Brak wiary w istnienie świata? Opowieść Magdaleny Tulli o pewnej matce i córce z Peerelem w tle

• Authors: Jerzy Borowczyk , Krzysztof Skibski

Title variants

EN

Lack of Faith in the Existence of the World? Magdalena Tulli’s Story about a Mother and a Daughter with PRL in the Background

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W pracy podjęta została analiza i interpretacja peerelowskiej rzeczywistości w dwóch ostatnich tomach prozy Magdaleny Tulli – Włoskich szpilkach (2011) i Szumie (2014). W pierwszej części omówione zostały Włoskie szpilki, postrzegane jako opowieść o dojrzewaniu w czasach Polski Ludowej, a także o niemożliwości pełnego odczytania tego, co minione (matka i córka są ofiarami przeszłości; młodsza z nich niezmordowanie podejmuje jednak wysiłek zmierzenia się z tym, co ją spotkało). Peerel jest tutaj sceną, na której rozgrywa się dramat narzuconej iluzji, podminowane przemocą (fizyczną i psychiczną) sceny z życia codziennego. Część druga dotyczy Szumu, czytanego jako głęboka analiza trwania w „oparach przymusu”. Peerel ujęty został jako powieściowe tło, dotknięte syndromem zagubionej przyczynowości, osłabionej aksjologii, fasadowości zachowań i sądów. Uwaga autorów skupia się także na literackich obrazach i definicjach różnych wcieleń kategorii normalności. Tytułowy szum okazuje się także efektem pamięci słów, których wolność zależy wyłącznie od uwagi odbiorcy.

EN

This work aims at analysing and interpreting the PRL reality in the two last prose volumes by Magdalena Tulli – Włoskie szpilki [Italian High Heels] (2011) and Szum [Noise] (2014). The first part discusses Włoskie szpilki, viewed as a story about becoming mature in the PRL era, as well as about the inability to fully understand what belongs to the past (the mother and the daughter are victims of the past, however, the younger one tirelessly attempts to come to terms with what happened to her). PRL sets here the scene where the drama of the imposed illusion is played, scenes from everyday life accompanied by violence (physical and mental). The second part concerns Szum, interpreted as a deep analysis of staying with the “fumes of compulsion”. PRL sets the novel’s background, affected by the syndrome of lost causality, weakened axiology, superficial behaviours and judgments. The authors’ attention is also focused on literary images and definitions of different incarnations of the category ‘normal’. The title noise is also a result of the memory of words, the freedom of which depends solely on the receiver’s attention.

Keywords

PL

Magdalena Tulli; Peerel; proza; aksjologia; normalność

EN

Magdalena Tulli; Peerel; prose; axiology; normality

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2017
• Volume: 65
• Issue: 1: Literatura polska
• Pages: 57-83

Contributors

author

Jerzy Borowczyk

• Instytut Filologii Polskiej na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu

author

Krzysztof Skibski

• Instytut Filologii Polskiej na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu

References

• Czapliński P., Śliwiński P., Literatura polska 1976-1998. Przewodnik po prozie i poezji, Kraków 1999.
• Czyżak A., Biografie polsko-żydowskie i żydowsko-polskie: rekonesans ponawiany, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” 2013, nr 22, s. 157-172.
• Gosk H., Wychodzenie z „cienia imperium”. Wątki postzależnościowe w literaturze polskiej XX i XXI wieku, Kraków 2015.
• Obyczaje polskie. Wiek XX w krótkich hasłach, red. M. Szpakowska, Warszawa 2008.
• Przymuszała B., „Włoskie szpilki” a „Szum” Magdaleny Tulli: re-lektura emocji, [w:] Kultura afektu – afekty w kulturze. Humanistyka po zwrocie afektywnym, red. R. Nycz, A. Łebkowska, A. Dauksza, Warszawa 2015, s. 271-308.
• Szkaradnik K., Płynąc dalej pod prąd, http://www.artpapier.com/index.php?page=artykul &wydanie=144&artykul=3094 [dostęp: 08.08.2017].
• Tomasik W., Inżynieria dusz. Literatura realizmu socjalistycznego w planie „propagandy monumentalnej”, Toruń 2016.
• Wiegandt E., Postmodernistyczne alegorie Magdaleny Tulli, [w:] taż, Niepokoje literatury. Studia o prozie polskiej XX wieku, Poznań 2010, s. 231-242.
• Wiegandt E., „To” Magdaleny Tulli, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” 2013, nr 22, s. 143-156.
• Wysocki G., Magdalena Tulli, „Włoskie szpilki”, http://www.dwutygodnik.com/artykul/286-magdalena-tulli-wloskie-szpilki.html [dostęp: 13.08.2017]

Identifiers

DOI

10.18290/rh.2017.65.1-5