Zagubione w przekładzie

• Authors: Szcześniak Krystyna

Title variants

EN

Lost in translation

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule autorka podejmuje problem przekładu tekstów, zawierających między innymi bardzo ciekawe dane dialektologiczne, dotyczące obszarów Grodzieńszczyzny, a zapisanych pod koniec XIX wieku przez Elizę Orzeszkową, a następnie opublikowanych w cyklu Ludzie i kwiaty nad Niemnem w czasopiśmie „Wisła”. Jej uwagi dotyczą zarówno dwujęzycznego tekstu Эліза Ажэшка, Людзі і кветкі над Нёманам. Нарысы на дзвюх мовах. Першая суместная публікацыя, Мінск 2012. Eliza Orzeszkowa, Ludzie i kwiaty nad Niemnem, Zbiór esejów na dwóch językach. Pierwsza wspólna publikacja, Mińsk 2012, jak i tłumaczenia tejże publikacji w wydaniu: Э. Ажэшка, Людзі і кветкі над Нёманам, w: Аповесці, апавяданні, нарысу, Мінск 2000, c. 457–503. Przedstawiając wszystkie błędy na tle ustalonej wcześniej wartości zbioru fitonimów dla dialektologów, botaników oraz etnolingwistów i badaczy folkloru, autorka zastanawia się nad celem takich wydań, zniekształcających całkowicie zawartość oryginału.

EN

In the article the author addresses the problem of translating texts which contain very interesting dialectological data from the areas of Grodno and recorded in the late nineteenth century by Eliza Orzeszkowa, and later published in the People and flowers by Niemen in the “Vistula” magazine. Her remarks apply to both bilingual text Эліза Ажэшка, Людзі і кветкі над Нёманам. Нарысы на дзвюх мовах. Першая суместная публікацыя, Мінск 2012. Eliza Orzeszkowa, People and flowers by Niemen, Collection of essays in two languages. The first joint publication, Minsk 2012 as well as the translation of the following publication: Э. Ажэшка, Людзі і кветкі над Нёманам, in: Аповесці, апавяданні, нарысу, Мінск 2000, c. 457–503. Presenting all errors against predetermined value of the set of phytonyms for dialectologists, botanists, ethnolinguists and researchers of folklore. The author considers the purpose of such releases distorting completely the content of the original material.

Keywords

PL

Orzeszkowa; Grodno; „Wisła”; dialektologia; fitonimy; tłumaczenie

EN

Orzeszkowa; Hrodna; „Wisła”; dialectology; phytonymics; translation

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
• Year: 2017
• Volume: LXIV
• Pages: 303-315

Dates

published

2017

Contributors

author

Szcześniak Krystyna

• Katedra Slawistyki, Uniwersytet Gdański

References

• Ażeszka Eliza, 2000, Ludzi i kwietki nad Niomanam, w: Apowiesci, apawiadanni, narysy, Biełaruski knihazor, Minsk, s. 457–503.
• Ażeszka Eliza, 2012, Ludzi i kwietki nad Niomanam. Narysy na dzwiuch mowach. Pierszaja sumiestnaja publikacyja, Knihazor, Minsk. [Orzeszkowa Eliza, Ludzie i kwiaty nad Niemnem, Zbiór esejów na dwóch językach, Pierwsza wspólna publikacja, Mińsk].
• Cercha Stanisław, 1894, Poglądy ludu na przyrodę. Łopuszna nad Dunajcem, „Wisła”, VIII, s. 145.
• Chodurska Halina, 1997, Kocha, lubi, szanuje (rośliny zapewniające dozgonną miłość w „zielniku czarodziejskim” Słowian Wschodnich, w: Anna Bolek, Adam Fałowski, Bożena Zinkiewicz-Tomanek, red., Słowianie wschodni. Między językiem a kulturą. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Wiesławowi Witkowskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, Wydaw-nictwo Bohdan Grell i Córka, Kraków, s. 169–176.
• Chodurska Halina, 2003, Ze studiów nad fitonimami rękopiśmiennych zielników wschodniosłowiańskich XVII–XVIII wieku, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej w Krakowie, Kraków.
• Czuchno Tatjana, 2007, Illustrowannyj encikłopedyczeskij słowarʹ. Lekarstwiennyje rastienija, EKSMO, Moskwa.
• Grek-Pabisowa Iryda, Handke Kwiryna, Ostrówka Małgorzata, Zielińska Anna, 1998, Bohatyrowicze sto lat później, SOW, Warszawa.
• Grek-Pabisowa Iryda, Maryniakowa Irena, 1999, Współczesne gwary polskie na dawnych kresach północno-wschodnich. Eksploracja terenowa i rozpisanie tekstów przy udziale Małgorzaty Ostrówki i Anny Zielińskiej, SOW, Warszawa 1999.
• Lekarstwiennyje rastenija. Encikłopedija, 2003, Kniżnyj dom, Minsk.
• [Makowiecki Stefan], 1936, Słownik botaniczny łacińsko-małoruski, zebrał i ułożył w latach 1877–1932 S. Makowiecki, Nakładem PAU, Kraków.
• Mowszowicz Jakub, 1985, Przewodnik do oznaczania krajowych roślin zielarskich, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.
• Orzeszkowa Eliza, 1888, Ludzie i kwiaty nad Niemnem, „Wisła” II, s. 1–15, 675–703.
• Orzeszkowa Eliza, 1888, Ludzie i kwiaty nad Niemnem, „Wisła” IV, s. 1–31.
• Orzeszkowa Eliza, 1891, Ludzie i kwiaty nad Niemnem, „Wisła” V, s. 235–247.
• Orzeszkowa Eliza, 1971, Nad Niemnem, PIW, Warszawa.
• Raslinny, 2001 – Raslinny swiet. Tematyczny słounik, Skład W.Dz. Astrejka i insz., nawuk. red. L.P. Kuncewicz, A.A. Krywicki, Biełaruskaja Nawuka, Minsk.
• Schiwy Günter, 2007, Der Grosse Schatz masurischer Märchen. Sagen und Legenden. Wielki skarbiec mazurskich bajek, legend i podań, tłum. Dietmar Serafin, Borussia. Wspólnota Kulturowa, Olsztyn.
• Szcześniak Krystyna, 2013, Świat roślin światem ludzi na pograniczu wschodniej i zachodniej Słowiańszczyzny, wyd. II popr., Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Wieras Zosʹka, 1992, Biełarusko-polsko-rasejska-łacinski botaniczny słounik, Wilnia, 1924, wyd. II, Biełaruskaje Kooperacyjna-Wydaweckaje Tawarystwa „Adradżenje”, Mensk

Identifiers

ISSN

0076-0390