Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2016 | 12 | 427-447

Article title

Zwierzęta dziko żyjące na Pomorzu Zachodnim we wczesnym średniowieczu

Content

Title variants

EN
Wild animals in West Pomerania in the early Middle Ages

Languages of publication

PL

Abstracts

EN
Abstract: Wild animals from West Pomerania from the early Middle Ages were examined based on bone remains, excavated in the course of many years of excavations conducted by Szczecin archaeologists in this area. There were determined remains in terms of species as well as shares of individual taxa in this bone assemblage were analysed. In addition, morphological characterization of some animals was presented, using for this purpose osteometric features and calculated height of the withers. The results were compared with the data available in the literature.

Year

Volume

12

Pages

427-447

Physical description

Dates

published
2016

Contributors

References

  • Becker C. 1980. Untersuchungen an Skelettresten vom Haus- und Wildschweinen aus Haithabu. Berichte über die Ausgrabungen in Haithabu 15, 1–94.
  • Boessneck J., von den Driesch A. 1979. Eketorp. Befestigung und Siedlung auf Ölamd / Schweden. Die Fauna. Stockholm.
  • von den Driesch A. 1976. A guide to the measurements of animal bones from archaeological sites. Harvard.
  • Dzięciołowski R., Matuszewski G. 1989a. Jeleń szlachetny – Cervus elaphus (Linnaeus, 17). W: J. Krupka (red.), Łowiectwo. Warszawa, 169–181.
  • Dzięciołowski R., Matuszewski G. 1989b. Łoś – Alces alces (Linnaeus, 17). W: J. Krupka (red.), Łowiectwo. Warszawa, 188–194.
  • Gawlikowski J. 1969a. Szczątki zwierzęce z badań sondażowych na wczesnośredniowiecznym stanowisku nr 6 w Szczecinie. Materiały Zachodniopomorskie 15, 243–254.
  • Gawlikowski J. 1969b. Szczątki zwierzęce z zamku w Płotach. Materiały Zachodniopomorskie 15, 255–267.
  • Gawlikowski J. 1973/1975. Szczątki kostne zwierząt ze stanowiska w Szczecin-Zamek (wykop IV, V, VI i VII). Szczecin. Maszynopis w archiwum Działu Archeologii Muzeum Narodowego w Szczecinie.
  • Gawlikowski J. 1989a. Szczątki kostne zwierząt ze stanowiska Szczecin-Baszta. Szczecin. Maszynopis w archiwum Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w Szczecinie.
  • Gawlikowski J. 1989b. Biometryczne cechy kośćca bydła domowego (Bos primigenius f. taurus) Polski północno-zachodniej w różnych okresach historycznych. Zeszyty Naukowe AR Szczecin, Rozprawy 123.
  • Gawlikowski J. 1994a. Szczątki kostne zwierząt ze stanowiska Szczecin-Kwartał V. Szczecin. Maszynopis w archiwum Działu Archeologii Muzeum Narodowego w Szczecinie.
  • Gawlikowski J. 1994b. Zwierzęcy materiał wykopaliskowy ze stanowiska z zamku w Dobrej Nowogardzkiej, woj. szczecińskie. Materiały Zachodniopomorskie 40, 113–147.
  • Gawlikowski J. 1995. Szczątki kostne zwierząt ze stanowiska Szczecin-Podzamcze. Szczecin. Maszynopis w archiwum Działu Archeologii Muzeum Narodowego w Szczecinie.
  • Gawlikowski J. 1997. Zwierzęce szczątki kostne z wczesnośredniowiecznego podgrodzia w Stargardzie Szczecińskim. Materiały Zachodniopomorskie 42, 139–186.
  • Gawlikowski J., Stępień J. 1984a. Zwierzęcy materiał kostny z wykopalisk archeologiczncyh na wzgórzu klasztornym w Cedynii. Roczniki AR w Poznaniu 154, Archeozoologia 9, 3–17.
  • Gawlikowski J., Stępień J. 1984b. Zwierzęce szczątki kostne ze stanowiska 1 w Stargardzie Szczecińskim. Roczniki AR w Poznaniu 154, Archeozoologia 9, 19–34.
  • Gawlikowski J., Stępień J. 2003. Analiza archeozoologiczna faunistycznych materiałów kostnych z Dargobądza, gm. Wolin, stanowisko 10. Szczecin. Maszynopis w archiwum Działu Archeologii Muzeum Narodowego w Szczecinie.
  • Gawlikowski J., Stępień J. 2010a. Analiza archeozoologiczna faunistycznych materiałów kostnych, Wolin-Dwór, ul. Zamkowa 23a, gm. loco, st. 1 (AZP 21-06/34). Szczecin. Maszynopis w archiwum Pracowni Archeologicznej Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie.
  • Gawlikowski J., Stępień J. 2010b. Analiza archeozoologiczna faunistycznych materiałów kostnych, Kamień Pomorski, ul. Garncarska (wykop 7, warstwa VII). Maszynopis w archiwum Działu Archeologii Muzeum Narodowego w Szczecinie.
  • Gawlikowski J., Stępień J. 2014. Zwierzęta we wczesnośredniowiecznym Wolinie. Badania archoezoologiczne. W: B. Stanisławski, W. Filipowiak (red.), Wolin wczesnośredniowieczny 2. Warszawa, 82–171. Origines Polonorum 6.
  • Godynicki S. 1965. Określenie wysokości jeleni na podstawie kości śródręcza i śródstopia. Roczniki WSR w Poznaniu 25, 39–51.
  • Godynicki S. 1970. Proporcje między niektórymi wymiarami kości odnóży i czaszki u sarny (Capreolus capreolus L.). Roczniki WSR w Poznaniu 49, 21–40.
  • Hensel W. 1987. Słowiańszczyzna wczesnośredniowieczna. Zarys kultury materialnej. Warszawa.
  • Janaszek J. 1979. Szczątki kostne zwierząt dzikich w materiałach wykopaliskowych z Człuchowa. Roczniki AR w Poznaniu 115, Archeozoologia 5, 9–18.
  • Janaszek J. 1980. Szczątki kostne zająca szaraka Lepus europaeus (Pallas 1778) z wykopalisk w Starym Drawsku. Roczniki AR w Poznaniu 121, Archeozoologia 6, 7–16.
  • Koudelka F. 1885/1886. Das Verhältniss der Ossa longa zur Skeletthöhe bei den Säugetieren. Verhandlungen Naturforschenden Vereins Brünn 24/1, 127–153.
  • Kruk J. 1980. Gospodarka w Polsce południowo-wschodniej w V-III tysiącleciu p.n.e. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk..
  • Krysiak K. 1966. Szczątki kostne z grodziska we wsi Sąsiadka, pow. Zamość. Światowit 27, 171–201.
  • Krysiak K. 1967. Szczątki zwierzęce z wykopalisk w Gdansku. W: J. Kamińska (red.), Gdańsk wczesnośredniowieczny 6, 7–47.
  • Kubasiewicz M. 1955. Szczątki kostne zwierzęce z osady wczesnośredniowiecznej Szczecin-Mścięcino. Materiały Zachodniopomorskie 1, 73–85.
  • Kubasiewicz M. 1958. Szczątki zwierzęce z badań sondażowych w Kamieniu Pomorskim. Materiały Zachodniopomorskie 4, 241–250.
  • Kubasiewicz M. 1959. Szczątki zwierzęce z wczesnośredniowiecznej osady Gradziec. Materiały Zachodniopomorskie 5, 157–164.
  • Kubasiewicz M. 1960. Z badań nad szczątkami zwierzęcymi z Zamku Szczecińskiego. Materiały Zachodniopomorskie 6, 265–269.
  • Kubasiewicz M. 1962a. Szczątki zwierzęce z badań ratunkowych na stanowisku przy ulicy Grodzkiej w Szczecinie. Materiały Zachodniopomorskie 8, 207–220.
  • Kubasiewicz M. 1962b. Z badań nad szczątkami zwierzęcymi z zamku szczecińskiego. Część II. Materiały Zachodniopomorskie 8, 221–226.
  • Kubasiewicz M. 1963. Szczątki zwierzęce z wczesnośredniowiecznego grodziska w Sieradzu. Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Seria Archeologia 9, 195–233.
  • Kubasiewicz M. 1977. Badania archeozoologiczne na terenie Gdańska IX–XIV wieku. Gdańsk. Gdańsk wczesnośredniowieczny 9.
  • Kubasiewicz M., Gawilkowski J. 1961. Szczątki zwierzęce z wczesnośredniowiecznego grodziska w Cedyni. Materiały Zachodniopomorskie 7, 435–456.
  • Kubasiewicz M., Gawilkowski J. 1965. Szczątki zwierzęce z wczesnośredniowiecznego grodu w Kołobrzegu. Szczecińskie Towarzystwo Naukowe. Wydział Nauk Przyrodniczo-Rolniczych 24/2, 1–105.
  • Kubasiewicz M., Gawilkowski J. 1967. Zwierzęcy materiał kostny z wczesnośredniowiecznego Rynku Warzywnego w Szczecinie. Materiały Zachodniopmorskie 13, 337–368.
  • Lasota-Moskalewska A. 1984. Ocena archeozoologiczna materiału kostnego z wczesnośredniowiecznego grodziska w Tykocinie. Archeologia Polski 29/2, 245–265.
  • Lasota-Moskalewska A., Kobryń H., Świeżyński K. 1987. Changes in the size of the domestic and wild pigs in the territory of Poland from the Neolithic to the Middle Age. Acta Theriologica 32/5, 51–81.
  • Makowiecka M., Makowiecki D. 2015. Gospodarka zwierzętami w czasach rozwoju grodu i zamku w Międzyrzeczu na podstawie badań archeologicznych średniowiecznych szczątków. W: S. Kurnatowski (red.), Międzyrzecz. Gród i zamek w wiekach IX-XIV. Wyniki prac wykopaliskowych z lat 1954-1961. Warszawa, 393–409.
  • Makowiecki D. 2001. Hodowla oraz użytkowanie zwierząt na Ostrowie Lednickim w średniowieczu. Studium archeozoologiczne. Poznań. Biblioteka Studiów Lednickich 6.
  • Makowiecki D. 2010. Wczesnośredniowieczna gospodarka zwierzętami i socjotopografia in Culmine na Pomorzu Nadwiślańskim. Studium archeozoologiczne. Toruń. Mons Sanctii Laurentii 6.
  • Makowiecki D. 2012. Wyniki badań archeozoologicznych szczątków kostnych z wykopalisk w Gnieźnie, stanowisko 22. W: M. Kara (red.), Wyniki analiz specjalistycznych materiałów wczesnośredniowiecznych z gnieźnieńskiego zespołu osadniczego. Gniezno, 153–252.
  • Makowiecki D. 2014. Studia archeozoologiczne nad znaczeniem wczesnośredniowiecznej i średniowiecznej fauny łęczyckiego grodu. W: R. Grygiel, T. Jurek (red.), Początki Łęczycy. Łódź, 261–437.
  • Moczarski Z., Folejewski W. 1963. Ewolucja pochworogich. Prace Komisji Nauk Rolniczych i Komisji Nauk Leśnych 12/4, 3–56.
  • Müller H.-H. 1969. Die Tierreste aus der Wallburg “Der Kessel” bei Kreutzschan-Groitzschen, Kr. Zeitz. Siedlung, Burg und Stadt. Schriften der Sektion für Vor- und Frühgeschichte 25, 361–370.
  • Müller H.-H. 1971. Der Braunbär – Ursus arctos L. – im Mittelalter. Hercynia N.F. 8/1, 52–67.
  • Müller H.-H. 1977a. Die Tierreste aus der Wiprechtsburg bei Groitzsch, Kr. Borna. Arbeits- und Forsschungsberichte zur sachsischen Bodendenkmalplege 22, 101–170.
  • Müller H.-H. 1977b. Die Tierreste aus dem slawischen Burgwall von Berlin-Blankenburg. Archäologie als Geschichtswissenschaft, Studien und Untersuchungen, Schriften zur Ur- und Frühgeschichte 30, 527–544.
  • Müller H.-H. 1984. Die Tierreste aus der Mecklenburg, Kr. Wismar. Schriften zur Ur- und Frühgeschichte 37, 161–184.
  • Niedźwiedziński P. 1974. Rola gospodarcza myślistwa w okresie wczesnofeudalnym w Polsce Północno-Zachodniej. Zielonogórskie Zeszyty Muzealne 4, 107–138.
  • Pielowski Z. 1989a. Dzik – Sus scrofa (Linnaeus 1758). W: J. Krupka (red.), Łowiectwo. Warszawa, 161–169.
  • Pielowski Z. 1989b. Sarna – Capreolus capreolus (Linnaeus 1758), W: J. Krupka (red.), Łowiectwo. Warszawa, 195–204.
  • Pielowski Z. 1989c. Zając szarak – Lepus europaeus (Pallas 1778). W: J. Krupka (red.), Łowiectwo. Warszawa, 229–234.
  • Rabęcka-Brykczyńska I. 1984. Jatki rzeźnicze w Polsce w XIII- XIV w. Z problematyki badań nad produkcją i konsumpcją żywności w Polsce. Studia i Materiały z Historii Kultury Materialnej 57.
  • Reichstein H. 1984a. Jagd und Fischfang. Kulturverhältnisse. W: G. Kossack, K.E. Behre, P. Schmidt (red.), Archäologische und naturwissenschaftliche Untersuchungen an Siedlungen in deutschen Küstengebiet 1, Ländliche Siedlungen. Weinheim, 275–277. Acta Humaniora.
  • Reichstein H. 1984b. Beitrag zur Kenntnis frühmittelaterlichen Rotfuchse, Vulpes vulpes (Linné, 1758) aus Schleswig-Holstein. Schriften aus der Archäologisch-Zoologischen Arbeitsgruppe Schleswig-Kiel 8.
  • Requate H. 1957. Zur Naturgeschichte der Ures (Bos primigenius Boajanus 1827) nach Schadel- und Skelettfunden in Schleswig-Holstein. Zeitschrift für Tierzüchtung und Züchtungsbiologie 70, 297–338.
  • Schmölcke U. 2004. Nutztierhaltung, Jagd und Fischfang. Zur Nahrungsmiitelwirtschaft des frühgeschichtlichen Handelsplatzes von Gross Strömkendorf, Landkreis Nordwestmecklenburg. Beitrage zur Ur- und Frühgeschichte Mecklennburg-Vorpommerns 43, 1–200.
  • Schramm Z., Kranz I. 1978. Szczątki kostne dzikich przeżuwaczy (Ruminantia Scopoli, 1777) w wykopaliskach wczesnośredniowiecznego Santoka. Roczniki AR w Poznaniu 108, Archeozoologia 4, 43–60.
  • Schröder B. 1984. Untersuchungen an Tierknochenfunden aus alt- und jungslawischen Siedlungnsschichten des Burgwalles Alt Lübeck. Lübecker Schriften zur Archäologie und Kulturgeschichte 9, 45–87.
  • Sobociński M., 1977. Materiał kostny zwierzęcy z grodziska w Gwieździnie. Roczniki AR w Poznaniu 93, Archeozoologia 3, 63-80.
  • Sobociński M. 1979a. Szczątki kostne wczesnośredniowiecznego dzika (Sus scrofa L., 1758) z wykopalisk w Santoku. Roczniki AR w Poznaniu 115, Archeozoologia 5, 143–148.
  • Sobociński M. 1979b. Bóbr (Castor fiber L., 1758) i zając (Lepus europaeus Pallas, 1778) z wczesnośredniowiecznego Santoka. Roczniki AR w Poznaniu 115, Archeozoologia 5, 149–162.
  • Sobociński M. 1980a. Zwierzęce szczątki kostne ze stanowisk archeologicznych północnej części Wysoczyzny Krajeńskiej. Roczniki AR w Poznaniu 121, Archeozoologia 6, 39–55.
  • Sobociński M. 1980b. Szczątki kostne zwierząt mięsożernych (Carnivora Bowdich, 1821) domowych i dziko żyjących z wykopalisk w Starym Drawsku. Roczniki AR w Poznaniu 121, Archeozoologia 6, 131–158.
  • Sobociński M. 1986. Średniowieczny dzik (Sus scrofa L., 1758) Pojezierza Drawskiego. Roczniki AR w Poznaniu 172, 103–109.
  • Sobociński M. 1989. Zwierzęcy materiał kostny z grodziska wczesnośredniowiecznego w miejscowości Owidz, woj. gdańskie. Roczniki AR w Poznaniu 198. Archeozoologia 13, 127–153.
  • Sobociński M., Godynicki S. 1975. Szczątki zwierzęce wydobyte na terenie wczesnośredniowiecznego grodziska w Nakle nad Notecią. Roczniki AR w Poznaniu 76, Archeozoologia 1, 107–127.
  • Sobociński M., Kierkowska M. 1985. Szczątki kostne świni (Sus scrofa f. domestica) i dzika (Sus scrofa L., 1758) z wczesnośredniowiecznych stanowisk archeologicznych na Kujawach. Roczniki AR w Poznaniu 164, Archeozoologia 10, 129–151.
  • Sobociński M., Kubiak I. 1975. Szczątki kostne jelenia z niektórych wykopalisk wczesnośredniowieczncyh Wielkopolski i Kujaw. Roczniki AR w Poznaniu 76, Archeozoologia 1, 161–180.
  • Sobociński M., Mańkowski M. 1975. Szczątki kostne sarny z niektórych wykopalisk wczesnośredniowiecznych Wielkopolski i Kujaw. Roczniki AR w Poznaniu 76, Archeozoologia 1, 181–203.
  • Sosnowski A. 1981. Jeleniowate (Cervidae Gray, 1821) Pojezierza Drawskiego we wczesnym i późnym średniowieczu. Roczniki AR w Poznaniu 131, Archeozoologia 7, 105–130.
  • Stępień J. 1993. Szczątki kostne zwierząt z wczesnośredniowiecznego grodu w Mścięcinie. Materiały Zachodniopomorskie 39, 83–103.
  • Stępień J., Gawlikowski J. 1984a. Zwierzęcy materiał kostny z wczesnośredniowiecznej osady (stanowisko 3) w Derczewie. Roczniki AR w Poznaniu 154, Archeozoologia 9, 161–168.
  • Stępień J., Gawlikowski J. 1984b. Szczątki kostne zwierząt z archeologicznego stanowiska w Łobrzanach. Roczniki AR w Poznaniu 154, Archeozoologia 9, 169–176.
  • Stępień J., Gawlikowski J. 1995. Szczątki kostne zwierząt z grodziska w Golczewie. Maszynopis w archiwum Działu Archeologii Muzeum Narodowego w Szczecinie.
  • Sumiński P. 1989a. Wilk – Canis lupus (Linnaeus, 1758). W: J. Krupka (red.). Łowiectwo. Warszawa, 208–212.
  • Sumiński P. 1989b. Lis – Vulpes vulpes (Linnaeus, 1758). W: J. Krupka (red.). Łowiectwo. Warszawa, 212–215.
  • Sumiński P. 1989c. Niedźwiedź – Ursus arctos (Linnaeus, 1758). W: J. Krupka (red.). Łowiectwo. Warszawa, 302–304.
  • Sumiński P. 1989d. Żbik – Felis silvestris (Linnaeus, 1758). W: J. Krupka (red.). Łowiectwo. Warszawa, 316–318.
  • Teichert M. 1969. Osteometrische Untersuchungen zur Berechnung der Wideristhöhe bei vor- und frühgeschichtlichenSchweinen. Kuhn-Archiv 83, 237–292.
  • Wyrost P., Chrzanowska W. 1985a. Ssaki średniowiecznej fauny Śląska w świetle badań archeozoologicznych. W: P. Wyrost (red.), Dawna fauna Śląska w świetle badań archeozoologicznych. Wrocław, 59–101.
  • Wyrost P., Chrzanowska W. 1985b. Jeleń (Cervus elaphus L., 1758) z terenu Śląska w świetle badań archeozoologicznych. W: P. Wyrost (red.), Dawna fauna Śląska w świetle badań archeozoologicznych. Wrocław, 103–132.
  • Wyrost P., Chrzanowska W. 1985c. Sarna (Capreolus capreolus L., 1758) z terenu Śląska w świetle badań archeozoologicznych. W: P. Wyrost (red.), Dawna fauna Śląska w świetle badań archeozoologicznych. Wrocław, 133–155.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

ISSN
0076-5236

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-c4f1da29-e654-404c-90c4-453d566463e3
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.