Biblioterapia jako metoda pracy z dziećmi z zaburzeniami ze spektrum autyzmu

• Authors: Mrowiec Ewa Małgorzata

Title variants

EN

Bibliotherapy as a method of working with children with autism spectrum disorders

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł został poświęcony biblioterapii jako metodzie wspierającej rozwój umiejętności komunikacyjnych i społecznych u uczniów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Całość składa się z dwóch części. Pierwsza z nich to wprowadzenie teoretyczne, w którym zdefiniowano podstawowe dla treści artykułu pojęcia, jak: autyzm, arteterapia, biblioterapia. Druga część – empiryczna – stanowi omówienie pracy biblioterapeutycznej na przykładzie analizy indywidualnego przypadku wybranej grupy uczniów z ASD w klasach wczesnoszkolnych szkolnictwa specjalnego. W rozważaniach uwzględniono metodologiczne wytyczne realizacji analizy oraz praktyczne działania w postaci zajęć czytelniczych o charakterze relaksacyjnym, teatrzyku kamishibai, czytania wrażeniowego, które pozwoliły na sformułowanie podstawowych wniosków badawczych.

EN

This article is devoted to bibliotherapy as a method supporting the development of communication and social skills in students with autism spectrum disorders. The article consists of two parts. The first part provides a theoretical introduction where the key terms such as autism, art therapy, bibliotherapy are defined. The second part – empirical – provides a discussion of a bibliotherapeutic work based on the individual case analysis of the chosen group of young learners with ASD in primary school in special education. The discussion incorporates the methodological guidelines for conducting analysis as well as practical measures in the form of relaxing reading classes, kamishibai theatre, sensory reading, what allowed to formulate basic research conclusions.

Keywords

PL

arteterapia; biblioterapia; zaburzenia ze spektrum autyzmu edukacja wczesnoszkolna

EN

art therapy; bibliotherapy; autism spectrum disorders; early school education

• Publisher: Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach
• Journal: Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy
• Year: 2019
• Issue: 4(58)
• Pages: 30-47

Contributors

author

Mrowiec Ewa Małgorzata

• II Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Cieszynie

References

• Borecka, I. (2001). Biblioterapia formą terapii pedagogicznej. Skrypt dla studentów pedagogiki. Wałbrzych: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej.
• Chatzipentidis, K. (2017). Biblioterapia rodzeństwa dzieci z autyzmem. Przegląd Biblioterapeutyczny, 7(1), 83-92. Pobrane 12 czerwca 2019, z: http://repozytorium.uni.wroc.pl/Content/89911/01_06_Chatzipentidis-K_Biblioterapia-rodzenstwa.pdf
• Czernianin, W. (2017). Biblioterapia w pedagogice specjalnej. Krótkie repetytorium. W: W. Czernianin, H. Czernianin, K. Chatzipentidis, Podstawy współczesnej biblioterapii (s. 117-126). Wrocław: Wydawnictwo eBooki.com.pl. Pobrane 7 maja 2019, z: http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/79760/Podstawy_wspolczesnej_biblioterapii.pdf
• Fedorowicz-Kruszewska, M., Kruszewski, T. (red.). (2005). Biblioterapia. Z zagadnień pomocy niepełnosprawnym użytkownikom książki. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Firth, U. (2008). Autyzm. Wyjaśnienie tajemnicy. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Gaebel, W., Zielasek, J., Reed, G.M. (2017). Zaburzenia psychiczne i behawioralne w ICD-11: koncepcje, metodologie oraz obecny status. Psychiatria Polska, 51(2), 169-195. DOI: 10.12740/PP/69660
• Godawa, J., Godawa, S. (2015). Wewnętrzne krajobrazy sztuki – arteterapia we wspieraniu procesów socjalizacyjnych osób z niepełnosprawnością. Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych, 21(2), 105-113.
• Gwadera, A. (2017). Ilustracja autorska we współczesnych literackich książkach dla dzieci i młodzieży. Nowa Biblioteka, 2(25), 35-48.
• Hornowska, E. i in. (2017). Rozumienie świata. O warsztatach pracy z książką i czytelnikami. Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.
• Ippold, L. (2014). Miejsce książki i biblioterapii w życiu dziecka przewlekle chorego. Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy, 3(37), 34-44.
• Jablensky, A. (2010). W kierunku ICD-11 i DSM-V – poza zagadnieniami harmonizacji. Psychiatria po Dyplomie, 4, 65-67. Pobrane 7 czerwca 2019, z: www.podyplomie.pl/psychiatriapodyplomie
• Leszczyński, G. (2012). Style lektury książki dziecięcej. W: A. Ungeheuer-Gołąb (red.), Noosfera literacka. Problemy wychowania i terapii poprzez literaturę dla dzieci (s. 22-47). Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Łoza, B., Chmielnicka-Plaskota, A. (red.). (2014). Arteterapia. (cz. 1: [Teoria]). (Wyd. 2 zm.). Warszawa: Difin.
• Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych. Rewizja dziesiąta ICD-10. T. 1. (cop. 2012). [Warszawa]: Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia. Pobrane 23 marca 2020, z: https://www.csioz.gov.pl/fileadmin/user_upload/Wytyczne/statystyka/icd10tomi_56a8f5a554a18.pdf
• Molicka, M. (ok. 2006). Bajki terapeutyczne (cz. 1). (Wyd. 2 popr. i uzup.). Poznań: Media Rodzina.
• Möller, H.-J. (2018). Możliwości i ograniczenia DSM-5 w polepszeniu klasyfikacji i diagnozy zaburzeń psychicznych. Psychiatria Polska, 52(4), s. 611-628. DOI: 10.12740/PP/91040
• Niedziela, S. (2012). Czy potrzebne? Rozważania o kamishibai. Guliwer, 2(100), 52-55.
• Olechnowicz, H. (2004). Wokół autyzmu. Fakty, skojarzenia, refleksje. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Olszewska, M. (2013). Pisanie książek jako forma autoterapii rodziców dzieci niepełnosprawnych. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 11, 95-107. Pobrane 7 czerwca 2019, z: https://niepelnosprawnosc.ug.edu.pl/archiwum-pdf/niepelnosprawnosc11
• Prokopiak, A. (2013). Wsparcie środowiska wychowawczego osób ze spektrum autyzmu. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 11, 59-68. Pobrane 7 czerwca 2019, z: https://niepelnosprawnosc.ug.edu.pl/archiwum-pdf/niepelnosprawnosc11
• Rynkiewicz, A., Kulik, M. (2013). Wystandaryzowane, interaktywne narzędzia do diagnozy zaburzeń ze spektrum autyzmu a nowe kryteria diagnostyczne DSM-5. Psychiatria, 10(2), 41-48. Pobrane 8 czerwca 2019, z: https://journals.viamedica.pl/psychiatria/article/view/35880/25969
• Skawina, B. (2016). Autyzm i zespół Aspergera. Objawy, przyczyny, diagnoza i współczesne metody terapeutyczne. [Referat przedstawiony na: Nová sociálna edukácia človeka V Medzinárodná interdisciplinárna vedecká konferencia, Prešov, 7. 11. 2016]. Pobrane 8 czerwca 2019, z: https://www.pulib.sk/web/kniznica/elpub/dokument/Husar7/subor/Skawina.pdf
• Swędrowska, M. (2014). Czytanie wrażeniowe. Innowacyjny model czytania dzieciom tekstów literackich w przedszkolu i szkole. Trendy, 2, 104-108. Pobrane 12 czerwca 2019, z: http://www.bc.ore.edu.pl/Content/645/T0214%2C+Sw%C4%99drowska.pdf
• Swędrowska, M. (2018). Przedszkolak w świecie liter i emocji – czytanie wrażeniowe i rozwój emocjonalny dziecka. Pobrane 10 czerwca 2019, z: http://www.maluszkoweinspiracje.pl/2018/12/przedszkolak-w-swiecie-liter-i-emocji.html
• Trzpil, A. (2016). Kamishibai – teatr obrazu. Qulturka.pl Dziecko i Kultura. Pobrane 8 maja 2019, z: http://qlturka.pl/2016/11/07/kamishibai-teatr-obrazu/
• Twardowska, M. (2014). Dzieci lubią książki! Czytanie wrażeniowe w ruchu, w tańcu i w zabawie. Seminarium dla nauczycieli wychowania przedszkolnego i edukacji wczesnoszkolnej ZCDN, 4 października 2014 r. [Prezentacja]. Pobrane 5 maja 2019, z: https://docplayer.pl/4625852-Dzieci-lubia-ksiazki-czytanie-wrazeniowe-w-ruchu-w-tancu-i-w-zabawie.html