Socjologiczno-ekonomiczne uwarunkowania współczesnej edukacji wyższej w Polsce

• Authors: Mucha Monika

Title variants

EN

Sociological and economic determinants of contemporary academic education in Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Cel badań. Celem artykułu jest próba wskazania, jak socjologiczno-ekonomiczne czynniki warunkują współczesną edukację akademicką w Polsce. Obecnie wiele szkół wyższych i uniwersytetów masowo kształci społeczeństwo, tracąc przy tym swoją elitarność i prestiż. Na skutek dokonujących się przeobrażeń edukacja stała się „produktem” współczesności. Zmiana postrzegania edukacji zarówno przez młodsze, jak i starsze pokolenia nasuwa pytanie – czy współczesna edukacja to próba przetrwania? Metoda badań. W pracy wykorzystano wyniki badań uzyskane w 2011 i 2017 roku przez Centrum Badania Opinii Społecznej na temat kształcenia wyższego oraz wyniki badań własnych przeprowadzonych w 2018 roku wśród studentów różnych kierunków, na podstawie których przedstawiono obraz szkolnictwa wyższego w Polsce w opinii społecznej. Wyniki. Na gruncie przeprowadzonych rozważań teoretycznych i empirycznych ukazano, jakie są uwarunkowania współczesnej edukacji oraz przedstawiono opinię badanych osób na temat edukacji wyższej. Kształcenie na tym szczeblu stało się masowe, dostępne dla wszystkich, tracąc przy tym dotychczasową elitarność. Wnioski. Przeprowadzona analiza teoretyczna oraz analiza wyników badań własnych, jak i wtórnych jednoznacznie pokazuje, że współczesna edukacja boryka się z wieloma problemami, które pogarszają jakość i wizerunek nauczania na szczeblu wyższym.

EN

Purpose of research. The aim of the article is an attempt to indicate how socio-economic factors condition modern academic education in Poland. Currently, many universities and higher education institutes engaged in mass social education are losing their elite status and prestige. As a result of socio-economic transformations education is now become a contemporary ‘product’. Changing the perception of education by both younger and older generations raises the question – is contemporary education an attempt to survive? Test method. The study uses the results of research obtained in 2011 and 2017 by the Center for Public Opinion Research on higher education, and the results of the author’s own research carried out in 2018 among students of various courses, on the basis of which an image of higher education in Poland according to public opinion is presented. Results. On the basis of the theoretical and empirical analysis, the conditions of contemporary education and the opinion of those surveyed about education are presented. Education has become a mass product, accessible to all, losing its prestige and elitie status. Conclusion. The theoretical analysis and analysis of the results of both the author’s own and secondary research clearly show that contemporary education is struggling with many problems which are worsening the quality and image of teaching at a higher level.

Keywords

PL

edukacja; nauczanie uniwersyteckie; jakość kształcenia

EN

education; university teaching; quality of education

• Publisher: Fundacja Pro Scientia Publica
• Journal: Ogrody Nauk i Sztuk
• Year: 2019
• Issue: 9
• Pages: 23-34

Contributors

author

Mucha Monika

• Instytut Socjologii, Uniwersytet Wrocławski Ul. Koszarowa 3, 51-149 Wrocław

References

• Barnett R. (2013). Imagining the university. London and New York: Routledge Taylor & Francis Group.
• Baudrillard J. (2005). Symulakry i symulacja. Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
• Berłowski P. (2014). Nietypowa rekrutacja w firmie Techland. Personel i Zarządzanie 2. 64-67.
• Boczkowski A. (2014). Uniwersytet a kształcenie masowe. Od idei uniwersytetu do ideologii kształcenia na poziomie wyższym. Przegląd Socjologiczny 63(LXIII)3. 9-37.
• Domradzka A., Widła Ł. (2009). Raport: Sposoby finansowania niepublicznych szkół wyższych. Stowarzyszenie EOS.
• Bogdan N. (2019, 3 luty). Co nas czeka na rynku pracy w 2019 roku? https://www.forbes.pl/opinie/rynek-pracy-2019-zawody-najbardziej-pozadane/cdlwxg4.
• Drozdowicz-Bieć M. (2014). Młodzi wykształceni, ale bezrobotni. Fakty i mity. Analiza FOR 9.
• Górniak J. (2017). Ustawa 2.0: Partycypacyjny model istotnej zmiany regulacyjnej. Nauki i Szkolnictwo Wyższe 2(50). 129-146.
• Głowacki A. (2017). Czy warto się kształcić?. CBOS. Komunikat z badań 62/2017. Warszawa: Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej.
• Hipsz N. (2013). Studia wyższe – dla kogo, po co i z jakim skutkiem? CBOS. Komunikat z badań BS/92/2013. Warszawa: Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej.
• Izdebski H., Świergiel A., Chmielnicki P., Ruszkowski P., Misiąg W., Kiebała A., Zieliński J. (2017). Propozycja założeń do ustawy regulującej system szkolnictwa wyższego. Kierownik Projektu prof. dr hab. Hubert Izdebski, Warszawa: Uniwersytet SWPS.
• Kowalczuk K. (2011). O stanie szkolnictwa wyższego i źródłach jego finansowania. CBOS. Komunikat z badań BS/12/2011. Warszawa: Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej.
• Makulska D. (2012). Kluczowe czynniki rozwoju w gospodarce opartej na wiedzy. Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH 88. 169-193.
• Mikuła-Bączek E. (2009). Przeobrażenia instytucjonalne a jakość edukacji szczebla wyższego w Polsce w latach 1990-2006. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 14. 461-473.
• Pabian A., Piróg A. (2018). Akceptacja procesów konsolidacyjnych w sektorze szkolnictwa wyższego w świetle badań. Handel Wewnętrzny 2(373). 41-53.
• Penar D. (2014). Perspektywy rozwoju niepublicznego szkolnictwa wyższego w Polsce. Alianse strategiczne, innowacje. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Zarządzani 1. 327-337.
• Robinson K. (2011). Zmiana paradygmatu edukacji. W: Rozwój i edukacja. Wielkie przewartościowanie. J. Szomburg (red.). Gdańsk: Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową.
• Roczniki Statystyczne z lat 2000-2008 (2000-2008). GUS. Warszawa Zakład Wydawnictw Statystycznych.
• Szambelańczyk J. (red.) (2017). Raport nr 6/2017 Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego „Konsolidacja w sektorze szkolnictwa wyższego”. Warszawa.
• Szkoły wyższe i ich finanse w 1999r. (2000). GUS. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych. 17.
• Szkoły wyższe i ich finanse w 2006r. (2007). GUS. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych. 20,21.
• Szkoły wyższe i ich finanse w 2012r. (2013). GUS. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych. 29.
• Szkoły wyższe i ich finanse w 2016r. (2017). GUS. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych. 26 -28, 29, 44.
• Szkoły wyższe i ich finanse w 2017r. (2018). GUS. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych. 21, 29.
• Szlachta B. (2018). Uwag kilka o elitarności kształcenia w Polsce. Debaty PAU w Domaszowicach. Tom V. 43-49.
• Sztompka P. (2014). Uniwersytet współczesny: zderzenie dwóch kultur. Nauka 1. 7-18.
• Twardowski K. (1933). O dostojeństwie Uniwersytetu. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Poznańskiego.
• Ustawa z dnia 20 lipca 2018r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Dz. U. 2018, poz. 1668.
• Ustawa z dnia 27 lipca 2005r. Prawo o szkolnictwie wyższym. Dz. U. 2005, nr 164, poz. 1365.
• Wilkin J. (red.) (2015). Program Rozwoju Szkolnictwa Wyższego do 2020r. Finansowanie szkół wyższych ze środków publicznych. Cześć IV. Warszawa: Wydawnictwo Fundacji Rektorów Polskich.
• Woleński J. (2018). Czy tradycyjny model nauczyciela akademickiego jest jeszcze aktualny? Debaty PAU w Domaszowicach. Tom V. 27-38.
• Woźnicki J. (2010). Strategia rozwoju szkolnictwa wyższego: 2010-2020. Przedstawienie projektu środowiskowego. Nauka 1. 97-114.