CZYNNIKI DETERMINUJĄCE WYBÓR PROFILU KSZTAŁCENIA PRZEZ OSOBY Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ – UCZNIÓW PIERWSZYCH KLAS SZKÓŁ BRANŻOWYCH I STOPNIA

• Authors: Wos Klaudia , Szafrański Mateusz

Title variants

FACTORS DETERMINING THE SELECTION OF THE PROFILE OF EDUCATION BY PEOPLE WITH INTELLECTUAL DISABILITY IN VOCATIONAL SCHOOL

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia związki między zainteresowaniami zawodowymi uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim a wyborem przez nich profilu kształcenia. Drugim celem artykułu jest zaprezentowanie czynników wewnętrznych i zewnętrznych, które oddziałują na wybór profilu kształcenia przez badane osoby. Badania, w których udział wzięło 63 uczestników, zrealizowano z wykorzystaniem „Profilu zainteresowań zawodowych dla uczniów o obniżonych możliwościach intelektualnych” autorstwa Małgorzaty Połajdowicz, Ewy Radtke-Pawłowskiej, Urszuli Sajewicz-Radtke, wydanego przez Pracownię Testów Psychologicznych i Pedagogicznych w Gdańsku oraz autorskiego wywiadu kompletnie kierowanego. Wyniki wskazują, że wybór profilu kształcenia przez badane osoby z niepełnosprawnością intelektualną uczące się w szkole branżowej pierwszego stopnia nie jest zgodny z ich zainteresowaniami zawodowymi. W podejmowaniu decyzji o wyborze profilu kształcenia przez badanych znaczenie mają: środowisko rodzinne, konsultacje z nauczycielami, oferta kształcenia w szkole oraz przeciwskazania zdrowotne.

EN

Article presents relationships between the occupational interests of students with intellectual disabilities and their choice of educationalprofile. The second aim of the article is to present internal and external factors that influence the choice of the educational profile. Theresearch, in which 63 participants took part, was made using the author’s questionnaire and the tool about student’s occupational interests forthe student with reduced intellectual abilities. This tool was created by MałgorzataPołajdowicz, EwaRadtke-Pawłowska, UrszulaSajewicz-Radtke,published by the Psychological and Pedagogical Testing Laboratory in Gdańsk. The results indicate that the choice of the educational profileby persons with intellectual disability is not consistent with their occupational interests. The family environment, consultations with teachers, educational offer at school and health contraindications are important in deciding on the choice of the educational profile.

Keywords

PL

niepełnosprawność intelektualna; szkoła branżowa; profil kształcenia; wybór zawodu

EN

intellectual disability; vocational school; educational profile; choice of profession

• Publisher: Institute of Labor and Social Studies, Warsaw
• Journal: Polityka Społeczna
• Year: 2019
• Volume: 46
• Issue: 7(544)
• Pages: 15-21

Contributors

author

Wos Klaudia

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

author

Szafrański Mateusz

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

References

• Antoszkiewicz E. (2016), Tworzenie warunków edukacyjnychdla ucznia z niepełnosprawnością intelektualną w stopniulekkim, ORE, Warszawa.
• Barczyński A., Radecki P. (2008), Identyfikacja przyczyn niskiejaktywności zawodowej osób niepełnosprawnych.Raport z badań, projekt finansowany z EuropejskiegoFunduszu Społecznego w ramach programu operacyjnego– Programu Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL dlaPolski 2004–2006, Warszawa.
• Bartkowski J. (2007), Między stygmatyzacją a odrzuceniem.System szkolny a przygotowanie zawodowe młodychosób niepełnosprawnych, w: E. Giermanowska (red.),Młodzi niepełnosprawni – aktywizacja zawodowa i nietypoweformy zatrudnienia, ISP, Warszawa, s. 197–224.
• Chrzanowska I. (2010), Problemy edukacji dzieci i młodzieżyz niepełnosprawnością, Impuls, Warszawa.
• Czerniecki B. (2015), Kształcenie zawodowe młodzieży niepełnosprawnej.Propozycje modernizacji organizacyjnej i programowej,„Journal of Modern Science”, nr 1(24), s. 63–84.
• Czerwińska-Jasiewicz M. (1979), Psychologiczna analiza cechdecyzji zawodowych młodzieży szkolnej, WydawnictwoUniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Gąsiorowska A., Bajcar B. (2006), Kwestionariusz zainteresowańzawodowych, nowe narzędzie diagnostyczne dladoradcy zawodowego, „Zeszyty Informacyjno-MetodyczneDoradcy Zawodowego”, nr 37, s. 29–30.
• Giermanowska E. (2012), Bariery aktywności zawodowej młodzieżyz niepełnosprawnościami w świetle badań, „PolitykaSpołeczna”, nr 2, s. 46–51.
• Greve B. (2009), The labour market situation of disabled peoplein European countries and implementation of employmentpolicies: a summary of evidence from countryreports and research studies, The Academic Network ofEuropean Disability Experts (ANED), Leeds.
• Gurycka A. (1989), Rozwój i kształtowanie zainteresowań,WSiP, Warszawa.
• Jaglarz E. (2017), Praca i jej znaczenie dla osób z niepełnosprawnością.Prawny i społeczny wymiar funkcjonowaniazawodowego osób z niepełnosprawnością, „StudiaSocialiaCracoviensia”, nr 2(17), s. 181–196.
• Jurgielewicz-Wojtaszek M., Pawlak M. (2004), Wpływ zainteresowańna kształtowanie się drogi zawodowej młodzieżyupośledzonej umysłowo w stopniu lekkim, w: Z. Janiszewska-Niścioruk (red.), Człowiek z niepełnosprawnościąintelektualną, t. 2: Wybrane problemy społecznegofunkcjonowania oraz rehabilitacji osób z niepełnosprawnościąintelektualną, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków,s. 65–73.
• Kławsiuć-Zduńczyk A. (2014), Poradnictwo całożyciowe jakoelement wsparcia w edukacji dorosłych, WydawnictwoUMK, Toruń.
• Mariańczyk K., Otrębski W. (2012), Edukacja zawodowa i zatrudnianieosób niepełnosprawnych umysłowo w Polsce.Czy jest szansa na pomyślne przejście ze szkoły na rynekpracy?, w: I. Ulfik-Jaworska, A. Gała (red.), Dalejw tę samą stronę. Księga jubileuszowa dedykowana profesorMarii Braun-Gałkowskiej, Wydawnictwo KUL, Lublin,s. 315–332.
• Otrębski W. (2007), Interakcyjny model rehabilitacji zawodowejosób z upośledzeniem umysłowym, WydawnictwoKUL, Lublin.
• Paszkowska-Rogacz A. (2003), Psychologiczne podstawy wyboruzawodu. Przegląd koncepcji teoretycznych, KOWEZIU,Warszawa.
• Połajdowicz M., Radtke-Pawłowska E., Sajewicz-Radtke U.(2012), Profil zainteresowań zawodowych dla uczniówo obniżonych możliwościach intelektualnych, PTPiP, Gdańsk.
• Rubacha K. (2008), Metodologia badań nad edukacją, WydawnictwaAkademickie i Profesjonalne, Warszawa.
• Rosalska M., Wawrzonek A. (2013), Od marzeń do kariery.Poradnik dla uczniów i absolwentów szkół ponadgimnazjalnych,KOWEZIU, Warszawa.
• Sołtysińska G. (2010), ABC doradcy zawodowego. Poradnictwozawodowe dla osób niepełnosprawnych. Materiały dlaszkolnego doradcy zawodowego, KOWEZIU, Warszawa.
• Super D. (1972), Psychologia zainteresowań, PWN, Warszawa.
• Wojtasiak E. (2006), Rehabilitacja zawodowa osób niepełnosprawnych– wyzwania współczesności, w: H. Ochoczenko,M. Paszkowicz (red.), Potrzeby osób niepełnosprawnychw warunkach globalnych przemian społeczno-gospodarczych, Impuls, Kraków, s. 17–28.
• Wojtasik B. (2011), Podstawy poradnictwa kariery. Podręcznikdla nauczycieli, KOWEZIU, Warszawa.
• Zakrzewska-Manterys E. (2007), Wykształcenie a sytuacjazawodowa osób niepełnosprawnych, w: E. Giermanowska(red.), Młodzi niepełnosprawni o sobie. Rodzina,edukacja, praca, ISP, Warszawa, s. 57–79.