Transcendencja w ujęciu Margaret S. Archer

• Authors: Wysocki Artur
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Podstawowym celem artykułu jest przedstawienie koncepcji transcendencji opisanej przez M.S. Archer i innych współautorów w książce Transcendence. Critical realism and God. W swych wyjaśnieniach starają się oni usunąć pewną asymetrię, która funkcjonuje w naukach społecznych przez ostatnie dwa wieki, a która przyznaje szczególną preferencję dla światopoglądu ateistycznego w badaniach naukowych, uznając go za obiektywny. M.S. Archer i współautorzy, opierając się na podejściu realistycznym, a zwłaszcza realizmie krytycznym, rozwiniętym przez Roya Bhaskara, wykazują nieuprawniony charakter takich założeń. Starają się się oni przywrócić zagadnienie Boga w racjonalnej debacie i dyskusji. Jak to zostało pokazane przez M.S. Archer założenia te wynikają z dwóch dominujących w naukach społęcznych koncepcji człowieka, dwóch redukcjonizmów, które usunęły Boga z rzeczywistości w ogóle. W swym wywodzie M.S. Archer korzyta z doświadczenia religijnego dwóch wielkich kontemplatyków Zachodu: św. Jana od Krzyża i św. Teresy od Jezusa. Dzięki temu studium pokazuje ona realną możliwość analizy naukowej doświadczenia religijnego, zwracając również uwagę na zastosowanie odpowiedniej metodologii dostosowanej do badanego zagadnienia.

Keywords

PL

transcendencja; M.S. Archer; realizm krytyczny; Bóg; koncepcje człowieka; doświadczenie religijne

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne
• Year: 2015
• Issue: 10
• Pages: 130-153

Dates

published

2015

Contributors

author

Wysocki Artur

References

• Archer M.S. (2013), Człowieczeństwo. Problem sprawstwa, Nomos, Kraków.
• Archer M.S., Collier A., Porpora D.V. (2004), Transcendence. Critical realism and God, Routlede, London-New York.
• Archer M.S., Colier A., Porpora D.V. (2004a), Introduction, w: tenże, Transcendence. Critical realism and God, Routledge, London-New York: 1-23.
• Archer M.S., Colier A., Porpora D.V. (2004b), What do we mean by God, w: tenże, Transcendence. Critical realism and God, Routledge, London-New York: 24-40.
• Archer M.S. (2004a), Models of man: The admissionof transcendence, w: M.S. Archer, A. Colier, D.V. Porpora, Transcendence. Critical realism and God, Routledge, London-New York: 63-81.
• Archer M.S. (2004b), Western mysticism and the limits of language, w: M.S. Archer, A. Colier, D.V. Porpora, Transcendence. Critical realism and God, Routledge, London-New York: 92-108.
• Archer M.S. (2004c), On understanding religious experience: St. Teresa as a challenge to social theory, w: M.S. Archer, A. Colier, D.V. Porpora, Transcendence. Critical realism and God, Routledge, London-New York: 138-154.
• Augustyn (1999), Wyznania, Świat Książki, Warszawa.
• Benedykt XVI (2010), Meeting with the representatives of the British society including the diplomatic corps, politicians, academics and business leaders, 17.09.2010, http://w2.vatican.va/content/benedict-xvi/en/speeches/2010/september/documents/hf_ben-xvi_spe_20100917_societa-civile.html.
• Bhaskar R. (2002), From East to West. Odyssey of a Soul, Routledge, London-New York.
• Bhaskar R. (1998a) General introduction, w: M.S. Archer, R. Bhaskar, A. Collier, T. Lawson i A. Norrie (red.), Critical realism: essential readings, Routledge, London, s. IX-XXIV.
• Bhaskar R. (1998b), Philosophy and scientific realism, w: M.S. Archer, R. Bhaskar, A. Collier, T. Lawson i A. Norrie (red.), Critical realism: essential readings, Routledge, London: 16-47.
• Elders L.J. (1992), Filozofia Boga. Filozoficzna teologia św. Tomasza z Akwinu, MAG, Warszawa.
• Franciszek (2015), Laudato si. W trosce o wspólny dom, Watykan.
• Garrigou-Lagrange R. (1998), Trzy okresy życia wewnętrznego, Wydawnictwo Ojców Franciszkanów, Niepokalanów.
• Hartwig M. (red.), (2--7), Dictionary of Critical Realism, Routledge, New York.
• Jan od Krzyża (1995a), Droga na Górę Karmel, w: Dzieła, Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Kraków, s. 402-520.
• Jan od Krzyża (1995b), Noc ciemna, w: Dzieła, Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Kraków, s. 402-520.
• Jan od Krzyża (1995c), Żywy płomień miości, w: Dzieła, Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Kraków, s. 715-803.
• Jan Paweł II (1998), Fides et ratio, Watykan.
• Kowalczyk S. (2001), Filozofia Boga, KUL, Lublin.
• Święcicka K. (1993), Transcendentalizm Husserla a filozofia dialogu, IFiS PAN, Warszawa.
• Teresa od Jezusa (1986), Twierdza wewnętzrna, w: Dzieła, t. 2, Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Kraków, s. 219-446.
• Tomasz z Akwinu (1999), Traktat o Bogu. Summa teologii, kwestie 1-26, Znak, Kraków.
• Tomasz z Akwinu (200), Suma teologiczna, Antyk, Kraków.
• Tomasz z Akwinu (2007), Summa contra gentiles, t. 2, "W drodze", Poznań.
• Zdybicka Z.J. (2000), Spełnienie się człowieka w religii, "Człowiek w Kulturze", nr 13, s. 19-33.
• Zdybicka Z.J. (1991), Człowiek i religia, w: M.A. Krąpiec, Ja-człowiek. Dzieła t. 9, KUL, Lublin: 355-400.
• Żmudziński M. (2008), Pojęcie "śmierci Boga" i jego oświeceniowa geneza, w: J. Wiśniewski (red.), Laicyzacja i sekularyzacja społęczeństwa nowożytnego (XVI-XVII w.), Hosianum, Olsztyn: 209-217.

Notes

PL

Artykuł 11. z numeru 10.

Identifiers

ISSN

2299-2367