Swieżawski S. 1983. Święty Tomasz na nowo odczytany. Kraków.
• Swieżawski S. 2002. Między średniowieczem a czasami nowymi. Sylwetki myślicieli XV wieku. Warszawa.
• Wald B. 2003. Błąd antropologiczny i jego konsekwencje we współczesnej filozofii. W Błąd antropologiczny, A. Maryniarczyk, K. Stępień (red.), 123–132. Lublin.
• Wielgus S. 1983. Benedykta Hessego Qauestiones super octo libros Physicorum Aristotelis. Wstęp do krytycznej edycji. Lublin.
• Wielgus S. 1990. „Teoria człowieka w dziełach krakowskich teologów z drugiej połowy XV wieku”. Roczniki Filozoficzne 37–38.
• Winiarczyk A. 2004. Jakub z Paradyża. W Powszechna Encyklopedia Filozofii, tom 5. Lublin.
• Włodek Z. 1968. „Krakowski komentarz z XV wieku do Sentencji Piotra Lombarda. W poszukiwaniu tendencji doktrynalnych na wydziale teologicznym Uniwersytetu Krakowskiego w XV wieku”. Studia Mediewistyczne 9 : 245–295.
• Włodkowic P. 1978. Traktat o władzy papieża i cesarza w stosunku do pogan, tłum. L. Ehrlich. W 700 lat myśli polskiej. Filozofia i myśl społeczna XIII–XV wieku, J. Domański (red.). Warszawa.
• Wójcik K. 2005. Mateusz z Krakowa. W Powszechna Encyklopedia Filozofii, tom 6. Lublin.
• Wroński S. 1984. „Średniowieczna filozofia osoby ludzkiej”. Studia Mediewistyczne 23.
• Wulf M. De 1963. Histoire de la philosophie medievale, tom 2. Louvain-Paris.
• Zachariasz A.L. 1997. Człowiek w kulturze europejskiej: między uczuciem a rozumem. W Tradycja i postęp. Studia z historii filozofii, B. Andrzejewski (red.). Poznań.
• Zamorzanka A. 2005. Lucyfer, Powszechna Encyklopedia Filozofii, tom 6. Lublin.