Słowa-klucze kultury w przysłowiach hausa

• Authors: Zając Patryk

Title variants

EN

Culture Keywords in Hausa Proverbs

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article presents a combined approach towards a comparison of proverbs in different languages through the analysis of culture-specific concepts that are essential for coding the meaning of proverbs. The theory of culture keywords (Wierzbicka 1997) is adopted to the analysis of Hausa proverbs in a comparative perspective. The aim of the article is to indicate that proverbs are a representation of the linguistic image of the world and therefore may be subject to comparison in terms of the similarities and differences between languages and cultures. The word frequency analysis of 1505 Hausa proverbs led to identifying 55 items whose function can be specified as Hausa culture keywords. The presentation of 10 top items is to confirm their culture values and to identify 6 thematic areas which they represent. The presentation of 10 other keywords shows that the distinguished areas and their lexical representation may be used as methodological basis for comparative works on proverbs.

Keywords

EN

culture keywords; proverbs; Hausa language; comparative paremiology; culture-specific concepts

• Publisher: Polskie Towarzystwo Orientalistyczne
• Journal: Przegląd Orientalistyczny
• Year: 2018
• Issue: 1-2 (265-266)
• Pages: 155-181

Dates

published

2018-11-20

Contributors

author

Zając Patryk

• Katedra Języków i Kultur Afryki, Wydział Orientalistyczny, Uniwersytet Warszawski

References

• Abraham Roy Clive, Dictionary of the Hausa Language, London University Press, London 1962.
• Adamu Mahdi, The Spread of the Hausa Culture in West Africa 1700–1900, „Savanna” 1976, t. V, nr 1, s. 3–13.
• Aminu Lawal Muhammad, The Hausa Code of World – Life: A Paremiological Exposition, referat wygłoszony na konferencji „Afican Studies Association of Australia and Pacific – African on a Global Stage”, 2003.
• Bagaye Yakubu L. Ibrahim, Nazarin karin magana mai labari [„Analiza przysłów z omówieniem”], Sokoto 1992, niepublikowana praca licencjacka napisana na Uniwerystecie w Sokoto.
• Baldi Sergio, Proverbs as an Educational Factor in Hausa Society, w: Gian Claudio Batic i Sergio Baldi (red.), Selected Proceedings of the Symposium on West African Languages, Università Degli Studi Di Napoli “L’Orientale” Dipartimento Asia, Africa e Mediterraneo, Napoli 2015, s. 249–265.
• Bargery George Percey, A Hausa-English Dictionary and English-Hausa Vocabulary, Oxford University Press, London 1934.
• Bartmiński Jerzy, Językowe podstawy obrazu świata, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1977.
• Bartmiński Jerzy, O języku folkloru, Zakład Narodowy Ossolińskich, Wrocław 1973.
• Dalby David, The Noun ‘garii’ in Hausa: A Semantic Study, „Journal of African Languages” 1964, t. 3, s. 273–305.
• Frąckiewicz Olga, O „wodzie” w kulturze ludu Hausa, „African Review. Przegląd Afrykanistyczny” 2012, t. IV, s. 19–23.
• Furniss Graham, Poetry, Prose and Popular Culture in Hausa, Edinburgh University Press, London 1996.
• Goddard Cliff, Semantic Theory and Semantic Universals, w: Anna Wierzbicka i Cliff Goddard (red.), Semantic and Lexical Universals: Theory and Empirical Findings, John Benjamins Publishing Company, Amsterdam – Philadelphia 1994, s. 7–29.
• Gidley C.G.B., Karin Magana and Amanci as Features of Hausa Sayings, „African Language Studies” 1974, t. 15, s. 81–96.
• Gumperz John J., Introduction, w: John J. Gumperz i Dell Hathaway Hymes (red.), Directions in Sociolinguistics, Holt, Rinehart & Winston, New York 1972, s. 1–25.
• Gutt Ernst-August, Dystans kulturowy a przekład, Universitas, Kraków 2005.
• Karin magana. „Iya magana ma da ranarsa!”, Northern Nigerian Publishing Company, Zaria 1950.
• Karpiński Rafał, Sudan centralny do końca XVI w., w: Michał Tymowski (red.), Historia Afryki do początku XIX wieku, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, Wrocław–Warszawa–Kraków 1996, s. 489–544.
• Kirk-Greene Anthony Hamilton Millard, Hausa ba dabo ba ne [„Hausa nie jest czarną magią”], OUP, Ibadan 1966.
• Kłosińska Katarzyna, Słownik przysłów. Przysłownik, Publicat SA, Poznań 2011.
• Koseska-Toszewa Violetta, Ludmila Dimitrova, Roman Roszko (red.), Representing Semantics in Digital Lexicography. Innovative Solutions for Lexical Entry Content in Slavic Lexicography, „Proceedings”, Institute of Slavic Studies, Polish Academy of Sciences, Warsaw 2009, MONDILEX Fourth Open Workshop, Warszawa, Poland, 29 June –1 July, 2009.
• Krysiak Paulina, Tradycyjna kuchnia hausańska, Warszawa 2017, nieopublikowana praca licencjacka napisana w Katedrze Języków i Kultur Afryki WO UW pod kierunkiem prof. Niny Pawlak.
• Kuszak Kinga, Przysłowie jako językowy nośnik wartości – perspektywa pedagogiczna, „Studia Edukacyjne” 2013, nr 26, s. 39–62.
• Merrick George, Hausa Proverbs, Kegan Paul, Trench, Trübner & Co, London 1905.
• Newman Paul, A Hausa-English Dictionary, Yale University Press, Newhaven–London 2007.
• Pawlak Nina, ‘Woman’ and ‘Man’ in Hausa Language and Culture, w: Nina Pawlak, Izabela Will, Ewa Siwierska (red.), Hausa and Chadic Studies in Honour of Professor Stanisław Piłaszewicz, Elipsa, Warszawa 2014, s. 172–187.
• Pawlak Nina, Dom w opozycji do buszu i świata. Perspektywa kulturowa pojęcia ‘gida’ w języku hausa, „Etnolingwistyka” 2010, t. 22, s. 129–144.
• Pawlak Nina, Kognitywny obraz ‘matki’ i ‘ojca’ w języku i kulturze Hausa, w: J.J. Pawlik i M. Szupejko (red.), Afryka na progu XXI wieku. Kultura i społeczeństwo, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2009, 237–247.
• Pawlak Nina, Pomyśleć i powiedzieć w języku hausa, w: Zofia Podobińska (red.), Języki Afryki a kultura, Agade, Warszawa 2004, s. 161–173.
• Pawlak Nina, Język hausa, Dialog, Warszawa 1998.
• Piłaszewicz Stanisław, Historia literatur afrykańskich w językach rodzimych. Literatura hausa, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1983.
• Saleh, Yusuf Sadau, A Contrastive Analysis of English and Hausa Proverbs in Selected Texts, Zaria 2014, nieopublikowana praca magisterska napisana w Department of Art and Social Science Education Ahmadu Bello University pod kierunkiem R.J. Daury, Ph.D. Spiro Melford E., Some Reflections on Cultural Determinism and Relativism with Special Reference to Emotion and Reason, w: R.A. Shweder i R.A. LeVine (red.), Culture Theory: Essays on Mind, Self, and Emotion, Cambridge University Press, Cambridge 1984, s. 323–346.
• Stanek Kamila, Litość po turecku, czyli wzorzec kulturowy zawarty w języku, „Studium Praktycznej Nauki Języków Obcych” 2009, www.spnjo.polsl.pl [7.05.2018], s. 192–199.
• Szpila Grzegorz, Przysłowie – semantyka tekstu jednozdaniowego, „Język Polski” 1999, nr 5, s. 371–378.
• Szpila Grzegorz, Teaching Universal and Culture-Specific Concepts. A Case Study of English and Polish Proverbs, „Prace Językoznawcze. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego”, z. 121, s. 317–323.
• Usman Asabe Kabir, An Annotation of Selected Hausa Parallel Proverbs, „Journal of Modern Education Review” 2014, t. 4, nr 11, s. 892–899.
• Whitting Charles E.J., Hausa and Fulani Proverbs, Government Printer, Lagos 1940.
• Wierzbicka Anna, Russian Emotional Expression, „Ethos” 1998, t. 26, nr 4, s. 456–483.
• Wierzbicka Anna, Understanding Cultures through Their Key Words, Oxford University Press, New York – Oxford 1997. [Wydanie polskie: Wierzbicka, Anna, Słowa klucze. Różne języki – różne kultury, Izabela Duraj-Nowosielska (przekł.), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 2007].
• Wierzbicka Anna, Japanese Cultural Scripts: Cultural Psychology and “Cultural Grammar”, „Ethos” 1996, t. 24, nr 3, s. 527–555.
• Wierzbicka Anna, A Conceptual Basis for Cultural Psychology, „Ethos” 1993, t. 21, nr 2, s. 205–231.
• Wierzbicka Anna, Does Language Reflect Culture? Evidence from Australian English, „Language in Society” 1986, t. 15, nr 3, s. 349–373.
• Wierzbicka Anna, A Semantic Metalanguage for a Cross-cultural Comparison of Speech Acts and Speech Genres, „Language in Society” 1985, t. 14, nr 4, s. 491–513.
• Yunusa Yusufu, Hausa a dunƙule na ɗaya, Government Printer, Kano 1977.
• Zając Patryk, Handel w języku i kulturze Hausa, Warszawa 2015, nieopublikowana praca licencjacka napisana w Katedrze Języków i Kultur Afryki WO UW pod kierunkiem prof. Niny Pawlak.
• Zając Patryk, Słowa-klucze kultury w przysłowiach hausa, Warszawa 2017, nieopublikowana praca magisterska napisana w Katedrze Języków i Kultur Afryki WO UW pod kierunkiem prof. Niny Pawlak.