Rola kryterium rentowności w dyskryminacyjnych metodach oceny zagrożenia upadłością przedsiębiorstwa

• Authors: Jerzy Kitowski

Title variants

EN

The role of the profitability criterion in discriminatory methods assessing the bankruptcy threat for a company

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W analizie finansowej coraz powszechniej wyrażany jest pogląd, że nadwyżka pieniężna jest wiarygodniejszym miernikiem oceny efektywności gospodarowania przedsiębiorstwa niż księgowa wartość zysku netto. Wyniki finansowe oraz obliczone na ich podstawie wskaźniki rentowności nie odzwierciedlają w wystarczająco dokładny sposób efektywności finansowej gospodarowania jednostki i nie stanowią dostatecznie dokładnej miary do wyceny wartości przedsiębiorstwa. Badaniami objęto 80 polskich modeli dyskryminacyjnych, w których wykorzystano 27 wskaźników rentowności. Krytycznie odniesiono się do niekonsekwencji metodycznych oraz terminologicznych w konstrukcji wskaźników rentowności. W badanych modelach najczęściej (po 14 razy) występuje relacja zysku netto do aktywów oraz zysku ze sprzedaży do aktywów, a ośmiokrotnie relacja zysku netto do zapasów (wyłącznie w modelach D. Hadasik).W10 modelach nie występują jako zmienne wskaźniki rentowności. Dla kolejnych 9 modeli nie sprecyzowano konstrukcji omawianych wskaźników. Nieoczekiwanie w pięciu badanych modelach dyskryminacyjnych wskaźniki rentowności są traktowane jako destymulanty. Jak wynika z badań przeprowadzonych przez R. Jagiełło, o randze wskaźników rentowności w modelach dyskryminacyjnych stanowi specyfika branżowa (przynależność sektorowa) danego przedsiębiorstwa.

Keywords

PL

rentowność; metody dyskryminacyjne; kondycja finansowa

• Publisher: Wydział Zarządzania - Uniwersytet Gdański
• Journal: Zarządzanie i Finanse
• Year: 2015
• Volume: 3
• Issue: 1
• Pages: 223-239

Contributors

author

Jerzy Kitowski

• Dr hab., prof. UR, Katedra Finansów, Wydział Ekonomii, Uniwersytet Rzeszowski, ul. Ćwiklińskiej 2, 35-601 Rzeszów

References

• Appenzeller D., Szarzec K. (2004), Prognozowanie zagrożenia upadłością polskich spółek publicznych, „Rynek Terminowy”, nr 1.
• Bednarski L., Borowiecki R., Duraj J., Kurtys E., Waśniewski T., Wersty B. (1996), Analiza ekonomiczna przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław.
• Czekaj J., Dresler Z. (1998), Zarządzanie finansami przedsiębiorstw. Podstawy teorii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Dębski W. (2005), Teoretyczne i praktyczne aspekty zarządzania finansami przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Duraj J. (1993), Analiza ekonomiczna przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa.
• Forfa M. (2009), Przepływy pieniężne w zarządzaniu finansami przedsiębiorstw, „Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej”, nr 78.
• Gajdka J., Stos D. (1996a), Wykorzystanie analizy dyskryminacyjnej do badania podatności przedsiębiorstwa na bankructwo, w: Przedsiębiorstwo na rynku kapitałowym, Duraj J. (red.),Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Gajdka J., Stos D. (1996b), Wykorzystanie analizy dyskryminacyjnej w ocenie kondycji finansowej przedsiębiorstw, w: Restrukturyzacja w procesie przekształceń i rozwoju przedsiębiorstw, Borowiecki R. (red.), Wyd. Akademii Ekonomicznej, Kraków.
• Hadasik D. (1998), Upadłość przedsiębiorstw w Polsce i metody jej prognozowania, „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Poznaniu”, nr 153, Poznań.
• Hamrol M., Czajka B., Piechocki M. (2004), Upadłość przedsiębiorstwa – model analizy dyskryminacyjnej, „Przegląd Organizacji”, nr 6.
• Harmoza K. (2010), Możliwości wykorzystania analizy dyskryminacyjnej jako narzędzia wspomagającego rating kredytowy, „Zeszyty Studiów Doktoranckich – Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu. Wydział Ekonomii”, Poznań, nr 56.
• Hołda A. (2001), Prognozowanie bankructwa jednostki w warunkach gospodarki polskiej z wykorzystaniem funkcji dyskryminacyjnej ZH, „Rachunkowość”, nr 5.
• Jagiełło R. (2013), Analiza dyskryminacyjna i regresja logistyczna w procesie oceny zdolności kredytowej przedsiębiorstw, „Materiały i Studia”, nr 286, NBP, Warszawa.
• Janek J., Żuchowski M. (2000), Analiza dyskryminacyjna i jej zastosowanie w ekonomii, Politechnika Warszawska, Warszawa.
• Juszczyk S. (2010), Prognozowanie upadłości przedsiębiorstw, „Ekonomista”, nr 5.
• Juszczyk S., Balina R. (2014), Prognozowanie zagrożenia bankructwem przedsiębiorstw w wybranych branżach, „Ekonomista”, nr 1.
• Kasjaniuk M. (2006), Zastosowanie analizy dyskryminacyjnej do modelowania i prognozowania kondycji przedsiębiorstw, „Barometr Regionalny” nr 6.
• Kitowski J. (2012), Sposoby ujmowania kryterium specyfiki branżowej w metodach oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa, „Zarządzanie i Finanse”, nr 4.
• Korenik D., Korenik S. (2004), Podstawy finansów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Korol T. (2013), Nowe podejście do analizy wskaźnikowej w przedsiębiorstwie, Oficyna Wolters Kluwer Polska, Warszawa.
• Kotaś R., Sojak S. (2009), Rachunkowość zarządcza w hotelarstwie i gastronomii, PWE, Warszawa.
• Mandell L., O’Brien T. J. (1992), Investments, Macmillan Publishing Company, New York.
• Maślanka T. (2008), Przepływy pieniężne w zarządzaniu finansami przedsiębiorstw, C.H. Beck, Warszawa.
• Matulich S., Heitger L. (1985), Financial Accounting, McGraw-Hill Book Company, New York.
• Mączyńska E. (1994), Ocena kondycji przedsiębiorstwa. (Uproszczone metody), „Życie Gospodarcze”, nr 38.
• Mączyńska E., Zawadzki M. (2006), Dyskryminacyjne modele predykcji upadłości przedsiębiorstw, „Ekonomista”, nr 2.
• Micherda B. (2006), Analiza finansowa w badaniu sprawozdania finansowego w świetle Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej, „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie” nr 702.
• Pazio W. (1994), Jak gospodarować finansami. Ekonomiczne podstawy biznesu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Pogodzińska M., Sojak S. (1995), Wykorzystanie analizy dyskryminacyjnej w przewidywaniu bankructwa przedsiębiorstw, „Acta Universitatis Nicolai Copernici – Ekonomia XXV – Nauki Humanistyczno-Społeczne”, nr 299.
• Pomykalska B., Pomykalski P. (2007), Analiza finansowa przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Prusak B. (2005), Nowoczesne metody prognozowania zagrożenia finansowego przedsiębiorstw, Difin, Warszawa.
• Rutkowski A. (2000), Zarządzanie finansami, PWE, Warszawa.
• Sojak S., Stawicki J. (2001), Wykorzystanie metod taksonomicznych do oceny kondycji ekonomicznej przedsiębiorstw, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, Warszawa, t. 3, nr 59.
• Stos D., Gajdka J. (2003), Ocena kondycji finansowej polskich spółek publicznych w okresie 1998–2001, w: Czas na pieniądz. Zarządzanie finansami. Mierzenie wyników i wycena przedsiębiorstw, Zarzecki D. (red.), Wyd. Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
• Sukiennik M. (2013), Analiza dyskryminacyjna oraz miękkie techniki obliczeniowe w ocenie stanu finansowego polskich kopalń, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego” nr 760, „Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia” nr 59, Wyd. Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
• Tracy J. (1995), Sprawozdania finansowe firm, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Tymoszuk M. (2013), Skuteczność modeli prognozowania upadłości przedsiębiorstw a upływ czasu – porównanie popularnych polskich modeli wielowymiarowej analizy dyskryminacyjnej z modelem zbudowanym przez autorkę, w: Adamska A., Mączyńska E., Upadłości, bankructwa i naprawa przedsiębiorstw. Wybrane zagadnienia, Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa.
• Vause B. (2005), Guide to Analysing Companies, Economist Books.
• Wardzińska K. (2012), Przykład zastosowania analizy dyskryminacyjnej do oceny sytuacji finansowej przedsiębiorstw, „Economy and Management”, nr 3.
• Wierzba D. (2000), Wczesne wykrywanie przedsiębiorstw zagrożonych upadłością na podstawie analizy wskaźników finansowych – teoria i badania empiryczne, „Zeszyty Naukowe” nr 9, Wyd. Wyższej Szkoły Ekonomiczno-Informatycznej w Warszawie, Warszawa.
• Wysocki F., Kozera A. (2012), Wykorzystanie analizy dyskryminacyjnej w ocenie upadłości przedsiębiorstw przemysłu mięsnego, „Journal of Agribusiness and Rural Development”, nr 4.
• Zaleska M. (2012), Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa przez analityka bankowego, Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa.