Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2020 | XVII (2020) | 2: Rozejm w Dywilinie (1618) na tle epoki, pod red. A. Góraka | 139-155

Article title

Szlachta koronna wobec autoramentu cudzoziemskiego w świetle dokumentów sejmikowych z lat 1654-1667

Authors

Content

Title variants

RU
Шляхта Короны по отношению к иностранным отрядам в свете документов сеймиков 1654-1667 годов
EN
Crown nobility towards the troops of the foreign enlistment in the light of sejmik documents from 1654-1667

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Postawy szlachty koronnych wobec cudzoziemców zaciągniętych do jednostek wojskowych w latach 1654-1667 w artykule podzielono na kilka zagadnień. Najbardziej negatywne opinie skupiały się na rajtarach, w przypadku których szlachta narzekała na zbyt wysokie płace i ich nieskuteczność w walce. Kolejnymi problemami są brak dyscypliny wśród zaciągniętych cudzoziemców, rywalizacja o stanowiska oficerskie, obawa przed liczebną dominacją cudzoziemców nad narodową rekrutacją oraz problem poparcia przez nich frakcji królewskiej podczas bratobójczego buntu Lubomirskiego.
EN
Attitudes of Crown nobility towards foreigners enlisted in military units between 1654 and 1667 were divided into few problems in the article. The most negative opinions were focused on reitars, in case of which the szlachta complained about too high wages and their ineffectiveness in fight. Further problems are the lack of discipline among enlisted foreigners, competition for officer positions, a fear of numerous dominance of foreigners over national recruitment and the problem of supporting the royal faction by them during a fratricidal rebellion of Lubomirski.
RU
Отношение королевской знати к иностранцам, зачисленным в воинские части в 1654–1667 годах, в статье разделено на несколько вопросов. Наиболее негативно отзывались о рейтерах, дворяне жаловались на завышенную заработную плату и неэффективность в бою. Другие проблемы включают в себя отсутствие дисциплины среди иностранцев по контракту, конкуренцию за офицерские должности, страх перед численным преобладанием иностранцев над национальным набором войск, а также проблему их поддержки королевской фракции во время братоубийственного восстания Любомирского.

Year

Volume

Pages

139-155

Physical description

Dates

published
2020

Contributors

  • Uniwersytet Jagielloński

References

  • Ciesielski T., Od Batohu do Żwańca. Wojna na Ukrainie, Podolu i o Mołdawię, 1652-1653, Zabrze 2007.
  • Dąbrowski J., Przed „Potopem”. Senatorowie koronni wobec Kozaczyzny i Ukrainy w latach 1654–55, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego”, 2003, t. MCCLXII, Prace Historyczne, z. 130, s. 87-101.
  • Dworzaczkowa J., Sprawy wojska na sejmikach wielkopolskich w latach 1648-1661, [w:] Pax et Bellum, red. K. Olejnik, Poznań 1993, s. 55-64.
  • Gawęda M., Połonka–Basia 1660, Warszawa 2005.
  • Hundert Z., Wojsko koronne (polskie) w dobie rokoszu Jerzego Sebastiana Lubomirskiego i bitwy pod Mątwami, [w:] Bitwa pod Mątwami 1666. Historia i pamięć, red. T. Łaszkiewicz, Inowrocław 2017.
  • Mączak A., Rządzący i rządzeni. Władza i społeczeństwo w Europie wczesnonowożytnej, Warszawa 1986.
  • Nagielski M., Francuzi w siłach zbrojnych Rzeczypospolitej w II połowie XVII wieku, [w:] Od najazdów pogańskich dotąd są państwa Waszej Królewskiej Mości spokojne… Studia ofiarowane w siedemdziesiątą rocznicę urodzin profesorowi Karolowi Olejnikowi, red. M. Franz, Z. Pilarczyk, Toruń 2008, s. 138-159.
  • Nagielski M., Gwardia królewska szkołą korpusu oficerskiego autoramentu cudzoziemskiego Rzeczpospolitej za dwóch ostatnich Wazów (1632-1668), „Przegląd Historyczny”, t. 73, 1982, z. 3-4, s. 207-226.
  • Nagielski M., Losy jednostek autoramentu cudzoziemskiego w drugiej połowie 1655 roku (lipiec-grudzień), [w:] Wojny północne w XVI-XVIII wieku. W czterechsetlecie bitwy pod Kircholmem, red. B. Dybaś, Toruń 2007, s. 151-163.
  • Nagielski M., Opinia szlachecka o gwardii królewskiej w latach 1662-1668, „Kwartalnik Historyczny”, R. 92, nr 3 (1985), s. 549-576.
  • Nagielski M., Organizacja rajtarii i arkebuzerii koronnej w XVII wieku, [w:] Organizacja armii w nowożytnej Europie. Struktura – urzędy – prawo – finanse, red. K. Łopatecki, Zabrze 2011, s. 197-217.
  • Nagielski M., Pierre de Bryon – pułkownik gwardii dragońskiej Jana Kazimierza. Przyczynek do karier Francuzów w służbie króla i Rzeczypospolitej, [w:] Primum vivere deinde philosophari. O ludziach czynu w dziejach Europy środkowej i wschodniej, red. M. Białokur, A. Szczepaniak, Opole-Toruń 2009, s. 105-120.
  • Nagielski M., Włosi w siłach Rzeczypospolitej w połowie XVII wieku, [w:] Rzeczpospolita państwem wielu narodowości i wyznań: XVI-XVIII wiek, red. T. Ciesielski, A. Filipczak-Kocur, Warszawa 2008, s. 443-459.
  • Ochmann-Staniszewska S., Sejmy lat 1661-1662: przegrana batalia o reformę ustroju Rzeczypospolitej, Wrocław 1977.
  • Ochmann-Staniszewska S., Staniszewski Z., Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana Kazimierza Wazy. Prawo - doktryna - praktyka, t. I, Wrocław 2000.
  • Plewczyński M., Wkład Serbów w rozwój staropolskiej wojskowości (1470-1570), „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1994, t. 36, s. 3-21.
  • Plewczyński M., Wojny i wojskowość polska w XVI wieku, t. I, 1500-1548, Zabrze-Tarnowskie Góry 2011.
  • Sajkowski A., Krzysztof Opaliński wojewoda poznański, Poznań 1960.
  • Sikorski J., Polskie piśmiennictwo wojskowe od XV do XX w, Warszawa 1991.
  • Srogosz T., Żołnierz swawolny. Z dziejów obyczajów armii koronnej w XVII wieku, Warszawa 2010.
  • Ujma M., Sejmik lubelski, Warszawa 2003.
  • Wimmer J., Materiały do zagadnienia organizacji i liczebności armii koronnej w latach 1648-1655, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości”. T. V. Warszawa 1960, s. 477-532.
  • Wimmer J., Wojsko polskie w 2 poł. XVII wieku, Warszawa 1965.
  • Włodarczyk J., Sejmiki łęczyckie, Łódź 1973.
  • Wojtczak J., Boyne 1690, Warszawa 2008.

Document Type

Publication order reference

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-c5b04b9c-5ae8-41ed-9d6e-3e8a0e6b2cc9
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.